30 yıllık araştırma 70 yaşında sağlıklı olmak için yenmesi gerek gıdaları ortaya koydu

Harvard Üniversitesi'nden bilim insanları, 100 bin kişinin verisini inceledi

Pek çok bilim insanı sağlıklı bir yaşam için meyve ve sebze tüketiminin önemini vurguluyor (Pexels)
Pek çok bilim insanı sağlıklı bir yaşam için meyve ve sebze tüketiminin önemini vurguluyor (Pexels)
TT

30 yıllık araştırma 70 yaşında sağlıklı olmak için yenmesi gerek gıdaları ortaya koydu

Pek çok bilim insanı sağlıklı bir yaşam için meyve ve sebze tüketiminin önemini vurguluyor (Pexels)
Pek çok bilim insanı sağlıklı bir yaşam için meyve ve sebze tüketiminin önemini vurguluyor (Pexels)

30 yıllık araştırmanın sonuçları, 70 yaşında sağlıklı olmak için nasıl beslenilmesi gerektiğini gösterdi. 

Hastalıklardan uzak sağlıklı bir yaşam sürme üzerinde, tüketilen gıdaların yanı sıra fiziksel aktivite, sigara kullanımı ve sosyal hayat gibi etkenlerin de önemli bir rol oynadığı biliniyor. Orta yaşlı kişilerin 70'lerine kadar tükettiği gıdaları takip eden yeni bir araştırma, beslenmenin ne kadar etkili olduğunu ortaya koydu. 

Amerikan Beslenme Derneği'nin 29 Haziran - 2 Temmuz'da düzenlenen yıllık toplantısında dün sunulan araştırmada yaklaşık 106 bin kişinin 30 yıllık verisi incelendi. 

En az 39 yaşında olan katılımcıları içerek çalışma 1986'da başladı. Katılımcılar 4 yılda bir, beslenme alışkanlıklarıyla ilgili kapsamlı bir ankete cevap verdi. 

Harvard Üniversitesi'nden araştırmacılar katılımcıların beslenme biçimlerini, yüksek besin değerine sahip 8 diyet üzerinden değerlendirdi.  

2016'ya gelindiğinde katılımcıların yaklaşık yarısının öldüğü ve sadece yüzde 9'unun sağlıklı yaşlandığı kaydedildi. Araştırmacılar hastalığı olmayan, fiziksel ve bilişsel sağlığı iyi durumda, en az 70 yaşındaki kişileri sağlıklı yaşlanmış olarak kabul etti. 

Genel olarak meyve, sebze, tam tahıl, doymamış yağ, kuruyemiş, baklagil ve az yağlı süt ürünlerini daha fazla tüketenlerin iyi yaşlanma ihtimalinin daha yüksek olduğu gözlemlendi. 

Daha çok trans yağ, sodyum, kırmızı ve işlenmiş et tüketen kişilerin sağlıklı yaşlanma olasılığıysa daha düşük çıktı.

Araştırmacılar sağlıklı beslenen kişilerin yaşlanınca fiziksel açıdan iyi durumda olma ihtimalinin yüzde 43 ila 84 daha yüksek olduğunu kaydetti. Çalışmanın başyazarı Anne-Julie Tessier bulguları şöyle değerlendiriyor:

Bu, orta yaşlarda yediklerinizin ne kadar iyi yaşlandığınız üzerinde önemli bir rol oynayabileceğine işaret ediyor.

Analizlerinde fiziksel aktivite, sigara ve alkol kullanımı, sosyoekonomik durum gibi faktörleri de hesaba kattıklarını söyleyen Tessier şöyle ekliyor:

Fiziksel aktivite gibi sağlığı etkilediği bilinen diğer bazı faktörleri de göz önüne aldıktan sonra bile, orta yaştaki sağlıklı beslenme alışkanlıklarıyla daha sonra sağlıklı bir yaşam sürme arasındaki ilişkinin gücü karşısında şaşırdık.

