Kavgacı maymunların arasını kasırga düzeltti

Maymun Adası'ndaki Hint şebekleri, kasırgadan sonra daha büyük topluluklar kurmaya başladı (Ramon Espinosa/AP)
Maymun Adası'ndaki Hint şebekleri, kasırgadan sonra daha büyük topluluklar kurmaya başladı (Ramon Espinosa/AP)
TT

Kavgacı maymunların arasını kasırga düzeltti

Maymun Adası'ndaki Hint şebekleri, kasırgadan sonra daha büyük topluluklar kurmaya başladı (Ramon Espinosa/AP)
Maymun Adası'ndaki Hint şebekleri, kasırgadan sonra daha büyük topluluklar kurmaya başladı (Ramon Espinosa/AP)

Porto Riko'nun Cayo Santiago adasındaki Hint şebeklerinin, Maria Kasırgası'ndan sonra birbirleriyle daha iyi anlaştığı gözlemlendi. 

2017'de Porto Riko'yu vuran kasırga en az 3 bin kişinin ölümüne yol açmış ve Cayo Santiago'daki bitki örtüsünün yüzde 63'ünü yok etmişti. 

Adanın sakinleri olan Hint şebekleri kavurucu sıcaklara ağaç gölgeleri sayesinde dayandığından kasırganın sonuçları hayatlarını tehlikeye atmıştı. Uzmanlar agresif davranışlarıyla bilinen bu maymunların bu yüzden daha da kavgacı bir hal alacağını düşünse de gözlemler aksini ortaya koydu. 

Hint şebekleri, Maymun Adası diye de bilinen Cayo Santiago'ya 1938'de bilimsel araştırma için getirilmişti. Halihazırda bin kadar maymundan oluşan bir nüfusa sahip adada hayvanlar görevliler tarafından beslendiği için aralarında yemekten dolayı anlaşmazlık çıkmıyor.

Fakat en kavgacı primatlardan biri sayılan Hint şebekleri, ağaç gölgeleri için sürekli kavga ediyordu. Adadaki 38 derece civarındaki sıcaklıklar, güneşin altında kalan hayvanların ölümüne bile yol açabildiğinden kavgaların artması bekleniyordu.

Science adlı hakemli dergide perşembe günü yayımlanan çalışmada kasırga öncesi ve sonrasındaki verileri inceleyen ekip, Hint şebeklerinin saldırganlığının azaldığını tespit etti. 

Harvard Üniversitesi'nden Dr. Camille Testard, yazarları arasında yer aldığı araştırma hakkında "Gerçekten böyle bir şey beklemiyorduk" diyor. 

Bireyler daha rekabetçi olmak yerine sosyal ağlarını genişleterek daha az agresif hale geldi.

Araştırmacılar bu değişikliği, daha az kaynak kalması nedeniyle maymunların hayatta kalma şanslarını artırmak adına ağaçları paylaşmayı tercih etmesine bağlıyor.  

Dr. Testard, hayvanların çevresel zorluklara sosyal davranışlarında kalıcı değişikliklerle yanıt verebileceğini gösteren ilk çalışmalardan biri olmasıyla araştırmanın önem arz ettiğini söylüyor.

Bilim insanları kavga etmenin vücut sıcaklığını artırmasından dolayı Hint şebeklerinin bundan kaçındığını düşünüyor. Dr. Testard, "Aşırı sıcaklar sadece rahatsız etmekle kalmıyor, vücut sıcaklığının düşmemesi sağlık açısından da tehlikeli" ifadelerini kullanıyor.

Ayrıca havanın çok sıcak olmadığı zamanlarda da maymunların kasırga öncesine kıyasla daha büyük gruplar halinde vakit geçirdiği gözlemlendi. 

Öte yandan adadaki bütün maymunların bu barışçıl ortama katılmadığını aktaran araştırmacılar kavga çıkaran maymunların bunun bedelini ödediğini söylüyor. 

Cayo Santiago'daki Hint şebeği popülasyonunun genelindeki ölüm oranı değişmedi fakat  daha dostane ilişkiler kuran maymunların ölüm oranı yüzde 42 azaldı. Bu durum muhtemelen sıcaklıklardan korunabilmelerinden kaynaklanıyor. Dr. Testard şöyle diyor: 

Kimin, hangi sebeple öldüğü değişti.

