Tamamen yenebilen robotlar geliyor

Hem sağlığa hem çevreye fayda sağlaması bekleniyor.

EPFL ve IIT bilim insanlarının icat ettiği robot, jelatin bacaklar ve yenebilen bir eğim sensörü içeriyor (EPFL)
EPFL ve IIT bilim insanlarının icat ettiği robot, jelatin bacaklar ve yenebilen bir eğim sensörü içeriyor (EPFL)
TT

Tamamen yenebilen robotlar geliyor

EPFL ve IIT bilim insanlarının icat ettiği robot, jelatin bacaklar ve yenebilen bir eğim sensörü içeriyor (EPFL)
EPFL ve IIT bilim insanlarının icat ettiği robot, jelatin bacaklar ve yenebilen bir eğim sensörü içeriyor (EPFL)

Tamamen yenebilen robotlar düşünülenden çok daha yakın olabilir.  

Son yıllarda yenebilen teknolojik aletlere yönelik çalışmalar hız kazanıyor. Yenebilen robotlar elektronik atık miktarını azaltmanın yanı sıra hastaların ilacını almasını sağlama ve sağlık durumlarını takip etme potansiyeliyle öne çıkıyor. 

Robot ve yiyecekleri bir araya getirme amacıyla 2021'de RoboFood (RoboGıda) projesini başlatan bilim insanları, Nature Reviews Materials adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmalarında bu alanda yapılan çalışmaları değerlendirerek mevcut engelleri açıklıyor. 

İsviçre'deki École Polytechnique Fédérale de Lausanne'den (EPFL) Dario Floreano şöyle diyor:

Hâlâ hangi yenebilir malzemelerin yenemeyenlere benzer şekilde çalıştığını bulmaya çalışıyoruz.

Örneğin elektronik cihazlardaki kauçuk yerine jelatin kullanılabilir veya çikolatadan yapılan filmler robotları nemli ortamlarda koruyabilir. 

Geçen yıl ekimde İtalya Teknoloji Enstitüsü (IIT) araştırmacıları dünyanın ilk şarj edilebilen ve yenebilen bataryasını geliştirmişti. TIME'ın 2023 En İyi İcatlar listesine aday gösterilen bataryanın kutuplarında B2 vitaminive badem gibi besinlerde bulunan kuersetin kullanılmıştı. 

Elektronların taşınmasını aktif karbon sağlarken kısa devreleri önlemesi için de nori yosunundan yararlanılmıştı. 4 santimetrelik bu batarya sindirildiği takdirde zarar vermeyecek seviyede, 0,65 voltta çalışıyor. Ayrıca iki tanesi ışık yayan bir diyota yaklaşık 10 dakika boyunca güç verebiliyor.

Daha önce başka bir ekip, kanatları pirinç kurabiyesinden bir drone tasarlamış, EPFL ve IIT araştırmacıları da jelatin bacaklarıyla kısmen yenebilen, yuvarlanan bir robot üretmişti.

Fakat bilim insanları bu buluşları daha ileri seviyeye taşımanın önünde bazı engeller olduğunu söylüyor. Yakın zamanda çıkan çalışmanın yazarlarından Bokeon Kwak şu ifadeleri kullanıyor:

En büyük teknik zorluk, batarya ve sensörler gibi elektrikle çalışan parçalarla aktüatörler gibi hareket etmek için sıvı ve basınç kullanan parçaları bir araya getirmek.

Bunun yanı sıra insanların, tepki veren ve kendi başına hareket eden işlenmiş gıdaları nasıl algıladığı pek bilinmiyor. Ayrıca bu cihazları yemenin sağlık üzerinde nasıl etkiler yaratacağının da iyice anlaşılmasına ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, TechXplore, Knowridge Science Report, Nature Reviews Materials, EurekAlert



Alaska Havayolları'na açılan 1 milyar dolarlık davada uzlaşmaya varıldı

Alaska Havayolları ve Boeing, üç yolcunun açtığı davayı mahkeme dışında çözdü (NTSB)
Alaska Havayolları ve Boeing, üç yolcunun açtığı davayı mahkeme dışında çözdü (NTSB)
TT

