Kargaların sesli olarak sayı sayabildiği ortaya çıktı

İlk defa insan dışında bir türde görüldü

Zekalarıyla bilinen kargalar, alet kullanabiliyor ve insan yüzlerini unutmuyor (Pexels)
Zekalarıyla bilinen kargalar, alet kullanabiliyor ve insan yüzlerini unutmuyor (Pexels)
TT

Kargaların sesli olarak sayı sayabildiği ortaya çıktı

Zekalarıyla bilinen kargalar, alet kullanabiliyor ve insan yüzlerini unutmuyor (Pexels)
Zekalarıyla bilinen kargalar, alet kullanabiliyor ve insan yüzlerini unutmuyor (Pexels)

Kargaların, yürümeye yeni başlayan küçük çocuklar gibi sayı sayabildiği ortaya çıktı. Bu beceri ilk defa insan dışında bir türde görülüyor. 

Daha önce maymun, şempanze, sıçan ve tavuk gibi bazı hayvanların farklı miktarlardaki şeyleri ayırt edebildiği, bal arılarının sayı algısı olduğu ve kargalarınsa sayma sayılarının yanı sıra sıfırı da kavrayabildiği tespit edilmişti.

Öte yandan bundan farklı olan, sayıyı sesle ifade etme becerisinin insanlara özgü olduğu düşünülüyordu.

Sayı saymayı öğrenme sürecinde nesnelerin çıkarılan sesle sayıldığı bir süreçten geçiliyor. Örneğin küçük bir çocuk üç tane elmayı sayarken "bir, iki, üç" değil; "bir, bir, bir" veya "üç, on, beş" diye sayabiliyor. Üç elma olduğunu anlamalarına karşın bunu "üç" diye soyut bir şekilde ifade etme becerisine henüz sahip olmuyorlar.

Science adlı hakemli dergide dün yayımlanan araştırmada leş kargası türünün de bu şekilde sayabildiği tespit edildi. 

Almanya'daki Tübingen Üniversitesi'nden araştırmacılar üç leş kargasını görsel ve işitsel uyarılar karşısında 1 ila 4 kez gaklayacak şekilde eğitti. Ekranda görülen sayı veya işittikleri sesli uyaran kadar gaklayan kargalara ödül verildi.

Bir yıllık eğitim sürecinin sonunda kargalar kendi seçtikleri uyaranlarla test edildi. Görsel veya işitsel uyarandaki kadar ses çıkarması beklenen hayvanlar bir noktayı gagalayarak işlerini bitirdiğini haber verdi. Seçtikleri görsel veya sesle aynı sayıda gaklayan kargalar ödüllendirildi. 

Her bir kargayla yapılan 20 testin sonucunda araştırmacılar, hayvanların doğru sayıda gak sesini çıkarmayı büyük ölçüde başardığını tespit etti. 

Kargalar bir sayısında çoğunlukla yüzde 100, ikide yüzde 60, üçte yüzde 50 ve 4'te yüzde 40 civarında başarı gösterdi. 

Bu beceriyi yürümeye yeni başlayan çocukların saymasına benzeten araştırmacılar, kargaların ilk sesi çıkarmadan kaç kere gaklayacaklarını önden planladığını söylüyor. 

Carnegie Mellon Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nden, araştırmada yer almayan Jessica Cantlon, "Dünyadaki şeyleri ifade etmek için sesleri kullanmaya başlayınca düşünme şekli değişiyor" diyerek şöyle ekliyor:

Başka hiçbir hayvanın bunu yapıp yapamadığı net değildi.

Öte yandan Cantlon, kargaların duydukları seslerin sayısını değil süresini ölçüyor olabileceğini ve aslında sesle sayı arasındaki ilişkiyi kuracak beceriden yoksun olabileceklerini söylüyor. 

Bunun tespit edilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulurken kargalar hakkında öğrenilenler insanların sayı algısı hakkıda da bazı soruları yanıtlayabilir. 

Matematiğin insan bilişselliğinin belirleyici bir özelliği olduğunu belirten Cantlon şöyle diyor:

Evrim ağacının farklı dallarına bakarsak, kendi düşünme tarihimizin izini sürmeye başlayabiliriz.

Independent Türkçe, Popular Science, Science Alert, Science



Ryan Reynolds, Marvel'ın Deadpool ve Wolverine tavsiyesini paylaştı

"Deadpool & Wolverine" (Marvel Studios)
"Deadpool & Wolverine" (Marvel Studios)
TT

Ryan Reynolds, Marvel'ın Deadpool ve Wolverine tavsiyesini paylaştı

"Deadpool & Wolverine" (Marvel Studios)
"Deadpool & Wolverine" (Marvel Studios)

Ryan Reynolds, Marvel patronu Kevin Feige'in kendisine verdiği ve Deadpool & Wolverine'i çekerken aklından çıkmayan tavsiyeyi paylaştı.

Filmle gişede muazzam başarı elde eden aktör, yapımcı ve ortak yazar, Disney'in kendisinden 15 dereceli (15 yaş altındakilerin ancak bir ebeveyn eşliğinde izleyebileceği içerik -çn.) filmden çıkarmasını istediği "tüm filmde bir satır olduğunu" söyledi ancak bunun ne olduğuna dair sessiz kaldı. Ancak stüdyonun bunu istemekte "haklı" olduğuna inandığını belirtti.

Reynolds, 2018 yapımı Deadpool 2'nin ardından gelen filmi yapmasının neden bu kadar uzun sürdüğünü açıklayarak, üzerinden iki ay geçen vizyona girişini değerlendirdi.

17 Eylül Salı günü New York'ta Fast Company İnovasyon Festivali'nde toplanan izleyicilere "Bu filmlerden birini yapmayalı 6 yıl olmuştu çünkü kontrolü bırakamıyorsunuz, her sahne bir şey yapmalı ya da bir şey hissettirmeli" dedi.

Marvel Sinematik Evreni (MSE) kapsamında gösterime giren filmleri denetleyen Feige'nin "akıldan çıkmayan" sözleri bu baskıyı daha da artırmış.

Reynolds, "Kulağa çok bilgiççe gelen ve muhtemelen sesli söylenmemesi gereken bir şey söyledi ama aslında, tuhaf bir şekilde, yaratıcılık kaynağı görevi gördü" dedi ve ekledi:

'Her sahneyi harika yap' dedi. Ben de 'Sağ ol Kev. Kulağa hoş geliyor' dedim.

Aktör, filmin prodüksiyonu devam ederken Feige'in sözlerinin "aklından çıkmadığını", çünkü bir şeyi "harika" yapmanın "zor" olduğunu söyledi.

Reynolds ayrıca Marvel'ın sahibi olan Disney'in "her sayfada kırmızı kalemli bir avukat gibi" davranacağından endişe ettiğini ama aslında Marvel ve Disney'in "harika ortaklar" olduğunu söyledi.

Film muazzam bir hit haline gelirken, pek çok eleştirmen meta esprilerin ve beklenmedik kameoların "sıkıcı" hale geldiğinden şikayet etti ve The Independent, filmin izleyicisini "kullandığını" savundu.

Ancak Reynolds bu görüşe katılmıyor ve kalabalığa filmin "insanların bu deneyimden, en azından, içeri girdiklerinden biraz daha iyi bir şekilde çıkması ve en fazla da sadece mutlu olup bu seyir zevkini hissetmesi için tasarlandığını" söyledi.

Filmi seyirciyle birlikte izlemeninse "hayatının zirve anı" olduğunu belirtti.

Independent Türkçe