Zayıflama iğnelerinin yeni bir faydası keşfedildi

Zayıflama iğnelerinin uyku apnesi ve karaciğer hastalığı gibi sağlık sorunlarına iyi gelme potansiyeli de araştırılıyor (Unsplash)
Zayıflama iğnelerinin uyku apnesi ve karaciğer hastalığı gibi sağlık sorunlarına iyi gelme potansiyeli de araştırılıyor (Unsplash)
TT

Zayıflama iğnelerinin yeni bir faydası keşfedildi

Zayıflama iğnelerinin uyku apnesi ve karaciğer hastalığı gibi sağlık sorunlarına iyi gelme potansiyeli de araştırılıyor (Unsplash)
Zayıflama iğnelerinin uyku apnesi ve karaciğer hastalığı gibi sağlık sorunlarına iyi gelme potansiyeli de araştırılıyor (Unsplash)

Diyabet tedavisinde kullanılan zayıflama iğnesi Ozempic'in böbreklere de iyi geldiği bulundu.

İştahı bastıran bu tür zayıflama iğnelerinin kalp krizi ve felç riskini düşürebildiği daha önceki çalışmalarda bulunmuştu. Bu faydayı Ozempic ve Wegovy gibi iğnelerdeki semaglutid adlı bir bileşik sağlıyor. 

The New England Journal of Medicine adlı hakemli dergide yayımlanan yeni bir çalışmadaysa bu maddenin, tip 2 diyabet ve kronik böbrek hastalarında ciddi böbrek komplikasyonları, kalp sağlığı sorunları ve ölüm riskini azalttığı tespit edildi.

Ozempic'in üreticisi Novo Nordisk'in finanse ettiği çalışmada hem tip 2 diyabet hem de kronik böbrek hastalığından muzdarip 3 bin 533 kişi takip edildi. Hastaların neredeyse yarısı yaklaşık iki yıl boyunca her hafta düşük dozda semaglutid alırken diğerlerine de plasebo verildi.

Daha sonra katılımcıları yaklaşık 3,5 yıl boyunca takip eden araştırmacılar semaglutid alan hastaların böbrek fonksiyonlarını kaybetme, diyalize ya da böbrek nakline ihtiyaç duyma gibi ciddi bir sorun yaşama ihtimalinin yüzde 24 daha düşük olduğunu kaydetti. 

Bu grupta ayrıca kalp krizi gibi büyük bir kalp problemi ihtimalinin yüzde 18, herhangi bir sebepten ölme olasılığının da yüzde 20 daha düşük olduğu kaydedildi. 

Uzmanlar kronik böbrek hastalığının önde gelen nedenleri arasında diyabeti işaret ediyor. İleri seviyelerde böbreklerin işlevini düzgün yerine getirememesi kalp hastalığı ve felç riskini artırabiliyor. Mevcut tedavi yöntemleri hastalığı her zaman ortadan kaldıramıyor ve diyalize gerek duyulabiliyor.

Bu açıdan yeni çalışmanın umut verici bulguları olduğu söylenebilir. Çalışmanın yazarlarından Dr. Vlado Perkovic "İnsanların daha uzun yaşamasını sağlayabiliriz" diyor:

Bu ilacı kullanıma sunarak bu popülasyonun böbreğini, kalbini ve hayatını kurtarabiliriz ve bir tedavinin bunu yapabilmesi epey olağanüstü.

Öte yandan çalışmanın bazı kısıtlamaları var. Çalışmayı ilacın üreticisinin finanse etmesi bunlar arasında yer alırken, katılımcıların çoğu beyaz ve erkekti. Buna değinen araştırmacılar, kronik böbrek hastalığının farklı etnik kökenden kişiler üzerinde orantısız bir etki yarattığını belirtiyor. 

Ayrıca semaglutid bileşiğinin neden böbreklere iyi geldiği de bilinmiyor. Bilim insanları ilacın böbrek hastalığını kötüleştiren iltihaplanmayı azaltarak bunu başardığını tahmin etse de bunun doğrulanması için daha fazla çalışma yapılması gerekiyor.

Bazı doktorların semaglutidin uzun vadede risk yarabileceğine dair endişeleri de var.

Araştırma ekibi halihazırda zayıflama iğnelerindeki bu maddenin diyabet olmayan böbrek hastaları üzerinde de benzer etki yaratıp yaratmadığını araştırmayı planlıyor.

Independent Türkçe, Science Alert, New York Times, The New England Journal of Medicine, BBC Türkçe



Büyük keşfin ardından bilim insanlarından "yoga hapı" adımı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Büyük keşfin ardından bilim insanlarından "yoga hapı" adımı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Çığır açan bir beyin devresi keşfi, anksiyete ve stres bozuklukları için yeni tedavilere ve potansiyel olarak yoganın faydalarını sağlayan bir hapa önayak olabilir.

