Nolan'dan şaşırtan itiraf: Cesaret edebilir miydim bilmiyorum

Nolan'ın Batman üçlemesinin son filmi olan Kara Şövalye Yükseliyor (The Dark Knight Rises), 1 milyar dolardan fazla hasılat yapmıştı (Warner Bros)
Nolan'ın Batman üçlemesinin son filmi olan Kara Şövalye Yükseliyor (The Dark Knight Rises), 1 milyar dolardan fazla hasılat yapmıştı (Warner Bros)
TT

Nolan'dan şaşırtan itiraf: Cesaret edebilir miydim bilmiyorum

Nolan'ın Batman üçlemesinin son filmi olan Kara Şövalye Yükseliyor (The Dark Knight Rises), 1 milyar dolardan fazla hasılat yapmıştı (Warner Bros)
Nolan'ın Batman üçlemesinin son filmi olan Kara Şövalye Yükseliyor (The Dark Knight Rises), 1 milyar dolardan fazla hasılat yapmıştı (Warner Bros)

Her ikisi de son derece başarılı sinemacılar olan Christopher ve Jonathan Nolan kardeşler epey parlak bir yıl geçiriyor.

Oppenheimer, martta Oscar'ları silip süpürerek Christopher Nolan'a ilk En İyi Yönetmen heykelciğini kazandırdı. Jonathan Nolan'ın adıysa Amazon Prime Video'nun popüler video oyunu uyarlaması Fallout'un muazzam başarısı sayesinde Emmy ödülleriyle birlikte anılıyor.

Nolan kardeşler, Televizyon Akademisi'nin düzenlediği etkinlik kapsamında Fallout'un ilk bölümünün gösterimine katıldı. Gösterimin ardından da birbirleriyle ve katılımcılarla sohbet ettiler.

"İnanılmaz derecede zorlayıcı"

Meşhur uyarlamalara değinen Jonathan, "Sanırım Harry Potter ve Yüzüklerin Efendisi (Lord of the Rings) filmlerine her zaman olağanüstü bir saygı var" diyerek ekledi:

Bence bir yazar olarak bunlar inanılmaz derecede zorlayıcı çünkü bir ortamdan diğerine bir şeyler aktarmaya çalışmanız gerekiyor ve gerçekten hiçbir şeyi değiştiremiyorsunuz.

Jonathan Nolan, Fallout'ta yazarlık ve dizi sorumlusu görevlerini Geneva Robertson-Dworet ve Graham Wagner'e devrederek bunun yerine yapımcı ve yönetmenliği üstlendi. Bu kararla Nolan, dizinin genel tonuna ve görünümüne odaklanmayı seçti.

"Cevap senden öğrendiklerimi çalmak"

Jonathan Nolan, "Bu projede benim için heyecan verici olan şey, dizi sorumlularına ihtiyacımız olduğunu bilmekti" diyerek ağabeyi Christopher Nolan'a seslendi:

Hikayeyi ileriye taşıyacak insanlara ihtiyacımız vardı. Bir tür yapımcı yönetmen olarak katkıda bulunma fırsatım olduğunu düşündüm ve bunu ekranda nasıl hayata geçireceğimizi bulmaya çalıştım. Cevap, senden öğrendiğim bir sürü şeyi çalmak ve birkaç yeni şey oldu.

Ağabeyinin kendisi üzerindeki etkisinden bahseden Jonathan, Christopher Nolan'ın Batman üçlemesi üzerinde çalışmasını izlemenin, sevilen bir kimliği uyarlamanın getirdiği beklentilerle başa çıkma konusunda kendisini rahatlattığını açıkladı.

47 yaşındaki Jonathan Nolan, "Batman deneyimini yaşamamış olsaydık bunu yapmaya cesaret edebilir miydim bilmiyorum" dedi.

