Sokak köpekleri düzenlemesi Batı basınında: "Hayırsızada'yı hatırlatıyor"

29 Temmuz'da Ankara'daki Kuğulu Park'ta toplanan eylemciler, "Yasayı geri çek" sloganlarıyla düzenlemeye tepki göstermişti (AP)
29 Temmuz'da Ankara'daki Kuğulu Park'ta toplanan eylemciler, "Yasayı geri çek" sloganlarıyla düzenlemeye tepki göstermişti (AP)
TT

Sokak köpekleri düzenlemesi Batı basınında: "Hayırsızada'yı hatırlatıyor"

29 Temmuz'da Ankara'daki Kuğulu Park'ta toplanan eylemciler, "Yasayı geri çek" sloganlarıyla düzenlemeye tepki göstermişti (AP)
29 Temmuz'da Ankara'daki Kuğulu Park'ta toplanan eylemciler, "Yasayı geri çek" sloganlarıyla düzenlemeye tepki göstermişti (AP)

Sahipsiz sokak köpeklerinin itlaf edilmesini öngören tartışmalı düzenlemenin TBMM'den geçmesi yabancı basında da yankı buldu. 

30 Temmuz'da yapılan oylamada "Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" 273 kabul ve 224 ret oyuyla TBMM'den geçti.

Düzenlemenin yasalaşması için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın tasarıyı imzalaması gerekiyor.

17 maddelik yeni düzenleme, belirli süre içinde sahiplendirilmeyen köpeklerin itlaf edilmesinin önünü açıyor. 

Fransız haber ajansı AFP, düzenlemenin "1910'da Osmanlı döneminde İstanbul'daki yaklaşık 60 bin sokak köpeğinin toplanıp Sivriada'ya terk edilmesiyle yaşanan trajediyi" hatırlattığı yorumunu yapıyor. Bu olayın ardından Sivriada halk arasında "Hayırsızada" olarak anılmaya başlanmıştı.

Haberde, tasarıda öngörülen kuralları uygulamayan belediye çalışanlarına iki yıla kadar hapis cezası verilebileceğine dikkat çekilirken, marttaki yerel seçimlerde İstanbul ve diğer büyük şehirleri kazanan Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) karara direndiğine işaret ediliyor. 

Türkiye'de 4 milyona yakın sokak köpeği olduğuna dikkat çekilen analizde CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in yürütmeyi durdurma talebiyle düzenlemeyi Anayasa Mahkemesi'ne götüreceğini söylediği hatırlatılıyor. 

AFP, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) ve CHP'den milletvekillerinin, tasarının görüşüldüğü Meclis oturumlarında kırmızı boyalı beyaz eldivenler takarak düzenlemeyi protesto ettiğini de anımsatıyor. 

Amerikan haber ajansı AP'nin haberinde, tasarıyı eleştirenlerin Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AK Parti) düzenlemeyi yerel seçimlerde başarı kazanan muhalefeti "hedef almak" amacıyla kullanacağını savunduğu aktarılıyor. 

Muhalif siyasetçilerin, aktivistlerin ve hayvan hakları derneklerinin tasarıyı "katliam yasası" diye adlandırdığına işaret edilirken, kedilerin düzenleme kapsamında alınmadığı hatırlatılıyor.

Haberde, hayvan hakları savunucularının Ankara'daki Kuğulu Park'ta ve İstanbul'daki Şişhane Meydanı'nda tasarının geri çekilmesi için eylemler düzenlediği de anımsatılıyor.

Düzenlemeyi savunan Güvenli Sokaklar Derneği Başkanı Murat Pınar'ın 2022'den bu yana 44'ü çocuk en az 75 kişinin köpeklerin saldırısı ya da köpeklerin neden olduğu trafik kazaları sonucu hayatını kaybettiğini söylediği de aktarılıyor. 

Ajansın görüştüğü Adem Coşkun, torununun bir sokak köpeği tarafından ısırıldığını söyleyerek "Köpekleri sokaklardan toplamalı, onlara ev bulmalı ya da koruma altına almalılar" diyor. 

Tasarıya karşı çıkan Çiğdem Aksoy'unsa şu sözleri paylaşılıyor: 

Gözlerimizin içine bakan ve yardım isteyen bu hayvanlar yok edilecek. Bana kalırsa, hiç kimse Allah'ın yarattığı canı alamaz.

