Kavgacı maymunların arasını kasırga düzeltti

Maymun Adası'ndaki Hint şebekleri, kasırgadan sonra daha büyük topluluklar kurmaya başladı (Ramon Espinosa/AP)
Maymun Adası'ndaki Hint şebekleri, kasırgadan sonra daha büyük topluluklar kurmaya başladı (Ramon Espinosa/AP)
TT

Kavgacı maymunların arasını kasırga düzeltti

Maymun Adası'ndaki Hint şebekleri, kasırgadan sonra daha büyük topluluklar kurmaya başladı (Ramon Espinosa/AP)
Maymun Adası'ndaki Hint şebekleri, kasırgadan sonra daha büyük topluluklar kurmaya başladı (Ramon Espinosa/AP)

Porto Riko'nun Cayo Santiago adasındaki Hint şebeklerinin, Maria Kasırgası'ndan sonra birbirleriyle daha iyi anlaştığı gözlemlendi. 

2017'de Porto Riko'yu vuran kasırga en az 3 bin kişinin ölümüne yol açmış ve Cayo Santiago'daki bitki örtüsünün yüzde 63'ünü yok etmişti. 

Adanın sakinleri olan Hint şebekleri kavurucu sıcaklara ağaç gölgeleri sayesinde dayandığından kasırganın sonuçları hayatlarını tehlikeye atmıştı. Uzmanlar agresif davranışlarıyla bilinen bu maymunların bu yüzden daha da kavgacı bir hal alacağını düşünse de gözlemler aksini ortaya koydu. 

Hint şebekleri, Maymun Adası diye de bilinen Cayo Santiago'ya 1938'de bilimsel araştırma için getirilmişti. Halihazırda bin kadar maymundan oluşan bir nüfusa sahip adada hayvanlar görevliler tarafından beslendiği için aralarında yemekten dolayı anlaşmazlık çıkmıyor.

Fakat en kavgacı primatlardan biri sayılan Hint şebekleri, ağaç gölgeleri için sürekli kavga ediyordu. Adadaki 38 derece civarındaki sıcaklıklar, güneşin altında kalan hayvanların ölümüne bile yol açabildiğinden kavgaların artması bekleniyordu.

Science adlı hakemli dergide perşembe günü yayımlanan çalışmada kasırga öncesi ve sonrasındaki verileri inceleyen ekip, Hint şebeklerinin saldırganlığının azaldığını tespit etti. 

Harvard Üniversitesi'nden Dr. Camille Testard, yazarları arasında yer aldığı araştırma hakkında "Gerçekten böyle bir şey beklemiyorduk" diyor. 

Bireyler daha rekabetçi olmak yerine sosyal ağlarını genişleterek daha az agresif hale geldi.

Araştırmacılar bu değişikliği, daha az kaynak kalması nedeniyle maymunların hayatta kalma şanslarını artırmak adına ağaçları paylaşmayı tercih etmesine bağlıyor.  

Dr. Testard, hayvanların çevresel zorluklara sosyal davranışlarında kalıcı değişikliklerle yanıt verebileceğini gösteren ilk çalışmalardan biri olmasıyla araştırmanın önem arz ettiğini söylüyor.

Bilim insanları kavga etmenin vücut sıcaklığını artırmasından dolayı Hint şebeklerinin bundan kaçındığını düşünüyor. Dr. Testard, "Aşırı sıcaklar sadece rahatsız etmekle kalmıyor, vücut sıcaklığının düşmemesi sağlık açısından da tehlikeli" ifadelerini kullanıyor.

Ayrıca havanın çok sıcak olmadığı zamanlarda da maymunların kasırga öncesine kıyasla daha büyük gruplar halinde vakit geçirdiği gözlemlendi. 

Öte yandan adadaki bütün maymunların bu barışçıl ortama katılmadığını aktaran araştırmacılar kavga çıkaran maymunların bunun bedelini ödediğini söylüyor. 

Cayo Santiago'daki Hint şebeği popülasyonunun genelindeki ölüm oranı değişmedi fakat  daha dostane ilişkiler kuran maymunların ölüm oranı yüzde 42 azaldı. Bu durum muhtemelen sıcaklıklardan korunabilmelerinden kaynaklanıyor. Dr. Testard şöyle diyor: 

Kimin, hangi sebeple öldüğü değişti.

Independent Türkçe, New York Times, BBC, Science



Hollywood yıldızı hakkında 27 yıl sonra gelen itiraf

56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)
56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)
TT

Hollywood yıldızı hakkında 27 yıl sonra gelen itiraf

56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)
56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)

Siyah Giyen Adamlar'ın (Men in Black) yönetmeni, filmde Tommy Lee Jones'la başrolleri paylaşan Will Smith'in sette yaşadığı bir olay hakkında konuştu.

İkinci hatıra kitabı Best Possible Place, Worst Possible Time'ın (Muhtemelen En İyi Yer, Muhtemelen En Kötü Zaman) yayımlanması vesilesiyle Let’s Talk Off Camera With Kelly Ripa adlı podcast'e katılan Barry Sonnenfeld, 27 yıl önce vizyona giren filmin çekimi sırasında yaşananlardan da bahsetti. 

Smith ve Jones'un hiper hızda sürdükleri bir otomobilde giderken tersyüz olduğu sahneyi hatırlatan Sonnenfeld, o çekimlerde "hava geçirmez" bir kapsülün kullanıldığını açıkladı:

Açılıp düşmesinler diye kilitler vardı. Ben 'kamera' dedim ve sonrasında Will Smith'in 'Aman Tanrım, çok üzgünüm. Tommy çok üzgünüm. Baz, merdiveni getir' dediğini duydum. Tommy de 'Sorun yok, Will. Endişelenme Will' diyordu. Ne olduğunu anlamamıştım.

Hızla bir merdiven getirerek Tommy Lee Jones'u kapsülden çıkaran ekip, Will Smith'in çıkardığı gazla burun buruna gelmiş. 

Sonnenfeld, sözlerine "Çok küçük ve hava geçirmez bir alanda Will Smith'in çıkardığı gazla aynı alanda olmayı gerçekten istemezsiniz. Seti üç saatliğine tahliye ettik. Bu inanılmaz bir şeydi" diye devam etti.

Siyah Giyen Adamlar, 584 milyon dolarla 1997'nin en çok küresel gişe hasılatı yapan filmleri listesinde üçüncü sırayı almıştı. 

Önceki sene vizyona girerek sinemaları sallayan Kurtuluş Günü'nde (Independence Day) de oynayan Smith, Siyah Giyen Adamlar'ın ardından dünya çapında bir süperstar olmuştu. 

Artık 71 yaşına gelen yönetmen Sonnenfeld, 2002 ve 2012'de Siyah Giyen Adamlar'a iki devam filmi daha çekse de bu yapımlar 1997'deki kadar gişe başarısı kazanamamıştı.
Independent Türkçe, Variety, Vulture