Tamamen yenebilen robotlar geliyor

Hem sağlığa hem çevreye fayda sağlaması bekleniyor.

EPFL ve IIT bilim insanlarının icat ettiği robot, jelatin bacaklar ve yenebilen bir eğim sensörü içeriyor (EPFL)
EPFL ve IIT bilim insanlarının icat ettiği robot, jelatin bacaklar ve yenebilen bir eğim sensörü içeriyor (EPFL)
TT

Tamamen yenebilen robotlar geliyor

EPFL ve IIT bilim insanlarının icat ettiği robot, jelatin bacaklar ve yenebilen bir eğim sensörü içeriyor (EPFL)
EPFL ve IIT bilim insanlarının icat ettiği robot, jelatin bacaklar ve yenebilen bir eğim sensörü içeriyor (EPFL)

Tamamen yenebilen robotlar düşünülenden çok daha yakın olabilir.  

Son yıllarda yenebilen teknolojik aletlere yönelik çalışmalar hız kazanıyor. Yenebilen robotlar elektronik atık miktarını azaltmanın yanı sıra hastaların ilacını almasını sağlama ve sağlık durumlarını takip etme potansiyeliyle öne çıkıyor. 

Robot ve yiyecekleri bir araya getirme amacıyla 2021'de RoboFood (RoboGıda) projesini başlatan bilim insanları, Nature Reviews Materials adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmalarında bu alanda yapılan çalışmaları değerlendirerek mevcut engelleri açıklıyor. 

İsviçre'deki École Polytechnique Fédérale de Lausanne'den (EPFL) Dario Floreano şöyle diyor:

Hâlâ hangi yenebilir malzemelerin yenemeyenlere benzer şekilde çalıştığını bulmaya çalışıyoruz.

Örneğin elektronik cihazlardaki kauçuk yerine jelatin kullanılabilir veya çikolatadan yapılan filmler robotları nemli ortamlarda koruyabilir. 

Geçen yıl ekimde İtalya Teknoloji Enstitüsü (IIT) araştırmacıları dünyanın ilk şarj edilebilen ve yenebilen bataryasını geliştirmişti. TIME'ın 2023 En İyi İcatlar listesine aday gösterilen bataryanın kutuplarında B2 vitaminive badem gibi besinlerde bulunan kuersetin kullanılmıştı. 

Elektronların taşınmasını aktif karbon sağlarken kısa devreleri önlemesi için de nori yosunundan yararlanılmıştı. 4 santimetrelik bu batarya sindirildiği takdirde zarar vermeyecek seviyede, 0,65 voltta çalışıyor. Ayrıca iki tanesi ışık yayan bir diyota yaklaşık 10 dakika boyunca güç verebiliyor.

Daha önce başka bir ekip, kanatları pirinç kurabiyesinden bir drone tasarlamış, EPFL ve IIT araştırmacıları da jelatin bacaklarıyla kısmen yenebilen, yuvarlanan bir robot üretmişti.

Fakat bilim insanları bu buluşları daha ileri seviyeye taşımanın önünde bazı engeller olduğunu söylüyor. Yakın zamanda çıkan çalışmanın yazarlarından Bokeon Kwak şu ifadeleri kullanıyor:

En büyük teknik zorluk, batarya ve sensörler gibi elektrikle çalışan parçalarla aktüatörler gibi hareket etmek için sıvı ve basınç kullanan parçaları bir araya getirmek.

Bunun yanı sıra insanların, tepki veren ve kendi başına hareket eden işlenmiş gıdaları nasıl algıladığı pek bilinmiyor. Ayrıca bu cihazları yemenin sağlık üzerinde nasıl etkiler yaratacağının da iyice anlaşılmasına ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, TechXplore, Knowridge Science Report, Nature Reviews Materials, EurekAlert



Tatil cenneti adada suç oranı artıyor: Turistlerin kalitesi düştü

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Tatil cenneti adada suç oranı artıyor: Turistlerin kalitesi düştü

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Endonezya’ya bağlı Bali adasındaki yetkililere göre bölgeyi ziyaret eden turistlerin kalitesi düşmesiyle suç oranlarında artış yaşanıyor. 

Guardian’ın haberinde, pandemi sonrası Bali’ye giden turist profilinde belirgin bir değişim yaşandığı yazılıyor. Daha fazla sayıda dijital göçebe ve düşük bütçeli turistin adayı ziyaret ettiği belirtiliyor. Bu da bazı yetkililere göre adadaki altyapıyı zorluyor ve suç oranlarını artırıyor. 

Geçen yıl Bali’de 226 yabancı turistin suça karıştığı bildiriliyor. Bu rakamın 2023’e göre yüzde 16’lık bir artışa denk geldiğine işaret ediliyor. Sözkonusu suçlar arasında siber suçlar, uyuşturucu, şiddet olayları ve arsa dolandırıcılığı yer alıyor.

Avustralyalı bir turistin geçen ay Bali’de kaldığı villada vurularak öldürülmesi de gündem olmuştu. Endonezya polisi, Melbourne'den 32 yaşındaki Zivan Radmanovic’in, villaya giden iki Avustralyalı tarafından öldürüldüğünü, başka bir Avustralyalının da onlara yardım ettiğini bildirmişti. Olayla ilgili üç kişi hakkında cinayet soruşturması başlatılmıştı, suçlu bulunmaları halinde idam cezası alabilirler.

Bali’de yaşayan Golkar Partili siyasetçi Agung Bagus Pratiksa Linggih şu yorumları yapıyor: 

Bali’ye gelen turistlerin kalitesi düşüyor. Düşük bütçeli yabancı turistlerin adada uzun süre kalabilmesini sağlayan yasadışı pansiyonların sayısındaki hızlı artış, bunun temel nedenlerinden biri.

Balili hak savunucularından Piter Panjaitan da ada sakinlerinin artan suç oranlarından endişelendiğini söylüyor. Munggu köyü muhtarı I Ketut Darta, bu yıl köye 400 yeni villa inşa edildiğini, bunların çoğunun yabancılara ait olduğunu ifade ediyor. Muhtar, inşaatların köydeki tarım alanlarını yok ettiğini belirtiyor. 

Endonezya Üniversitesi'nden kriminoloji uzmanı Adrianus Meliala, durumun daha da kötüleşebileceği uyarısında bulunuyor:

Demografi değişiyor, daha fazla yabancı uzun vadeli olarak adaya yerleşiyor ve bazıları kendi ülkelerindeki suç ağlarını da beraberinde getiriyor.

Akademisyen, kolluk kuvvetlerinin Bali’deki olaylara müdahalede kaynak yetersizliği nedeniyle zorlandığına dikkat çekerek, adanın suç örgütleri için cazip bir merkeze dönüşebileceğini belirtiyor. 

Independent Türkçe, Guardian, AFP