Öte yandan yeni araştırmanın, çoğu beslenme çalışması gibi katılımcıların kendi aktarımlarına dayanması gibi sınırlamaları var. 

Yine de sonuçlar, beslenmenin sağlıklı yaşlanmayla ilişkisini gösteren diğer bulgularla uyuşuyor. Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Dr. Lawrence Appel yer almadığı araştırma hakkında "Bu, yaşamın erken dönemlerinde sağlıklı beslenme davranışlarını onlarca yıl sonra daha iyi bir sağlık durumuyla ilişkilendiren diğer çalışmalar kervanına katılıyor" diyor. 

ABD'deki Mount Sinai Hastanesi'nden, yeni çalışmada yer almayan Dr. R. Sean Morrison da sağlıklı yaşlanmanın yolunu şöyle açıklıyor:

Uzun zamandır bildiğimiz gibi sağlıklı yaşlanmanın temelinde sağlıklı beslenmek, egzersiz yapmak, tütün ürünlerinden uzak durmak, güneş kremi kullanmak, yeterince uyumak ve sosyal faaliyetlere katılmak yatıyor.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, NBC News, Amerikan Beslenme Derneği



Hollywood yıldızı hakkında 27 yıl sonra gelen itiraf

56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)
56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)
TT

Hollywood yıldızı hakkında 27 yıl sonra gelen itiraf

56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)
56 yaşındaki Will Smith, Oscar töreninde komedyen Chris Rock'a tokat atarak magazin basınında uzun süre gündem olmuştu (Sony Pictures Entertainment)

Siyah Giyen Adamlar'ın (Men in Black) yönetmeni, filmde Tommy Lee Jones'la başrolleri paylaşan Will Smith'in sette yaşadığı bir olay hakkında konuştu.

İkinci hatıra kitabı Best Possible Place, Worst Possible Time'ın (Muhtemelen En İyi Yer, Muhtemelen En Kötü Zaman) yayımlanması vesilesiyle Let’s Talk Off Camera With Kelly Ripa adlı podcast'e katılan Barry Sonnenfeld, 27 yıl önce vizyona giren filmin çekimi sırasında yaşananlardan da bahsetti. 

Smith ve Jones'un hiper hızda sürdükleri bir otomobilde giderken tersyüz olduğu sahneyi hatırlatan Sonnenfeld, o çekimlerde "hava geçirmez" bir kapsülün kullanıldığını açıkladı:

Açılıp düşmesinler diye kilitler vardı. Ben 'kamera' dedim ve sonrasında Will Smith'in 'Aman Tanrım, çok üzgünüm. Tommy çok üzgünüm. Baz, merdiveni getir' dediğini duydum. Tommy de 'Sorun yok, Will. Endişelenme Will' diyordu. Ne olduğunu anlamamıştım.

Hızla bir merdiven getirerek Tommy Lee Jones'u kapsülden çıkaran ekip, Will Smith'in çıkardığı gazla burun buruna gelmiş. 

Sonnenfeld, sözlerine "Çok küçük ve hava geçirmez bir alanda Will Smith'in çıkardığı gazla aynı alanda olmayı gerçekten istemezsiniz. Seti üç saatliğine tahliye ettik. Bu inanılmaz bir şeydi" diye devam etti.

Siyah Giyen Adamlar, 584 milyon dolarla 1997'nin en çok küresel gişe hasılatı yapan filmleri listesinde üçüncü sırayı almıştı. 

Önceki sene vizyona girerek sinemaları sallayan Kurtuluş Günü'nde (Independence Day) de oynayan Smith, Siyah Giyen Adamlar'ın ardından dünya çapında bir süperstar olmuştu. 

Artık 71 yaşına gelen yönetmen Sonnenfeld, 2002 ve 2012'de Siyah Giyen Adamlar'a iki devam filmi daha çekse de bu yapımlar 1997'deki kadar gişe başarısı kazanamamıştı.
Independent Türkçe, Variety, Vulture