30 yıllık araştırma 70 yaşında sağlıklı olmak için yenmesi gerek gıdaları ortaya koydu

Harvard Üniversitesi'nden bilim insanları, 100 bin kişinin verisini inceledi

Pek çok bilim insanı sağlıklı bir yaşam için meyve ve sebze tüketiminin önemini vurguluyor (Pexels)
Pek çok bilim insanı sağlıklı bir yaşam için meyve ve sebze tüketiminin önemini vurguluyor (Pexels)
TT

30 yıllık araştırma 70 yaşında sağlıklı olmak için yenmesi gerek gıdaları ortaya koydu

Pek çok bilim insanı sağlıklı bir yaşam için meyve ve sebze tüketiminin önemini vurguluyor (Pexels)
Pek çok bilim insanı sağlıklı bir yaşam için meyve ve sebze tüketiminin önemini vurguluyor (Pexels)

30 yıllık araştırmanın sonuçları, 70 yaşında sağlıklı olmak için nasıl beslenilmesi gerektiğini gösterdi. 

Hastalıklardan uzak sağlıklı bir yaşam sürme üzerinde, tüketilen gıdaların yanı sıra fiziksel aktivite, sigara kullanımı ve sosyal hayat gibi etkenlerin de önemli bir rol oynadığı biliniyor. Orta yaşlı kişilerin 70'lerine kadar tükettiği gıdaları takip eden yeni bir araştırma, beslenmenin ne kadar etkili olduğunu ortaya koydu. 

Amerikan Beslenme Derneği'nin 29 Haziran - 2 Temmuz'da düzenlenen yıllık toplantısında dün sunulan araştırmada yaklaşık 106 bin kişinin 30 yıllık verisi incelendi. 

En az 39 yaşında olan katılımcıları içerek çalışma 1986'da başladı. Katılımcılar 4 yılda bir, beslenme alışkanlıklarıyla ilgili kapsamlı bir ankete cevap verdi. 

Harvard Üniversitesi'nden araştırmacılar katılımcıların beslenme biçimlerini, yüksek besin değerine sahip 8 diyet üzerinden değerlendirdi.  

2016'ya gelindiğinde katılımcıların yaklaşık yarısının öldüğü ve sadece yüzde 9'unun sağlıklı yaşlandığı kaydedildi. Araştırmacılar hastalığı olmayan, fiziksel ve bilişsel sağlığı iyi durumda, en az 70 yaşındaki kişileri sağlıklı yaşlanmış olarak kabul etti. 

Genel olarak meyve, sebze, tam tahıl, doymamış yağ, kuruyemiş, baklagil ve az yağlı süt ürünlerini daha fazla tüketenlerin iyi yaşlanma ihtimalinin daha yüksek olduğu gözlemlendi. 

Daha çok trans yağ, sodyum, kırmızı ve işlenmiş et tüketen kişilerin sağlıklı yaşlanma olasılığıysa daha düşük çıktı.

Araştırmacılar sağlıklı beslenen kişilerin yaşlanınca fiziksel açıdan iyi durumda olma ihtimalinin yüzde 43 ila 84 daha yüksek olduğunu kaydetti. Çalışmanın başyazarı Anne-Julie Tessier bulguları şöyle değerlendiriyor:

Bu, orta yaşlarda yediklerinizin ne kadar iyi yaşlandığınız üzerinde önemli bir rol oynayabileceğine işaret ediyor.

Analizlerinde fiziksel aktivite, sigara ve alkol kullanımı, sosyoekonomik durum gibi faktörleri de hesaba kattıklarını söyleyen Tessier şöyle ekliyor:

Fiziksel aktivite gibi sağlığı etkilediği bilinen diğer bazı faktörleri de göz önüne aldıktan sonra bile, orta yaştaki sağlıklı beslenme alışkanlıklarıyla daha sonra sağlıklı bir yaşam sürme arasındaki ilişkinin gücü karşısında şaşırdık.

Öte yandan yeni araştırmanın, çoğu beslenme çalışması gibi katılımcıların kendi aktarımlarına dayanması gibi sınırlamaları var. 

Yine de sonuçlar, beslenmenin sağlıklı yaşlanmayla ilişkisini gösteren diğer bulgularla uyuşuyor. Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Dr. Lawrence Appel yer almadığı araştırma hakkında "Bu, yaşamın erken dönemlerinde sağlıklı beslenme davranışlarını onlarca yıl sonra daha iyi bir sağlık durumuyla ilişkilendiren diğer çalışmalar kervanına katılıyor" diyor. 

