NASA, yıldızlarda görülmemiş bir davranışı gözlemledi

Yıldız oluşum sürecine ışık tutuyor

NASA, JWST görselinin sol üstünde görülen gaz jetlerinin "bir fırtına sırasında yağan sulusepken gibi aynı yönde" olduğunu belirtiyor (NASA/ESA/CSA)
NASA, JWST görselinin sol üstünde görülen gaz jetlerinin "bir fırtına sırasında yağan sulusepken gibi aynı yönde" olduğunu belirtiyor (NASA/ESA/CSA)
TT

NASA, yıldızlarda görülmemiş bir davranışı gözlemledi

NASA, JWST görselinin sol üstünde görülen gaz jetlerinin "bir fırtına sırasında yağan sulusepken gibi aynı yönde" olduğunu belirtiyor (NASA/ESA/CSA)
NASA, JWST görselinin sol üstünde görülen gaz jetlerinin "bir fırtına sırasında yağan sulusepken gibi aynı yönde" olduğunu belirtiyor (NASA/ESA/CSA)

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu (JWST), yeni doğan yıldızlarda daha önce görülmemiş bir davranışı yakaladı. Bulgular, gökbilimcilerin uzun süredir tahmin ettiği fakat hiç gözlemlemediği bir olguyu doğruluyor. 

JWST, Dünya'dan yaklaşık 1300 ışık yılı uzaktaki Serpens Bulutsusu'ndaki yeni doğan bir grup yıldızın aynı yöne doğru gaz jeti püskürdüğünü gözlemledi. 

Yıldız evriminin en erken aşamasını ifade eden önyıldızlarda böyle fışkırmalar normal olmasına karşın farklı yıldızların aynı doğrultuda gaz püskürdüğü hiç görülmemişti. 

Bulgularını Astrophysical Journal adlı hakemli dergide yayımlayan ekip, bu davranışın şans eseri gerçekleşmediği görüşünde. 

Araştırmacılar bu yıldızların muhtemelen bulutsu içinde yakın dönemlerde ve aynı iplikçik boyunca oluştuğu için fışkırttıkları gazın aynı yöne gittiğini düşünüyor. İplikçikler, evrendeki yoğun gaz duvarlarını ifade ediyor. 

Bilim insanları bu iplikçiğin sınırlarını belirleyen güçlü manyetik alanın, yıldızlardan fışkıran gaz jetlerinin yönünü etkilemiş olabileceğini düşünüyor. 

NASA'nın yaptığı açıklamada araştırmanın yazarlarından Klaus Pontoppidan "Gökbilimciler bulutlar çökerek yıldızları meydana getirince yıldızların aynı yönde dönme eğiliminde olacağını uzun zamandır varsayıyordu" diyor

Fakat bu daha önce bu kadar doğrudan görülmemişti. Bu hizalanmış, uzun yapılar yıldızların doğumunun temel yolunun tarihsel kaydı.

Araştırmacılar yıldızlardan fışkıran gaz jetlerinin nispeten genç, 200 ila 1400 yaşında olduğunu tahmin ediyor. 

Zaman içinde yıldızların başka gökcisimleriyle etkileşime girmesi eksenlerini etkileyerek gaz jetlerinin yönünü değiştirecek. Gökbilimcilerin bugüne kadar hiç aynı yönde gaz jeti gözlemlememesinin nedeni bu olabilir.  

Araştırmacılar bundan sonra Serpens Bulutsusu'nun kimyasal yapısını incelemeyi planlıyor. 1 ila 2 milyon yaşındaki bulutsuda çok sayıda genç yıldız var. Bilim insanları yıldız oluşumuna dair yeni bulgular edinmeyi amaçlarken, Güneş Sistemi gibi oluşumların nasıl meydana geldiği de aydınlatılabilir.

Independent Türkçe, Live Science, NASA, Astrophysical Journal



Ünlü isimler, Instagram'daki yapay zeka aldatmacasına kandı

Sahte bir gönderi, Instagram'da yüzbinlerce kez paylaşıldı (Unsplash)
Sahte bir gönderi, Instagram'da yüzbinlerce kez paylaşıldı (Unsplash)
TT

Ünlü isimler, Instagram'daki yapay zeka aldatmacasına kandı

Sahte bir gönderi, Instagram'da yüzbinlerce kez paylaşıldı (Unsplash)
Sahte bir gönderi, Instagram'da yüzbinlerce kez paylaşıldı (Unsplash)

Bir dizi ünlü isim, Meta'nın yeni yapay zeka araçlarına dair endişeden istifade eden sahte bir Instagram mesajını yeniden paylaştı.

NFL yıldızı Tom Brady, aktör James McAvoy ve aktris Julianne Moore, viral olan "Güle Güle Meta AI" hikaye formatını paylaşarak teknoloji devinin yapay zekayı eğitmek için verilerinden faydalanmasını engelleyebileceğine inanan yüzbinlerce kişinin arasındaydı.

Metinde "Güle güle Meta AI. Lütfen bunu koymamızı bir avukatın tavsiye ettiğini dikkate alın, bunu yapmamanın yasal sonuçları olabilir" yazıyor.

Meta artık kamuya açık bir kuruluş olduğu için tüm üyeler benzer bir açıklama paylaşmalı. Eğer bu gönderiyi en az bir kez paylaşmazsanız Meta'nın bilgilerinizi ve fotoğraflarınızı kullanmasına izin verdiğiniz varsayılacak. Meta'ya veya başka birine kişisel verilerimi, profilimle ilgili bilgileri veya fotoğraflarımı kullanma izni vermiyorum.

Instagram, paylaşımı "sahte bilgi" diye işaretleyerek "Bu bilgi, başka bir gönderide bağımsız doğruluk kontrolcüleri tarafından değerlendirildi" diye ekledi.

cyjukı
Instagram'da viral olan sahte "Güle güle Meta AI" gönderisinin ekran görüntüsü (Ekran görüntüsü/Instagram)

Instagram ve Facebook’un sahibi Meta’nın, bu gönderi nedeniyle bilgilerinizi veya fotoğraflarınızı kullanmasını engelleyen bir yasal zorunluluk yok. Ancak bazı veri uygulamalarının dışında kalmak için seçenekler mevcut.

Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) kapsamında, Birleşik Krallık veya Avrupa'da yaşayanların, Meta'nın kişisel verilerini topladığı ve işlediği şekillere itiraz etme hakkı bulunuyor.

Şirketin internet sitesindeki bir bölüm, kullanıcılara itirazın nasıl yapılabileceğini açıklayarak itiraz kabul edildiğinde Meta'nın karara uyacağını belirtiyor.

Meta'nın bilgi sayfasında şöyle aktarılıyor:

İtirazınızı değerlendirirken makul beklentiler, size, bize, diğer kullanıcılara veya üçüncü partilere fayda ve riskler, aynı amaca ulaşmak üzere daha az müdahaleci ve orantısız çaba gerektirmeyen imkanlar da dahil olmak üzere bir dizi unsuru göz önünde bulunduruyoruz.

Independent Türkçe