ABD'de kürtaj kısıtlamaları tehlikeli yöntemlere başvurulmasına yol açıyor

Kadınlar alkol aldıklarını, kendi karınlarına vurduklarını veya vücutlarına cisimler soktuklarını bildirdi

Kürtaj hakları protestocuları 24 Haziran 2022'de Iowa'nın Des Moines kentinde, Roe-Wade kararı iptal edilerek ülke çapında kürtaja erişimi sonlandırdıktan sonra bir gösteriye katılıyor. Yüksek Mahkeme'nin iki yıl önceki kararının ardından daha fazla kadın hamileliklerini sonlandırmak için tehlikeli yöntemlere başvuruyor (AP)
Kürtaj hakları protestocuları 24 Haziran 2022'de Iowa'nın Des Moines kentinde, Roe-Wade kararı iptal edilerek ülke çapında kürtaja erişimi sonlandırdıktan sonra bir gösteriye katılıyor. Yüksek Mahkeme'nin iki yıl önceki kararının ardından daha fazla kadın hamileliklerini sonlandırmak için tehlikeli yöntemlere başvuruyor (AP)
TT

ABD'de kürtaj kısıtlamaları tehlikeli yöntemlere başvurulmasına yol açıyor

Kürtaj hakları protestocuları 24 Haziran 2022'de Iowa'nın Des Moines kentinde, Roe-Wade kararı iptal edilerek ülke çapında kürtaja erişimi sonlandırdıktan sonra bir gösteriye katılıyor. Yüksek Mahkeme'nin iki yıl önceki kararının ardından daha fazla kadın hamileliklerini sonlandırmak için tehlikeli yöntemlere başvuruyor (AP)
Kürtaj hakları protestocuları 24 Haziran 2022'de Iowa'nın Des Moines kentinde, Roe-Wade kararı iptal edilerek ülke çapında kürtaja erişimi sonlandırdıktan sonra bir gösteriye katılıyor. Yüksek Mahkeme'nin iki yıl önceki kararının ardından daha fazla kadın hamileliklerini sonlandırmak için tehlikeli yöntemlere başvuruyor (AP)

Bir araştırma, ABD Yüksek Mahkemesi'nin iki yıl önce ülke çapında kürtaja erişimi kaldıran kararından sonra daha fazla kadının hamileliğini sonlandırmak için tehlikeli yöntemlere başvurduğunu ortaya çıkardı.

Araştırmacılar, Haziran 2022'de mahkeme Roe-Wade kararını iptal ettikten sonra hamileliğini kendi başına sonlandırmaya çalıştığını bildiren üreme çağındaki kadınların yüzde 2,4'ten yüzde 3,3'e çıktığını keşfetti.

Salı günü hakemli tıp dergisi JAMA'da yayımlanan çalışma, kadınların kullandığını bildirdiği yöntemler arasında bitki yeme, alkol alma, kendi karnına vurma, vücuduna bir cisim yerleştirme ve ağır eşyalar kaldırmanın bulunduğunu aktardı.

Araştırma, daha sonra bazı kadınlarda ağrı, kanama ve ateş de dahil olmak üzere tıbbi müdahale gerektiren komplikasyonlar görüldüğünü belirtti. Diğer vakalarda kadınlar klinikte kürtaj yaptırdı veya hamileliğini sürdürdü.

Araştırmanın ortak yazarı, San Francisco'daki California Üniversitesi'nde epidemiyolojist olan Dr. Lauren Ralph, The Associated Press'e "Elimizdeki veri, kürtaja erişimi zorlaştırmanın insanların kürtaja daha az istek veya ihtiyaç duyduğu anlamına gelmediğini gösteriyor" dedi.

Anketi yanıtlayanlardan bazıları reçetesiz alınabilen ilaçlar kullandığını bildirdi. Bazıları, sağlık sisteminin dışında temin ettikleri acil doğum kontrol haplarıyla misoprostol ve mifepriston kürtaj haplarını kullandı.

Mifepriston, kullanımı güvenli olan ve bu sene Yüksek Mahkeme'deki bir davada itiraz edilen bir kürtaj ilacı. Ülkenin en yüksek mahkemesi geçen ay davayı düşürerek itirazı bir süreliğine sonlandırmıştı. Fakat Axios, halihazırda bazı Cumhuriyetçi yasa koyucularının yeni bir dava açmaya yemin ettiğini bildiriyor.

Araştırmada yer almayan Pittsburghlü bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı Dr. Grace Ferguson, çalışma için "bunca zamandır yaptığımız açıklamayı (doğruluyor): Eğer resmi kurumlarda (kürtaj) yaptırmayı zorlaştırırsanız, insanlar gayriresmi yollarla yapar" dedi.

Dobbs-Jackson kararının ardından kürtaj, hepsi Cumhuriyetçilerin kontrolünde olan 14 eyalette birkaç istisna dışında tamamen yasaklanmıştı. Bu, pek çok kişinin hayati tehlike taşıyan hamilelikleri sürdürmeye zorlandığı anlamına geliyor.

