Uzayda mahsur kalan NASA astronotlarından ilk açıklama

En erken temmuz sonunda dönebilirler

Boeing Starliner'ın, şirketin Elon Musk'a ait SpaceX'le girdiği NASA'yla işbirliği rekabetinde önemli bir kilometre taşı olması bekleniyordu (NASA)
Boeing Starliner'ın, şirketin Elon Musk'a ait SpaceX'le girdiği NASA'yla işbirliği rekabetinde önemli bir kilometre taşı olması bekleniyordu (NASA)
TT

Uzayda mahsur kalan NASA astronotlarından ilk açıklama

Boeing Starliner'ın, şirketin Elon Musk'a ait SpaceX'le girdiği NASA'yla işbirliği rekabetinde önemli bir kilometre taşı olması bekleniyordu (NASA)
Boeing Starliner'ın, şirketin Elon Musk'a ait SpaceX'le girdiği NASA'yla işbirliği rekabetinde önemli bir kilometre taşı olması bekleniyordu (NASA)

Boeing Starliner aracındaki sorunlar yüzünden geçici olarak Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (UUİ) mahsur kalan iki NASA astronotu, istasyondan basına yaptıkları ilk açıklamada eve dönebileceklerine emin olduklarını söyledi.

Astronot Butch Wilmore "Uzay aracının bizi sorunsuz bir şekilde eve getireceğine dair içimde iyi bir his var" dedi.

NASA astronotlarını UUİ'ye taşımak üzere özel şirketlerle çalışan Ticari Mürettebat Programı'nın (The Commercial Crew Program) bir parçası olan Starliner 5 Haziran'da fırlatıldı ve aracın ay sonunda Dünya'ya geri dönmesi planlanıyordu.

Fakat uzay istasyonuna yolculuk sırasında araçtaki helyum sızıntıları ve itici sorunları, dönüşü geçici bir süre için geciktirdi.

Halihazırda NASA ve Boeing, New Mexico'daki White Sands Füze Alanı'nda Starliner'ın tasarımıyla ilgili testler yürütüyor.

Wilmore testlerden bahsederken "Başarısızlık bir seçenek değil mantrasını duymuşsunuzdur, o yüzden hâlâ buradayız" diye ekledi.

Yaptığımız testlerin bizi doğru cevaplara ve geri dönmek için ihtiyaç duyduğumuz verilere ulaştıracağına güveniyoruz.

Boeing'den Mark Nappi, Starliner'ın hemen acil bir şekilde dönebileceğine inandığı halde "Boşlukları doldurmak ve bu testi yaparak emin olmak istiyoruz" dedi.

Yetkililer dönüş tarihinin verilere bağlı olduğunu söyledi.

Ticari Mürettebat Programı'ndan Steve Stich çarşamba günü "Bazı veriler olumlu bir şekilde temmuz sonunu mümkün gösteriyor ama veriyi takip ederek adım adım ilerleyeceğiz" dedi.

NASA'yla dönüş uçuşuna hazırlık değerlendirmesi de dahil olmak üzere istasyondan ayırma ve iniş öncesindeki süreçlerimizi sistemli bir şekilde yürüteceğiz. Bu gayet standart bir prosedür.

Starliner'ın, Boeing'in Elon Musk'a ait SpaceX'le girdiği NASA'yla işbirliği rekabetinde önemli bir kilometre taşı olması bekleniyordu.

Proje başlatıldığında, programın yıllarca gerisinde kalmış ve bütçeyi 1,5 milyon dolar aşmıştı bile ve Starliner'ın sorunları, arızalanan uçaklar yüzünden geçen aylarda Boeing'in ticari uçuş işinde yaşadığı mahcubiyetlere ve muhbirlerin, şirketin güvenliği ve kalite kontrol prensiplerine dair büyük sorularına bir yenisini ekledi.

