Konsantre meyve suyu erkek çocuklarda diyabete yol açabilir

Erkek çocuklarda insülin direncinde yüzde 34 artış, günlük şekerli içecek tüketimiyle bağlantılı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Konsantre meyve suyu erkek çocuklarda diyabete yol açabilir

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Yeni bir araştırma, çocuklukta ve ergenlikte şekerli içecek ve konsantre meyve suyu içmenin erkek çocuklarda diyabet riskini artırabildiğini keşfetti.

ABD'nin Massachusetts eyaletinde yaklaşık 500 çocukla yapılan çalışmada, çocuklukta düzenli şekerli içecek ve konsantre meyve suyu tüketiminin kızlara kıyasla erkek çocuklarda daha yüksek tip 2 diyabet riskiyle bağlantılı olduğu görüldü.

Yakın zamandaki bir Amerikan Kalp Birliği (AHA) konferansında sunulan bulgular, ilave şeker içeren içeceklerin tüketimiyle gençlerde uzun vadede tip 2 diyabet görülme riski arasındaki bağlantının kanıtlarını çoğalttı.

Çalışmanın başyazarı Soren Harnois-Leblanc, sağlık çalışanlarının "sağlıklı beslenme alışkanlıkları hakkında konuşurken genç hastaları ve ebeveynlerini, şekerli içecekler ve meyve sularıyla ilgili uyarması gerektiğini" söyledi.

Amerika'da her üç çocuk ve ergenden ikisi her gün gazoz, limonata veya enerji içeceği gibi en az bir şekerli içecek tüketiyor.

Araştırmalar şekerli içecekleri fazla tüketmenin yalnızca kilo almaya ve diş çürümesine yol açmakla kalmayıp kalp hastalığı, yüksek tansiyon ve tip 2 diyabet riskini de artırdığını gösteriyor.

Yeni çalışmada bilim insanları, Massachusetts'in doğusunda 1999'da başlayan ve hâlâ devam eden araştırma Project Viva'ya dahil olan hamile kadınların doğurduğu çocukları gözlemledi. Şekerli içeceklerin, özellikle de yüzde 100 meyve sularının tip 2 diyabet gelişimine dair belirteçlerle bağlantılı olup olmadığını görmek istediler.

Araştırmacılar, çocuklukta ve ergenlikte ortalama şekerli içecek, yüzde 100 meyve suyu ve taze meyve tüketimini hesaplayarak bunun insülin direnci, açlık kan şekeri ve kandaki HbA1c molekülü gibi tip 2 diyabet belirteçleriyle potansiyel bağlantılarını değerlendirdi.

Bilim insanları, çocuklukta ve ergenlikte günde yaklaşık 236 mililitrelik bir şekerli içeceğin insulin direncini yüzde 34 artırdığını tespit etti.

Amerikan Kalp Birliği'nin beslenme komitesi üyesi Penny M. Kris-Etherton "Tip 2 diyabet riskinin pek çok ölçütünün bu kadar küçük yaştaki erkeklerde artması çarpıcı" dedi.

Araştırmacılar, bu dönemde taze meyve yemenin erkek ya da kız çocuklarda tip 2 diyabet riski üzerinde bir etkisini görmediklerini belirtti.  

Dr. Harnois-Leblanc araştırmayla ilgili şöyle dedi:

Diyet ve kardiyometabolik sağlık, pek çok faktör zamanla değişiklik gösterdiği ve farklı şekillerde etkileşime girdiği için karmaşık ve bu çalışma yapbozun küçük bir parçasını temsil ediyor.

Araştırmacılar, yeni çalışmada şekerli içeceklerin ve meyve sularının düzenli tüketimiyle diyabet arasında bir bağlantı gözlemlenmiş olduğu halde, içeceklerin hastalığa yol açtığını kanıtlayamayacağı konusunda uyardı.

Independent Türkçe



Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
TT

Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)

Bilim insanları bugüne kadar görülen en büyük kara delik jeti çiftini buldu.

İkili, evrende 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor. Bu da üst üste yığılmış yaklaşık 140 tane Samanyolu Galaksisi'nin uzunluğuna denk geliyor.

Bu tür jetler, süper kütleli kara deliklerden püsküren muazzam miktarda radyasyon ve parçacık patlamalarını ifade ediyor. Milyonlarca yıl sürebilen bu jetler, maddenin uzaydaki akışını değiştirirken kozmosu yeniden şekillendiriyor ve toplam çıktısı trilyonlarca Güneş'e eş değer patlamalar yaşıyor.

Samanyolu jetleri, evrende bir galaksi tarafından üretilen en büyük oluşumlardır. Ancak yeni bulunan ikili, daha önce gördüklerimizden bile daha büyük; önceki gözlemler sadece 16 milyon ışık yılı kadar bir boyuta ulaşabileceklerini gösteriyordu.

Önceki rekor sahibi Alcyoneus adlı bir jet sistemiydi. Aynı ekip tarafından 2022'de bulunmuştu fakat uzunluğu sadece 100 Samanyolu kadardı.

Gökbilimciler jetlere Yunan mitolojisindeki bir deve ithafen Porphyrion (Porfirion) adını verdi. Evrenin sadece 6,3 milyar yaşında, yani bugünkü yaşının yarısından daha genç olduğu bir mesafede tespit edildiler.

Aynı araştırma, bu türden keşfedilmeyi bekleyen daha birçok mega yapının olabileceğini de öne sürüyor. Bilim insanları halihazırda toplam 10 binden fazlasını buldu.

Yeni makalenin başyazarı Martijn Oei, "Dev jetleri ilk bulduğumuzda epey şaşırdık" diyor. 

Bu kadar çok oldukları hakkında hiçbir fikrimiz yoktu.

Ayrıca jet sistemleri, galaksilerin oluşumuna fark etmediğimiz şekillerde katkı sunuyor gibi görünüyor. Evrenin daha erken bir döneminde, galaksiler arasındaki bağlantıların bugünkünden daha yakın olduğu bir zamanda var olan Porphyrion, "kozmik ağın" daha da geniş bir alanına ulaşıyordu.

Caltech'te astronomi ve veri bilimi profesörü olan, çalışmanın ortak yazarı George Djorgovski, "Gökbilimciler, galaksilerle onların merkezindeki kara deliklerin birlikte evrimleştiğini düşünüyor ve bunun kilit önemdeki bir yönü, jetlerin yaydığı muazzam miktarda enerjinin, ev sahibi galaksilerin ve yakınlardaki diğer galaksilerin büyümesini etkileyebilmesi" ifadelerini kullanıyor.

Bu keşif, etkilerinin düşündüğümüzden çok daha öteye uzanabileceğini gösteriyor.

Bulgular, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "Black hole jets on the scale of the cosmic web" (Kozmik ağ ölçeğinde kara delik jetleri) başlıklı yeni bir makalede aktarılıyor.

Independent Türkçe