Alaska Havayolları'na açılan 1 milyar dolarlık davada uzlaşmaya varıldı

Alaska Havayolları ve Boeing, üç yolcunun açtığı davayı mahkeme dışında çözdü (NTSB)
Alaska Havayolları ve Boeing, üç yolcunun açtığı davayı mahkeme dışında çözdü (NTSB)

4,87 km yükseklikteki uçakta kapı tapasının düşmesi üzerine Alaska Havayolları ve Boeing'e dava açan üç yolcuyla mahkeme dışında uzlaşmaya varıldı.

Yolcular, 5 Ocak 2024'te Portland'dan Kaliforniya'nın Ontario kentine giden Alaska Havayolları'nın 1282 sefer sayılı uçağındayken, Boeing 737 Max'in kapı tapası havada aniden fırladı. KPTV'ye göre, geçen yıl Alaska Havayolları ve Boeing'e 1 milyar dolarlık dava açan yolcular bu ay mahkeme dışında uzlaşmaya vardı.

KPTV'nin haberine göre dava 7 Temmuz'da taraf uzlaşmasının ardından yeniden açılamayacak şekilde kapatıldı. Avukatları, uzlaşma anlaşması kapsamında varılan mutabakatın şartlarının açıklanmadığını söyledi.

ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu (NTSB) geçen ay Boeing'in korkutucu olayda hatalı olduğuna karar vermişti. Kurum, kapı tapasında 4 cıvatanın eksik olduğunu ve bunun da kapıyı nihayetinde düşene kadar 100'den fazla uçuş boyunca yavaşça yerinden kaydırdığını açıklamıştı.

Boeing yaptığı açıklamada, şirketin "kazadan üzüntü duyduğunu" ve "operasyonları genelinde güvenlik ve kaliteyi güçlendirmek için çalışmaya devam edeceğini" belirtti.

Kurum, uçaktaki 174 yolcunun güvende olduğunu ve uçuş ekibi sayesinde kurtarıldığını açıklamıştı. Yolcular hayatlarından endişe ettiklerini ve oluşan vakumun kişisel eşyalarını dışarı fırlatacak kadar kuvvetli olduğunu belirtmişti. Hatta uçakta bulunan bir kişi gömleğinin sırt kısmından yırtıldığını söylemişti.

NTSB Başkanı Jennifer Homendy, "kimsenin ölmemesinin bir mucize" olduğunu belirtmişti.

Homendy geçen ay yaptığı açıklamada "Bu kaza asla olmamalıydı" demişti.

Bu olay meydana geldiğinden beri insan hatasına, bir ya da iki Boeing çalışanının eylemlerine çok fazla odaklanıldı.

Açık konuşayım, böyle bir kaza bir kişi, hatta bir grup kişi yüzünden meydana gelmez. Havacılık bundan çok daha dirençlidir. Böyle bir kaza ancak birden fazla sistem arızası olduğunda meydana gelir.

DFGTHYU
NTSB, müfettişlerin kapı tapasının 4 cıvatasının eksik olduğunu ve bunun da zamanla kaymasına yol açtığını keşfetmelerinin ardından Boeing'in Ocak 2024'teki olayda hatalı olduğunu açıkladı (Reuters)

Geçen yaz, şirketin güvenlik protokolleriyle ilgili endişelerini anlatmak üzere düzinelerce ifşacı ortaya çıkmıştı. 6 yıl boyunca Boeing'de kalite müfettişi olarak çalışan ifşacı Roy Irvin, The Independent'a verdiği özel röportajda "Kapı patlaması beni gerçekten çok etkiledi çünkü bunu tahmin etmiştim" demişti.

"Bir şey bulunmadığı sürece kimsenin dikkatini çekmez" diyen Irvin ekledi:

Muhtemelen henüz bulunmamış başka şeyler de var.

The Independent cevap hakkı için Alaska Havayolları ve Boeing'le iletişime geçti.

Independent Türkçe