ABD'deki Salk Enstitüsü'nden araştırmacılar, farelerin beyinlerinde istemli nefes alma ve duygusal düzenlemenin arkasındaki yolu keşfetti.

Nature Neuroscience adlı akademik dergide kısa süre önce yayımlanan çalışmalarında, beynin daha karmaşık bölgeleriyle nefes almanın duygusal durumla koordinasyonunu sağlayan ilkel beyin sapının nefes alma merkezi arasındaki bağlantıları ortaya çıkardılar.

Nefes almak çoğunlukla otomatik olsa da insanlar ve bazı hayvanlar soluk almayı yavaşlatarak kendi kendilerini sakinleştirebiliyor. Bu yaklaşım farkındalık ve yoga gibi uygulamaların ana parçalarından biri.

Beynin nefes almayı tam olarak nasıl düzenlediği ve bunun anksiyeteyi ve kişinin duygusal durumunu nasıl etkilediği çok az anlaşılmış durumda. Bilim insanları şimdiye kadar sadece beyin sapındaki bilinçaltı nefes alma mekanizmalarının tam olarak anlaşıldığını söylüyor.
 

cyju
Fare beyninde nefes almayı düzenleyen nöronlar (Salk Enstitüsü)

Yeni çalışmada araştırmacılar, duygusal düzenleme ve nefes almayı birbirine bağlayan, bilinçli yukarıdan aşağıya mekanizmaları bulmak için yola çıktı.

İlk olarak farklı beyin bölgeleri arasındaki bağlantıları araştırmak için bir beyin bağlantı veri tabanını değerlendirdiler. Analiz, anterior singulat korteks adı verilen frontal bir bölgeyi, daha sonra hemen altındaki medullaya bağlanan bir ara beyin sapı bölgesine bağlayan potansiyel bir solunum devresini ortaya çıkardı.

Önceki çalışmalar, medullanın aktif olduğunda nefes almayı başlattığını ancak beyin sapı bölgesinden gelen sinyallerin bu aktiviteyi engellediği ve nefes almayı yavaşlattığını ortaya koymuştu.

Araştırmacılar, belirli duyguların veya davranışların beyin sapı bölgesinin aktivasyonuna yol açabileceğini, bunun da medulladaki aktiviteyi azaltabileceğini ve nefesi yavaşlatabileceğini varsaydı.

Teoriyi test etmek için, farelerde koklama, yüzme ve içme gibi aktivitelerin yanı sıra korku ve endişe uyandıran koşullar sırasında nefes alış verişleri değiştiğinde beyin aktivitesini kaydettiler.

Araştırmacılar, korteks ve beyin sapı bölgesi arasındaki bağlantı aktive edildiğinde, farelerin daha sakin olduğunu ve daha yavaş nefes aldığını buldu.

Kaygı uyandıran durumlardaysa bu iletişim azaldı ve nefes alma hızları arttı.

Araştırmacılar bu yolu takip ederek, farelerin beyninin ön korteksinde beyin sapına bağlanan ve nefes alma gibi temel işlevleri yöneten bir grup nöron keşfetti.

Araştırmacılar, bu bağlantının farelerin nefes alış verişlerini mevcut davranışları ve duygusal durumlarıyla koordine etmelerini sağladığını söylüyor.

Bağlantının daha ileri analizleri, bilim insanlarının ilaçlarla hedeflenebileceğine inandığı yeni bir dizi beyin hücresi ve molekülü ortaya çıkardı.

Araştırmacılar bulguların anksiyete, stres ve panik bozukluğu olan insanlar için uzun vadeli çözümlere yol açabileceğini söylüyor.

Çalışmanın ortak yazarı Jinho Jhang, "Bulgularımız beni düşündürdü: Bu nöronları aktive edecek ve panik bozukluğunda nefesimizi kendi kendimize yavaşlatacak veya hızlı solumayı önleyecek ilaçlar geliştirebilir miyiz?" dedi.

Çalışmanın başka bir yazarı Sung Han, "Bu bulguları bir yoga hapı tasarlamak için kullanmak istiyorum. Kulağa aptalca gelebilir ve çalışmamızın pazarlanabilir bir ilaca dönüştürülmesi yıllar alacak ancak artık nefes almayı anında yavaşlatabilecek ve huzurlu, meditatif bir durumu başlatabilecek ilaçlar üretmek için potansiyel olarak hedeflenebilir bir beyin devresine sahibiz" dedi.

Independent Türkçe