34 yaşındaki Breanna Cecil daha önce The Independent'a, Tennessee'de gelecekte çocuk sahibi olma yetisini ortadan kaldıran bir hamilelik için kürtaj talebinin reddedildiğini anlatmıştı.

Geçen aylarda Cecil, The Independent'a "Tennesse eyaleti benim doğurganlığımı elimden aldı" demişti.

(Eyaletteki yasa koyucular) yürürlüğe soktuğu bu korkunç yasalarla aile sahibi olma yani kendi biyolojik aileme sahip olma şansımı elimden aldı.

Diğerleri, eyalet dışındaki en yakın kürtaj kliniğine yüzlerce kilometre seyahat etmek zorunda kalmıştı.

Axios, güneydeki bazı county'lerde (sözcük anlamı kontluk; ABD ve BK’de yer alan Türkiye’de karşılığı olmayan idari birim -çn.) yaşayanların 1126 kilometreden daha fazla yol aşması gerektiğini aktarıyor. Roe-Wade kaldırılmadan bir yıl önce, Haziran 2021'de yalnızca 216 county'de yaşayanlar bu mesafeyi katetmek zorundaydı.
Independent Türkçe



Azteklerin geniş ticaret ağı ortaya çıktı

Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)
Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)
TT

Azteklerin geniş ticaret ağı ortaya çıktı

Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)
Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)

Orta Amerika'daki obsidyen eşyaların kökenini araştıran arkeologlar, Aztek İmparatorluğu'nun geniş ticaret ağını ortaya çıkardı. 

Aztek İmparatorluğu'nun obsidyeni geniş çapta kullandığı biliniyor. Sıradan çelikten daha sert olan bu volkanik cam, jiletten daha keskin kenarlara ve aynaları andıran yansıtma özelliğine sahip olabiliyor. Ayrıca farklı renklerde oluşması, bu mineralin silahlardan takılara kadar çeşitli alanlarda kullanılmasına olanak tanıyor.

Bugüne kadar Azteklere ait arkeolojik kazı alanlarında yapılan çalışmalarda çok fazla obsidyen eşya bulunsa da bunların nereden geldiği detaylıca incelenmemişti. 

Bulguları hakemli dergi PNAS'te dün (12 Mayıs) yayımlanan çalışmada, Aztek İmparatorluğu'nun başkenti Tenoçtitlan'ın ana tapınağı Templo Mayor'dan çıkarılan 788 obsidyen obje analiz edildi. Araştırma bugüne kadar bölgede yapılan en kapsamlı obsidyen çalışması olma özelliği taşıyor.

Örneklerin yaklaşık yüzde 90'ının başkentin 94 kilometre kadar kuzeydoğusundaki Sierra de Pachuca'dan çıkarıldığı tespit edildi. Bu bölge, yeşil ve altın rengi volkanik camlarıyla biliniyor.

Ancak nesnelerin geri kalanındaki mineral, 7 farklı bölgeden geliyordu. Araştırmacılar Ucareo gibi bazı bölgelerin, imparatorluğun sınırlarının dışında yer aldığını belirtiyor.

Aztek İttifakı kurulmadan önce Tenoçtitlan'ın obsidyeni çoğunlukla yakındaki Pachuca'dan temin ettiği görülüyor. Ancak MS 1430 civarında imparatorluğun güçlenmesinden sonra başkente rakip devletlerden daha çok obsidyen girdiği anlaşılıyor.

Araştırmacılar ayrıca bu dönemde dini amaçlarla kullanılan obsidyenin neredeyse tamamının Pachuca'dan geldiğini saptadı. Bu durum merkezi kontrolün artarak dini alanı tek tipleştirdiği anlamına gelebilir.

Tulane Üniversitesi'nden makalenin başyazarı Diego Matadamas-Gomora "Meksikalılar yeşil obsidyeni tercih etse de çoğunlukla ritüel dışı amaçlarla kullanılan obsidyen eserlerdeki yüksek çeşitlilik, birden fazla kaynaktan gelen obsidyen aletlerin, imparatorluğun başkentine doğrudan madenler yerine pazar yoluyla ulaştığını düşündürüyor" diyor.

Tarihi belgeler de Orta Amerika'nın çeşitli bölgelerinden gelen tüccarların, Tenoçtitlan pazarında mallarını sattığını gösteriyor.

Araştırmacılar makalede şu ifadeleri kullanıyor:

En az 7 obsidyen kaynağının varlığı, Meksikalıların bu dönemde ticari etkileşimlerini genişlettiğine işaret ediyor.

Araştırmacılar, Aztek obsidyeninin kökenlerini inceleyerek Orta Amerika'daki ticari ağların daha net bir haritasını çıkarmayı umuyor.

Matadamas-Gomora yeni çalışma hakkında "Bu tür bir analiz imparatorluk topraklarının, siyasi ittifakların ve ticari ağların zaman içinde nasıl geliştiğinin izini sürmemizi sağlıyor" diyor.

Independent Türkçe, Science Alert, Phys.org, PNAS