Independent Türkçe



Yaşlılıkta hastalıklardan koruyan beslenme biçimleri açıklandı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Yaşlılıkta hastalıklardan koruyan beslenme biçimleri açıklandı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları, yediklerimizin hayatımızın ilerleyen dönemlerinde yakalanacağımız kronik hastalıkların miktarını belirleyebileceği konusunda uyarıyor.

Araştırma sebze-meyve, balık ve doymamış yağlar bakımından zengin Akdeniz diyeti gibi sağlıklı bir beslenme düzeninin yaşlılarda demans da dahil olmak üzere kronik hastalıkların gelişimini yavaşlatabileceğini ortaya koydu. İşlenmiş et ve şeker açısından zengin, iltihabı artıran diyetlerse bu süreci hızlandırabilir.

İsveç'teki Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar, 4 diyetin yaşlılardaki kronik hastalıklar üzerindeki etkilerini inceledi.

İncelenen diyetlerden üçü sağlıklı ve sebze, meyve, tam tahıl, kuruyemiş, baklagiller ve doymamış yağların alımına; şekerli yiyecekler, kırmızı et, işlenmiş et ve tereyağı/margarin tüketimininse azaltılmasına odaklanıyor.

Diğer yandan dördüncü diyet iltihaplanmaya yol açıyor ve daha az sebze, çay ve kahve; daha çok kırmızı ve işlenmiş et, rafine tahıllar ve şekerli içecek tüketimini içeriyor.

Araştırmacılar İsveç'teki 60 yaş ve üstü 2400 yetişkinin beslenmelerini 15 yıl boyunca izleyip kronik hastalıklarını takip etti.

Alınan besinleri, gıda sıklığı anketleri ve şu 4 diyet örüntüsüne bağlılıkla ölçtü: Ampirik Diyet İnflamatuar İndeksi (EDII), AHEI, Alternatif Akdeniz Diyeti (AMED) ve MIND (Nörodejeneratif Gecikme için Akdeniz - Dash Müdahalesi).

Multimorbidite, kronik hastalıkların sayısıyla tanımlanıp organ sistemlerine göre (kas-iskelet, kardiyovasküler ve nöropsikiyatrik) gruplandırıldı.

Nature Aging adlı bilimsel dergide yayımlanan sonuçlar, sağlıklı diyetleri benimseyenlerde kronik hastalıkların daha yavaş geliştiğini ortaya koydu.

Örneğin, başta AMED, AHEI ve MIND olmak üzere sağlıklı beslenme örüntülerine uzun süreli bağlılık, yaşlılarda kronik hastalıkların daha yavaş gelişmesiyle bağlantılı çıktı.

Bu, kardiyovasküler hastalıklar ve demans için geçerli olsa da kas ve kemiklerle ilgili hastalıklarda böyle bir bağlantı görülmedi.

Ancak iltihaplanma oluşturan diyeti benimseyenlerde kronik hastalık riski arttı.

Karolinska Enstitüsü'ndeki Yaşlanma Araştırma Merkezi, Nörobiyoloji, Bakım Bilimleri ve Toplum Bölümü'nde doktora sonrası araştırmacı olan ortak birinci yazar Adrián Carballo-Casla, "Sonuçlarımız, yaşlanan popülasyonlarda multimorbiditenin gelişimini diyetin ne kadar önemli ölçüde etkilediğini gösteriyor" diyor.

Diyetin koruyucu etkileri, yaşlanmaya bağlı hastalıklarda kilit önem taşıyan bir faktör olan iltihaplanmanın azalmasıyla açıklanabilir.

Araştırma makalesinin yazarları, uzun ömür üzerinde en büyük etkiye sahip olabilecek diyet önerilerini ve yaşlarına, cinsiyetlerine, psikososyal geçmişlerine ve kronik hastalıklarına göre bunlardan en fazla yararlanabilecek yaşlı gruplarını belirleyerek araştırmalarını ilerletmek istiyor.

Independent Türkçe