Independent Türkçe, New York Times, BBC, Science



30 yıllık kült filmin devamı geliyor: Denzel Washington dönebilir

Üç dalda Oscar'a aday gösterilen Denizde İsyan, Rusya'da aşırı milliyetçilerin ABD ve Japonya'ya nükleer füze fırlatma tehdidinde bulunduğu bir siyasi kargaşa döneminde geçiyor (Buena Vista Pictures Distribution)
Üç dalda Oscar'a aday gösterilen Denizde İsyan, Rusya'da aşırı milliyetçilerin ABD ve Japonya'ya nükleer füze fırlatma tehdidinde bulunduğu bir siyasi kargaşa döneminde geçiyor (Buena Vista Pictures Distribution)
TT

30 yıllık kült filmin devamı geliyor: Denzel Washington dönebilir

Üç dalda Oscar'a aday gösterilen Denizde İsyan, Rusya'da aşırı milliyetçilerin ABD ve Japonya'ya nükleer füze fırlatma tehdidinde bulunduğu bir siyasi kargaşa döneminde geçiyor (Buena Vista Pictures Distribution)
Üç dalda Oscar'a aday gösterilen Denizde İsyan, Rusya'da aşırı milliyetçilerin ABD ve Japonya'ya nükleer füze fırlatma tehdidinde bulunduğu bir siyasi kargaşa döneminde geçiyor (Buena Vista Pictures Distribution)

Denizde İsyan (Crimson Tide) gösterime gireli tam 30 yıl oldu. 1995 yapımı film, eleştirmenlerden olumlu yorumlar almış ve gişede büyük başarı elde etmişti. 

Filmin yapımcısı Jerry Bruckheimer'a göre, izleyicileri yeniden nükleer gerilimle dolu denizaltıların derinliklerine götürecek bir devam filmi yolda olabilir.

Bu hafta The Rich Eisen Show adlı sohbet programına konuk olan Bruckheimer, Denizde İsyan'ın devam filmi üzerinde çalıştığını açıkladı.

"Gerçekten iyi bir yönetmen ve senarist, şu anda deniz kuvvetleriyle denizin altındaki güncel gelişmeler hakkında görüşmeler yürütüyor" diyen Bruckheimer, bu isimlerle ilgili detay vermedi.

Bruckheimer ayrıca, filmde idealist ikinci kaptanı canlandıran Denzel Washington'ın da projeye geri dönmeye ikna edilebileceğini ima etti. Washington, filmde Gene Hackman'ın oynadığı otoriter komutanla çatışma yaşayan baş karaktere hayat veriyordu.

Bruckheimer, "Eğer ona iyi bir senaryo sunarsak, yapacağını düşünüyorum" diye konuştu.

Washington'a yakın bir kaynak ise oyuncunun projeye katılımının tamamen senaryoya bağlı olduğunu ve henüz tamamlanmış bir senaryonun bulunmadığını belirtti.

Eğer Washington projeye dahil olursa, karşısında rakibini canlandıracak yeni bir oyuncu yer alacak. Zira Gene Hackman, bu yıl şubatta 95 yaşında hayatını kaybetmişti. İlk filmin yönetmeni Tony Scott ve senaristlerinden Robert Towne da artık hayatta değil.

"Tony Scott gibi olağanüstü bir yönetmenimiz vardı" diyen Bruckheimer, sözlerine şöyle devam etti:

Quentin Tarantino ve Robert Towne gibi sinemanın iki büyük ismi o filmde senaryo yazımına katkı sağlamıştı. Böyle bir senaryoyu bir daha yakalayabilir miyim bilmiyorum.

Denizde İsyan'ın resmi senaristi Michael Schiffer olarak görünse de filmin hikayesi uzun geliştirme sürecinde birçok yazarın elinden geçmişti. 

Washington ve Hackman, başroller için ilk düşünülen isimler değildi. Projeye farklı zamanlarda dahil olması gündeme gelen diğer oyuncular arasında Warren Beatty, Al Pacino, Tommy Lee Jones ve Brad Pitt de vardı.

Independent Türkçe, Variety, Deadline, The Rich Eisen Show