Kolları T-rex'ten (tiranozor) daha küçük bir dinozor türü keşfedildi. 70 milyon yıl önce yaşayan etobur canlı, dinozorların son birkaç milyon yılına ışık tutuyor.
National Geographic Society'nin finanse ettiği bir çalışma kapsamında dinozorlar çağının son dönemini araştıran bilim insanları, Arjantin'deki La Colonia Formasyonu'nda yeni bir türün fosillerini gün yüzüne çıkardı.
145 milyon yıl ila 66 milyon yıl önceye kadar uzanan Kretase Dönemi'nde yaşamış dinozora Koleken inakayali adı verildi. Bu dönemin, Dünya'ya çarpan bir asteroit sonucu dinozorların soyunun tükenmesiyle sona erdiği düşünülüyor.
Araştırmacılar Patagonya'daki kazılarda birkaç kafatası kemiği, neredeyse tüm sırt kemikleri, tam bir kalça, bazı kuyruk kemikleri ve neredeyse bütün halde iki bacak kalıntısı çıkardı. Kemiklerin bu kadar iyi durumda olması, dinozor öldükten sonra çürüyüp parçaları saçılmadan toprağın altına gömüldüğüne işaret ediyor.
Koleken, Steven Spielberg'ün yönettiği Jurassic Park'ın meşhur ettiği Carnotaurus'a benziyor. Fakat bu canlının, Carnotaurus'un boynuz gibi bazı özelliklerinden mahrum olduğunu saptayan bilim insanları yeni bir tür keşfettiklerini anladı. İki dinozorun hiç aynı dönemde yaşayıp yaşamadığı bilinmiyor.
Cladistics adlı bilimsel dergide yayımlanan araştırmayı yürüten ekip, Koleken'in abelisaurid ailesine ait olduğunu tespit etti. Çalışmanın sorumlu yazarı Diego Pol, bu canlıların "Kretase'nin en dikkat çekici ve büyüleyici etoburları arasında" olduğunu belirtiyor:
Abelisauridler ayrıca tiranozorlarla kıyaslandığında bile gülünç kollara sahipti. Abelisauridlerin devasa omuz kemikleri ve çok sayıda küçük parmağı olan son derece kısa kolları vardı. Bunların herhangi bir avı yakalamada işe yaramayacağı açık olsa da epey esnekti. Ön ayaklarını ne için kullandıklarını hâlâ bilmiyoruz.
Büyük bir alana yayılan ve geniş bir çeşitliliğe sahip bu etobur dinozorlar, T-rex'lerden daha bodur görünüyordu. Araştırmada yer almayan paleontolog Federico Agnolin, abelisauridlerin kollarının vücutlarından neredeyse hiç çıkıntı yapmadığını söylüyor.
Pol, IFLScience'a yaptığı açıklamada, "Bu bulgu, kitlesel yok oluş olayından hemen önce Patagonya'daki abelisaurid teropodların çeşitliliğine ışık tutuyor" diyor.
Kretase Dönemi'nde bu bölgede yaşayan abelisauridler hakkında bildiklerimizi genişleterek daha önce sanıldığından daha çeşitli olduklarını gösteriyor.
Tarihin bu dönemine ait fosiller nadiren bulunurken bilim insanları daha fazla araştırma yürütülmesi gerektiğini belirtiyor. Koleken gibi yeni türler dinozorların soyu tükenmeden önceki son birkaç milyon yılda evrimleşmeye devam ettiğini gösteriyor.
Independent Türkçe, IFL Science, National Geographic, Cladistics