Independent Türkçe, IndieWire, Deadline



Bonobolar, karşılarındaki insanın bir şeyi bilmediğini fark edebiliyor

25 yaşındaki Nyota, çalışmadaki üç bonobodan biriydi (Ape Initiative)
25 yaşındaki Nyota, çalışmadaki üç bonobodan biriydi (Ape Initiative)
TT

Bonobolar, karşılarındaki insanın bir şeyi bilmediğini fark edebiliyor

25 yaşındaki Nyota, çalışmadaki üç bonobodan biriydi (Ape Initiative)
25 yaşındaki Nyota, çalışmadaki üç bonobodan biriydi (Ape Initiative)

Bonoboların, kendi bildikleri bir şeyi karşılarındaki kişi bilmediğinde bunu fark ettiği bulundu. 

İnsanların, başkalarının ne düşündüğünü anlama becerisi sosyal yaşantıda kritik öneme sahip. Zihin teorisi denen bu özellik, farklı inanç ve bakış açılarına sahip kişileri fark ederek buna uygun davranmayı sağlıyor.

Diğer primatların da benzer bir beceriye sahip olup olmadığı uzun zamandır tartışılıyor. Daha önceki çalışmalarda bir yılan gören şempanzelerin, hayvanı fark etmeyen grup üyelerine haber verdiği saptanmıştı.

Ancak doğada bu beceriye işaret eden gözlemler yapılsa da bilim insanları, bugüne kadar kesin kanıtlara ulaşılamadığını söylüyor.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar bu soru işaretini gidermek adına üç bonoboyla bir deney yürüttü ve bulgularını hakemli dergi PNAS'te dün (3 Şubat) yayımladı.

Araştırma ekibinden Luke Townrow, sırayla bonoboların karşısına geçti ve aralarına bir masa üzerinde ters çevrilmiş üç bardak kondu. 

Başka bir araştırmacı bardaklardan birinin altına üzüm gibi ödüller sakladı. Ancak Townrow, ödülü nereye koyduğunu bazı testlerde görürken, bazılarında görüşü kapatıldı. Bonobolarsa yiyeceğin hangi bardağın altına yerleştirildiğini bütün testlerde gördü.

Townrow ödülün nereye saklandığını bilse de bilmese de "Hmmm... üzüm nerede?" diyerek bardaklara kısaca göz gezdirip 10 saniye bekledi. Eğer nerede olduğunu biliyorsa bu sürenin sonunda üzümü çıkarıp karşısındaki bonoboya verdi. Bu sayede hayvanın bildiklerini paylaşması amaçlandı.

Bilim insanları, Townrow'un görüşü engellenmediğinde bonoboların oturup beklediğini gözlemledi. Ancak araştırmacıyla bardaklar arasına bariyer konduğu durumlarda bonobolar ödülün saklandığı yeri işaret etti. 

Townrow, "Çılgınca dikkatimi çekmeye çalıştıkları ve durmadan bardağı işaret ettikleri oldu çünkü gerçekten harekete geçmemi istiyorlardı ancak kontrollü bir ortam olduğu için 10 saniye beklemek zorundalardı" diyor.

Makalenin yazarlarından Christopher Krupenye, bulgular hakkında şöyle diyor:

Bu, birinin kendilerinden farklı bir bakış açısına sahip olduğunu fark edince gerçekten harekete geçebileceklerini gösteriyor.

Yeni araştırmadaki hayvanlar, insanların olduğu ortamlarda yetiştirildiğinden, bulgular bütün bonobolar için geçerli olmayabilir.

Yine de uzmanlar, üç bonoboda bu becerinin tespit edilmesinin, biyolojilerinde ve büyük olasılıkla insanlarla paylaştıkları ortak atalarda da böyle bir potansiyel olduğuna işaret ettiğini söylüyor.

Çalışmada yer almayan bilim insanları bulguların "kıymetli" olduğunu ancak daha fazla hayvanla deneyler yapılması gerektiğini ifade ediyor.

Yeni çalışma ve şempanzelerin, tehlikeli yılanları grup üyelerine haber vermesi gibi bulgular, zihin teorisinin insanlara has bir özellik olmadığı düşüncesine katkı sunuyor.

Independent Türkçe, New Scientist, NPR, PNAS