ABD'deki Mount Sinai Hastanesi'nden, yeni çalışmada yer almayan Dr. R. Sean Morrison da sağlıklı yaşlanmanın yolunu şöyle açıklıyor:

Uzun zamandır bildiğimiz gibi sağlıklı yaşlanmanın temelinde sağlıklı beslenmek, egzersiz yapmak, tütün ürünlerinden uzak durmak, güneş kremi kullanmak, yeterince uyumak ve sosyal faaliyetlere katılmak yatıyor.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, NBC News, Amerikan Beslenme Derneği



Kan donduran Netflix dizisi savcılığı harekete geçirdi

1990'da görülen davada Lyle (soldaki) ve Erik Menendez, avukatları Leslie Abramson'la (sağda) otururken böyle görüntülenmişti (AP)
1990'da görülen davada Lyle (soldaki) ve Erik Menendez, avukatları Leslie Abramson'la (sağda) otururken böyle görüntülenmişti (AP)
TT

Kan donduran Netflix dizisi savcılığı harekete geçirdi

1990'da görülen davada Lyle (soldaki) ve Erik Menendez, avukatları Leslie Abramson'la (sağda) otururken böyle görüntülenmişti (AP)
1990'da görülen davada Lyle (soldaki) ve Erik Menendez, avukatları Leslie Abramson'la (sağda) otururken böyle görüntülenmişti (AP)

Ryan Murphy'nin tartışmalı dizisi Canavarlar: Lyle ve Erik Menendez'in Hikayesi (Monsters: The Lyle and Erik Menendez Story), yayında olduğu ikinci haftada da zirveyi kimseye kaptırmayarak bir numarada yer alırken ABD yargısı da harekete geçti.

Los Angeles Bölge Savcısı George Gascon, dün açıklama yaparak dizinin konu aldığı kardeşlerin istismar edildiği bilgisinin kendileri için yeni bir kanıt olduğunu söyledi.

Gascon, Erik Menendez'in cinayetlerden 8 ay önce yazdığı öne sürülen bir mektubun ve 1980'lerde çıkış yapan Menudo adlı müzik grubunun bir üyesinin Jose Menendez'i istismar ettiği iddiasının ele alındığını da açıkladı. 

Los Angeles Bölge Savcılığının soruşturması, Menendez kardeşlerin yeniden yargılanması ve serbest bırakılmasıyla sonuçlanabilir.

Gascon düzenlediği basın toplantısında şöyle dedi:

Bu bilgilere inanıp inanmamaya henüz hazır değiliz ama size şunu söylemek için buradayız: Bize sunulanı yeniden değerlendirmeye yönelik bir ahlaki ve etik zorunluluğu taşıyoruz.

Menendez kardeşler geçen sene dilekçe vererek cezalarının iptal edilmesini istemişti. 

Avukatları Mark Geragos, Gascon'un yaklaşımını "cesur bir adım" olarak tanımlayıp şu ifadeleri kullandı:

Savcılık çevrelerinin seveceği bir karar olmayabilir ama son 10-15 yılda büyük mesafe katettiğimizi söyleyebilirim. Bence şu an mantıklı herhangi birisinin bu davaya bakınca dışarıda olmaları gerektiğini düşüneceği bir noktadayız.

Netflix dizisinin yaratıcılarından Ryan Murphy, Erik Menendez'in kendisini "kötü niyetli" diye niteleyip "Murphy korkunç anlatısını, aşağılık ve dehşet verici karakter tasvirleri ve cesaret kırıcı iftiralarla şekillendiriyor" demesine de yanıt verdi:

Bence Menendez kardeşlere ne yaşadıklarını anlatmaları için bir platform sağladık. Ailesinin diziyi bu kadar öfkeyle karşılamasını ironik buluyorum. Hep dediğim gibi ikinci duruşma berbattı. Mahkemede adil yargılanmadılar.

Yayın hayatına 19 Eylül'de başlayan dizi, ebeveynleri José ve Mary Louise "Kitty" Menendez'i 1989'da öldürdükleri için hüküm giyen kardeşler Lyle ve Erik'in davasını anlatıyor.

Cinayet sırasında Lyle 21, Erik ise 18 yaşındaydı. 1996'da televizyonda gösterilen davalarında kardeşler hem anne hem de babaları tarafından cinsel istismara uğradıklarını vurgulayarak meşru müdafaa savunmasına gitmişti. 

Savcılarsa ikilinin ailelerinin milyon dolarlık serveti için bu cinayetleri işlediğini öne sürmüştü. 

Dava müebbet hapis cezasıyla sonuçlanmıştı.

Independent Türkçe, Variety, Hollywood Reporter, Reuters