Bilim insanlarının uyku sorunu yaşayanlara bir önerisi var

Bilim insanları kısa süreli hafif egzersiz tekrarlarının uykuyu 30 dakikaya kadar uzatabildiğini söylüyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Bilim insanlarının uyku sorunu yaşayanlara bir önerisi var

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Yeni bir araştırma, akşamları sandalyeli squat ve baldır kaldırma gibi hafif egzersizler yapmanın, gece daha iyi uyumayı ve yaşlı yetişkinlerde diyabetle kalp hastalıkları riskinin azalmasını sağlayabileceğini söylüyor.

Geçmişteki çalışmalar uzun süre oturma ve yetersiz uykuyla kalp hastalığı, diyabet ve ölüm riskinin artması arasında bağlantı kurmuştu. 

Fakat yatmadan önce ağır egzersiz, vücut sıcaklığını ve nabzı yükselterek uyku kalitesini düşürebileceği için uzun zamandır önerilmiyor.

BMJ Open Sport & Exercise Medicine akademik dergisinde yayımlanan yeni çalışma, akşamları kısa aralıklarla yapılan hafif hareketlerin uykuyu 30 dakikaya kadar uzatabileceğini keşfetti.  

Alanının ilk örneği olan araştırmada yaklaşık 30 katılımcı, 4 saatlik iki uzun oturma seansını, aralar vererek tamamladı. Oturma seansları her yarım saatte bir üç dakikalık hareket etme arasıyla bölündü.

Hareket etme araları üç egzersiz içeriyordu: Sandalyeli squat, baldır kaldırma ve ayakta dizi çekip bacağı kalçadan ileriye düz uzatma.

Çalışmanın yazarlarından Meredith Peddie şöyle dedi:

Bu basit vücut ağırlığı egzersizleri, ekipman veya çok fazla alan gerektirmediği ve izlediğiniz televizyon programını bölmeden yapılabileceği için seçildi.  

Araştırmacılar, katılımcıların egzersiz aralarını tamamladıktan sonra 30 dakika daha fazla uyuduğunu gözlemledi.

Çalışmanın baş yazarı Jennifer Gale "Çoğumuz için en uzun aralıksız oturma süresinin akşam evdeyken olduğunu biliyoruz. Önceki çalışmalarımızda yemekten sonra her 30 dakikada bir ayağa kalkıp birkaç dakika egzersiz yapmanın kandaki şeker ve yağ miktarını azalttığını görmüştük" dedi.  

Fakat pek çok uyku yönergesi, uykudan önceki saatlerde uzun süreli veya ağır egzersiz yapılmaması gerektiğini söylüyor, bu yüzden akşam boyunca çok kısa süren hafif hareketler yapıldığında ne olacağını görmek istedik.

Araştırmacılar, evin içinde dolaşarak veya olduğunuz yerde yürüyerek de benzer bir etki elde edebileceğinizi söylüyor.

Bilim insanları, salonda tek başına dans etmenin bile fayda edebileceğini dile getiriyor.

Dr. Perrie, "En önemli şey sandalyeden düzenli olarak kalkıp vücudu hareket ettirmek" diyerek uzun süre oturmaya düzenli ara vermenin "umut verici bir sağlık müdahalesi" olduğunu sözlerine ekliyor. 

Independent Türkçe



Çin'deki kurban çukurlarında 3 bin yıllık ipek kalıntısı keşfedildi

Asya'daki ipekböceği yetiştiriciliği binlerce yıl önceye dayanıyor (Pexels)
Asya'daki ipekböceği yetiştiriciliği binlerce yıl önceye dayanıyor (Pexels)
TT

Çin'deki kurban çukurlarında 3 bin yıllık ipek kalıntısı keşfedildi

Asya'daki ipekböceği yetiştiriciliği binlerce yıl önceye dayanıyor (Pexels)
Asya'daki ipekböceği yetiştiriciliği binlerce yıl önceye dayanıyor (Pexels)

Çin'deki 3 bin yıllık kurban çukurlarında ipek kalıntıları tespit edildi. Araştırmacılar değerli lifin, dini ritüellerde kullanıldığını düşünüyor. 

Asya ülkesinin Siçuan eyaletinde yer alan arkeolojik kazı alanı Sanxingdui'de binlerce yıllık kuban çukurları ortaya çıkarılyor.

Bugüne kadar çukurlarda altın ve tunç gibi maddelerden yapılan eserlerin yanı sıra çeşitli hayvanların kalıntıları da bulunuyor.

Shang Hanedanı (MÖ 1600 - MÖ 1100) dönemine ait 6 çukurda, tunç ve yeşim taşı gibi maddelerden yapılan yanmış eserler ve kül katmanları saptanmıştı. Bazı eserlerde kumaş izleri gören bilim insanları bunun ipek olup olmadığını araştırdı.

İpek Yolu'na adını veren lif, kapsamlı ticaret yollarının kurulmasında önemli bir yere sahipti. Ayrıca eski kayıtlarda Çinlilerin ipekböceği yetiştirdiği geçse de ipeğin kolay bozunması nedeniyle geçmişi net bir şekilde belirlenemiyordu.

Bulgularını hakemli dergi Scientific Reports'ta 25 Kasım Pazartesi günü yayımlayan ekip, gelişmiş tekniklere başvurarak maddenin ipek olduğunu doğruladı.

Bilim insanları yaklaşık 3 bin yıl önceye tarihlenen çukurlarda bulunan eserlerin yanma belirtileri taşımasını dini ritüellere bağlıyor. Ekip, bunların tapınaklarda kullanıldıktan sonra "bilinmeyen nedenlerden dolayı" yer altına gömüldüğünü söylüyor.

Tunç ve yeşim taşından yapılan, "ızgara benzeri bir eşya" üzerinde tespit edilen ipek de muhtemelen ritüellerde kullanılıyordu. 

Araştırmacılar, ipeğin dini törenlerde "Cennet ve Dünya arasında iletişim kurmak için bir malzeme taşıyıcı" görevi görmüş olabileceğini öne sürüyor. 

Bu teori, ipeğin genellikle ölülerin öteki dünyayla bağlantı kurmasını sağlama amacıyla cenaze giysilerinde kullanıldığıni ifade eden tarihi metinlerle de örtüşüyor.

Bulgular, Tunç Çağı'nın ilk dönemlerinde ipeğin önemli bir yer edindiği düşüncesini destekliyor. Araştırmacılar makalede şöyle yazıyor:

Sanxingdui arkeolojik kazı alanında ipek izlerinin ve kalıntılarının ilk kez keşfedilmesi, ipeğin ritüel bağlamında kullanımına dair arkeolojik kanıtlar sunuyor ve 3 bin yıl önceki antik Shu halkının dinlerini nasıl ifade ettiğine dair daha fazla bilgi sağlıyor.

Independent Türkçe, IFL Science, Phys.org, Scientific Reports