Bilim insanları vücuttaki yağın dağılımıyla, demans gibi hastalıklara yakalanma riski arasındaki bağlantıyı ortaya çıkardı.
Nörodejeneratif hastalıklar arasındaki demans, bilişsel sorunlara yol açarak hafıza ve konuşma gibi becerileri etkiliyor.
Genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan bu rahatsızlığa genetik ve çevresel faktörler yol açsa da kesin nedeni henüz tam bilinmiyor.
Son yıllarda yapılan çalışmalarda vücuttaki yağ oranının, demans ve Parkinson gibi nörodejeneratif hastalıkların görülmesinde etken olabileceğine dair bulgular ediniliyor.
Neurology adlı hakemli dergide dün yayımlanan makalede yağın vücudun neresinde olduğunun, bu hastalıkların görülme riskini etkilediği bulundu.
412 bin 691 kişinin verisinin incelendiği çalışmada vücut kütlesinin tamamından ziyade, yağ ve yağsız bölgelerinin oranıyla nörodejeneratif hastalıklar arasındaki ilişki araştırıldı.
Araştırmacılar çalışmanın başında katılımcıların bel-kalça oranını, kavrama gücünü, kemik yoğunluğunu, yağ ve yağsız kütleyi ölçtü.
Yaklaşık 9 yıllık takip süresinde 8 bin 224 kişinin nörodejeneratif hastalıklardan birine yakalandığı kaydedildi.
Bilim insanları kolundaki yağ oranı yüksek kişilerin nörodejeneratif hastalıklara yakalanma riskinin yüzde 18 daha yüksek olduğunu saptadı. Karın bölgesinde daha fazla yağlanma görülen katılımcılardaysa bu oran yüzde 13'tü.
Ayrıca kas gücü yüksek kişilerin bu rahatsızlıklardan muzdarip olma ihtimalinin yüzde 26 daha düşük olduğu tespit edildi.
Araştırmacılar hesaplamalarda yüksek tansiyon, diyabet, sigara ve içki kullanımı gibi başka faktörleri de hesaba kattı. Makalenin başyazarı Dr. Shishi Xu sonuçları şöyle değerlendiriyor:
Önemli bulgularımız, nörodejeneratif hastalıklara yakalanma riskini kayda değer derecede etkileyen şeyin yalnızca yağ ve kasın mutlak kütlesi değil, bunların dağılımı ve kalitesi olduğuna dair hipotezimizi destekliyor.
Çalışmada geniş bir katılımcı grubu incelense de bulguların gözleme dayanması ve neden sonuç ilişkisi kurulmaması önemli bir sınırlılık.
Yine de daha önceki araştırmalarda da benzer sonuçlar çıktığına bakılırsa, yağ oranının demans gibi hastalıkların görülme riskini artırabildiği söylenebilir.
Bunun kesin nedeni henüz bilinmiyor fakat Dr. Xu, kas dokusu olması gereken yerlerde yağ birikmesinin riski etkileyebileceğini düşünüyor. Yağın istenmeyen yerlerde birikmesi; kronik hastalıklar, insülin direnci, kaslarda bozulma ve iltihaplanmayla da ilişkilendiriliyor. Dr. Xu şu ifadeleri kullanıyor:
Karın ve kollardaki yağ birikiminin, kardiyovasküler sistem de dahil diğer organlar üzerinde, zehirleyici ve iltihaplandırıcı bir etki yarattığı anlaşılıyor.
Genetik faktörler yağın vücuda nasıl dağıldığını bir noktaya kadar belirliyor. Fakat yaşam tarzında yapılacak bazı değişiklikler, daha düzgün bir dağılımı beraberinde getirebilir.
"Vücuttaki yağ dağılımı yalnızca genetik tarafından belirlenmez" diyen Dr. Xu ekliyor:
Bu nedenle daha aktif olun, hareketsiz davranışları azaltın, yağları kollarınızdan ve karnınızdan uzaklaştırmaya çalışın. Bunu yaparak muhtemelen nörodejeneratif hastalık riskinizi azaltabilirsiniz.
Independent Türkçe, Newsweek, BBC Science Focus, Neurology
