Oxford: Haberden kaçan okuyucuların sayısı arttı, TikTok X'i geçti

Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü, 2024 Dijital Haber Raporu'nu yayımladı. Rapora göre dünyada haber okumayan, dinlemeyen ve izlemeyenlerin sayısı artıyor.

Fotoğraf: Unplash
Fotoğraf: Unplash
TT

Oxford: Haberden kaçan okuyucuların sayısı arttı, TikTok X'i geçti

Fotoğraf: Unplash
Fotoğraf: Unplash

BBC Türkçe'de yer alan habere göre; dünyada her 10 kişiden yaklaşık dördü (yüzde 39) bazen ya da sık sık aktif şekilde haberlerden uzak durduklarını söyledi. Bu oran 2017'de yüzde 29'du.

Raporun yazarları, Ukrayna ve Orta Doğu'daki savaşların, insanların haber takip etmemek istemesine katkıda bulunmuş olabileceğini söylüyor.

Raporun yazarları, Ukrayna ve Orta Doğu'daki savaşların, insanların haber takip etmemek istemesine katkıda bulunmuş olabileceğini söylüyor.

Raporda vurgulanan bir diğer nokta da, haberden kaçınma düzeyinin rekor derecede yüksek seviyeye ulaşması. 

Bu yılki rapor için YouGov araştırma şirketi 47 ülkede 94 bin 943 yetişkinle görüştü.

Görüşmeler, dünya çapında milyarlarca kişinin ulusal ve bölgesel seçimler için sandık başına gittiği bir dönemde yapıldı.

Rapor için yapılan araştırmada, ABD dahil birkaç ülkede seçimlerin haberlere ilgiyi artırdığı ancak genel eğilimin aşağı yönlü olmaya devam ettiği tespit edildi.

Dünya çapında yapılan araştırmaya katılanların yüzde 46'sı, haber takibiyle çok ya da aşırı derecede ilgili olduklarını söyledi.

2017'de bu oran yüzde 63'tü.

Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü'nün 2024 Dijital Haber Raporu'na göre, kadınların ve gençlerin, etraftaki haber yoğunluğundan dolayı kendilerini yorgun hissetme olasılıkları daha fazla.

Rapor için yapılan araştırma, haberlere güvenin yüzde 40 oranında sabit kaldığını, ancak koronavirüs pandemisinin en yüksek olduğu döneme kıyasla bu oranın yüzde 4 oranında azaldığını gösterdi.

TikTok, Twitter'ı geçti

Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü'nün 2024 Dijital Haber Raporu'nda, son 10 yılda TV ve yazılı basın gibi geleneksel haber kaynaklarının izleyici kitlesinin keskin şekilde düştüğü, gençlerin haberleri internet veya sosyal medya aracılığıyla almayı tercih ettiği belirtildi.

Haber takibi için en önemli sosyal medya platformu, uzun süredir düşüşte olmasına rağmen hala Facebook.

YouTube ve WhatsApp birçokları için önemli haber kaynakları olmaya devam ediyor. TikTok da yükselişte ve ilk kez X'i (eski adıyla Twitter) geride bıraktı. 18-24 yaş arasındakilerin yüzde 23'ü, haber takibi için TikTok'u kullanıyor.

Video paylaşım uygulaması YouTube'u haber takibi için kullananların oranı yüzde 13. X için ise bu oran yüzde 10.

Türkiye'de durum ne?

Türkiye'de haberler daha çok online takip ediliyor. Haber kaynağı olarak internet sitelerinin kullanım oranı yüzde 70.

Podcast iyi eğitimlilere hitap ediyor

Raporda belirtilen bir diğer nokta da, yayıncılar için haber podcastinin parlak bir nokta olduğu.

Ancak podcast hala genelde öncelikle iyi eğitimli izleyicilerin ilgisini çeken "azınlık etkinliği" olarak nitelendiriliyor.

Raporda, yapay zekanın özellikle siyaset veya savaş gibi ciddi konularda habercilikte nasıl kullanılabileceği konusunda kamuoyunda yaygın şüphe olduğu da vurgulanıyor ve şu tespite yer veriliyor.

"Yapay zekanın deşifre ve çeviri gibi perde arkası görevlerde, gazetecilerin yerine geçmek yerine desteklenmesinde kullanılması daha fazla rahatlık sağlıyor."

Televizyon yüzde 56, sosyal medya yüzde 45, yazılı basın ise yüzde 19 ile son sırada yer alıyor.

Türkiye'de en popüler haber siteleri ve haber için kullanım oranları, sırasıyla Youtube (Yüzde 38), Instagram (Yüzde 38) Whatsapp (Yüzde 29), Facebook (Yüzde 27), X (Yüzde 22), Tiktok (Yüzde 10).

BBC Türkçe



Kırlangıç balığının bacakları tat alma yeteneği kazandı

Kırlangıç balığının bacakları tat alma yeteneği kazandı
TT

Kırlangıç balığının bacakları tat alma yeteneği kazandı

Kırlangıç balığının bacakları tat alma yeteneği kazandı

Kırlangıç balığıgillerin bacak geliştirerek deniz tabanındaki nesnelerin tadını aldığı ortaya kondu.

Kırlangıç balığıgiller, bir balığın gövdesine, kuşun kanatlarına ve yengecin bacaklarına sahip sıradışı canlılar. 

Harvard Üniversitesi'nden bilim insanları, bu balığın bacaklarının sadece yürümek için değil, deniz tabanını kazarken av bulmak için de evrimleştiğini tespit etti.

Bilimsel dergi Current Biology'de 26 Eylül'de yayımlanan araştırmada, kırlangıç balığıgillerin bacaklarının bir duyu organı işlevi gördüğü belirtiliyor. 

Araştırmacılar, okyanus tabanında gömülü avları çıkarma becerileri nedeniyle diğer balıkların kırlangıç balığıgillerini takip ettiğine dikkat çekiyor. 

İncelemelerde, kırlangıç balığıgillerin bacaklarının temasa duyarlı nöronlardan oluşan papillalarla kaplı olduğu ortaya kondu. İnsan dilinde bulunan papillalara benzeyen bu dokuda tat reseptörleri yer alıyor. Bu da balığa hem okyanus tabanında gömülü avın tadını alma hem de o bölgeyi kazma kapasitesi kazandıran bir kimysal geribildirim sağlıyor. 

Bilim insanları, bacakların öncelikle hareket için evrildiğini, tat alma yeteneğininse evrimin ileriki evrelerinde oluştuğunu aktarıyor.

Araştırmanın ortak yazarlarından Corey Allard, kırlangıç balığıgillerin bilim insanlarına evrim sırasında yeni organların nasıl geliştiğini, yeni özelliklerin nasıl oluştuğunu ve beynin buna nasıl adapte olduğunu inceleme fırsatı sunabileceğini işaret ediyor. 

Araştırmada görev yapan Nicholas Bellono da bulgulara dair şunları söylüyor: 

Bu, uzuvlarımızın gelişimini sağlayan aynı genleri kullanarak bacaklarını büyüten ve daha sonra bu bacakları, dillerimizin yiyecekleri tatmak için kullandığı aynı genleri kullanarak av bulmak için yeniden tasarlayan bir balık. Gerçekten çok çılgınca.

Independent Türkçe, Science Daily, Guardian