Örümcek ve akreplerin soyunun sırrı çözüldü

Araştırmada incelenen fosil, yaklaşık 20 yıl önce bulunmuştu (Lozan Üniversitesi)
Araştırmada incelenen fosil, yaklaşık 20 yıl önce bulunmuştu (Lozan Üniversitesi)
TT

Örümcek ve akreplerin soyunun sırrı çözüldü

Araştırmada incelenen fosil, yaklaşık 20 yıl önce bulunmuştu (Lozan Üniversitesi)
Araştırmada incelenen fosil, yaklaşık 20 yıl önce bulunmuştu (Lozan Üniversitesi)

İsviçreli bilim insanları, örümcek, akrep ve at nalı yengeçlerinin en eski atasını buldu. 

Lozan Üniversitesi'nden araştırmacıların çalışmasında, Kuzey Afrika'da Fas'ın olduğu yerde 478 milyon önce okyanusta yaşayan setapedites abundantis'in, akrep ve örümceklerin en eski atası olduğu tespit edildi.

Hakemli dergi Nature Communications'ta yayımlanan araştırmada, Paleozoyik Zaman'ın ikinci dönemi olarak kabul edilen Odovisiyen'de yaşayan canlının yaklaşık 5 milimetre uzunluğunda olduğu belirtildi. 

Bilim insanları, canlının omurgasızların en büyük şubesi olan eklembacaklılara ait olduğunu buldu. 

Araştırmanın yazarlarından Lorenzo Lustri, "Fosilin, evrimsel yaşam ağacındaki önemli bir boşluğu doldurduğunu fark etmek heyecan vericiydi" dedi.

Lustri, akrep, örümcek ve at nalı yengeçlerinin yaklaşık 540 milyon yıl önce ortaya çıkan geniş eklembacaklılar soyuna ait olduğunu belirtti. 

Bilim insanı, bu canlıların avlarını ısırmak ve onlara zehir enjekte etmek için kıskaçlarla donatılan organizmaların yer aldığı keliserliler altşubesine bağlı olduğunu söyledi.

Lustri, bu gruptaki hayvanların atalarının bugüne kadar net şekilde tespit edilemediğine dikkat çekerek, araştırmada incelenen fosilin 505 milyon ila 430 milyon yıl önceki döneme ışık tuttuğunu belirtti. 

Paleontolog, araştırmanın önemine dair şu ifadeleri kullandı:

Bu hayvan, en eski eklembacaklıların ortaya çıkışından mevcut örümcek, akrep ve at nalı yengeçlerine kadarki tüm euchelicerates soyunun izini sürmeyi ilk kez mümkün hale getirdi. Başlangıçta bu fosili sadece tanımlayıp isimlendirmeyi amaçlamıştık. Bu kadar çok sır barındıracağını kesinlikle düşünmemiştik.

Independent Türkçe, Science Alert, Sci.News



Gökbilimciler Satürn'e çarpan nesneyi tanımlamak için yardım istiyor

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA
TT

Gökbilimciler Satürn'e çarpan nesneyi tanımlamak için yardım istiyor

Fotoğraf: NASA
Fotoğraf: NASA

Gökbilimciler cumartesi günü Satürn'e çarpmış olabilecek gizemli bir cismin tanımlanması için yardım çağrısı yaparken bu, bir uzay cisminin gaz devine çarptığının kaydedildiği ilk örnek olabilir.

Araştırmalara göre Satürn'e ortalama her 3 bin 125 yılda bir büyük (çapı 1 kilometreden fazla) cisimler çarpıyor.

Veriler her yıl 7-8 küçük uzay taşının gezegene çarptığını gösterse de gökbilimciler bugüne kadar hiçbirini tespit edemedi.

Kozmik çarpışmalar, kayalık gezegenlerde kraterler bıraksa da Jüpiter ve Satürn gibi gaz devlerinde bu tür izlere rastlanmaz.

Ancak NASA çalışanı ve amatör gökbilimci Mario Rana'nın çektiği yeni bir görüntü, ilk kez Satürn'e bir uzay cisminin çarptığı gösteriyor gibi duruyor.

Gaz devlerinin dış katmanları hidrojen ve helyumdan oluştuğu için asteroit ya da kuyrukluyıldız çarpmaları hızla kaybolabiliyor.

Rana, Jüpiter ve Satürn'ün görüntülerini bilgisayar yazılımıyla analiz eden DeTeCt projesinde çalışıyor. Gökbilimcinin geçen cumartesi günü çektiği Satürn videolarında, görüntülerin sol tarafındaki soluk bir parıltı bir çarpma olayı gibi duruyor.

Profesyonel ve amatör gökbilimcilerden oluşan bir konsorsiyum olan Gezegensel Sanal Gözlemevi ve Laboratuvarı (Planetary Virtual Observatory and Laboratory/PVOL), alanın uzmanlarını Satürn'e olası çarpma olayını doğrulamaya ya da çürütmeye çağırıyor.

PVOL yaptığı açıklamada "Marc Delcroix, Mario Rana tarafından elde edilen bir video gözlemindeki birkaç karede yakalanan, Satürn'deki potansiyel bir çarpışmayı bildiriyor. Potansiyel çarpma çok zayıf ve doğrulanmamış" ifadelerini kullanıyor.

Çok kısa süreli çarpma parlaması Satürn'de 5 Temmuz 2025'te, evrensel saate göre 09.00'la 09.15 arasında meydana geldi. Satürn'ün o zaman diliminde çekilmiş diğer videolarını elde etmek çok önemli.

frgtyh
Satürn'e çarpması muhtemel asteroid veya kuyrukluyıldızı gösteren görüntüler (Mario Rana/PVOL)

PVOL bu zaman diliminde gözlem yapmış olabilecek gökbilimcileri de Delcroix'yla e-posta yoluyla ([email protected]) iletişime geçmeye ve ellerindeki verileri paylaşmaya çağırıyor.

Leicester Üniversitesi'nde gezegen bilimi alanında öğretim üyesi olan Leigh N. Fletcher da amatör uzay gözlemcilerine, çarpışmayla ilgili ellerinde olabilecek videoları paylaşmaları çağrısında bulunuyor.

Dr. Fletcher, BlueSky'da şöyle yazıyor:

Marc Delcroix ve ekibinin hafta sonu yaptığı çağrıyı yineliyorum: Ekip, Satürn'e 5 Temmuz'da evrensel saate göre 09.00'dan 09.15'e kadarki olası bir çarpışmayı doğrulamak/çürütmek istiyor. Amatör gözlemcilerin o saatte çektiği videolar, işin anahtarı olabilir.

Independent Türkçe