Independent Türkçe, AFP, AP



Çin’de bunama vakaları neden daha hızlı artıyor?

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Çin’de bunama vakaları neden daha hızlı artıyor?

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları, Çin'de Alzheimer hastalığıyla diğer demans türlerinin orantısız bir sağlık yükü oluşturduğu ve vaka oranlarının küresel ortalamadan daha hızlı arttığı uyarısını yaptı.

Çarşamba günü PLOS One adlı akademik dergide yayımlanan yeni araştırma, ülkede demansı mümkün olduğunca erken önlemek için acil ve etkili müdahalelerin uygulanması çağrısında bulunuyor.

Alzheimer ve diğer demans türleri, (ADD; Alzheimer Dissease and Demantia / Alzheimer Hastalığı ve Demans), dünya çapında artan oranlarla giderek daha ciddi bir nörolojik sağlık sorunu haline geliyor.

Ancak bilim insanları, özellikle Çin'deki bunamaların gerçek hastalık yükü ve risk faktörlerinin yeterince anlaşılmadığını söylüyor.

Mevcut çalışmada araştırmacılar, Dünya Bankası ve Dünya Sağlık Örgütü gibi kurumlar tarafından başlatılan halka açık veri tabanı Küresel Hastalık Yükü'nden (GBD) alınan, 30 yıldan uzun süreye yayılan küresel sağlık verilerini analiz etti.

Veri tabanı, 204 ülke ve bölgede 370’in üzerinde hastalık ve sağlık sorunuyla bunlara karşılık gelen 88 risk faktörü hakkında veri içeriyor.

1990'la 2021 arasındaki son analizlere dayanarak bilim insanları, Çin'de demans vakalarının üç katına, küresel vakalarınsa iki katına çıktığını tespit etti.

"ADD, küresel hastalık yükü en ağır hastalıklardan biri. Çin'de ve küresel olarak ADD'nin hastalık yükü 1990'dan 2021'e kadar yıldan yıla arttı" diye yazdılar.

Çalışmada, "2021'e gelindiğinde, Çin'in hastalık yükü üç kat artarken, küresel hastalık yükü iki katına çıktı" dendi.

y6u78ı9
ADD'nin 1990-2021 küresel hastalık yükü haritası. İki cinsiyet ve tüm yaşlar için 100 bin kişi başına düşen ölümlerdeki yıllık değişim (Liu, Geng., 2025, PLOS One)

Kısmen daha uzun yaşam süreleri nedeniyle kadınların erkeklere kıyasla demansın genel yükünü daha fazla taşıdığı tespit edildi.

Ancak araştırmacılar, erkeklerin bu hastalıktan ölüm oranlarının biraz daha yüksek olduğunu söylüyor.

Gelecek 15 yıl için eğilimleri tahmin eden bilim insanları, daha etkili müdahaleler yapılmadığı takdirde demans oranlarının özellikle Çin'de artmaya devam edeceği uyarısını yapıyor.

Araştırmacılar, diyabet gibi hastalıklardan kaynaklanan yüksek kan şekerinin Çin de dahil dünya genelinde demans için önde gelen risk faktörü olduğunu, bunu sigara ve yüksek vücut ağırlığının izlediğini söylüyor.

"Sigara, yüksek açlık kan şekeri düzeyleri ve yüksek vücut kitle indeksi, aralarında yüksek açlık plazma glukozunun baskın konuma sahip olduğu üç ana risk faktörü" diye yazdılar.

Bilim insanları Çin'de demans vakalarındaki artışın büyük ölçüde nüfus artışı ve değişen yaş demografisine bağlı olabileceğinden şüpheleniyor.

"Gelişen bir ülke olarak Çin, ekonomik dönüşüm ve yaşam tarzındaki büyük değişiklikler nedeniyle diyabet hastalarının sayısında önemli bir artış yaşadı" diye yazdılar.

Araştırmacılar, demans vakalarındaki artışı yavaşlatmak adına özellikle yaşlı yetişkinler arasında yüksek kan şekeri ve sigara kullanımının azaltılması için çaba gösterilmesi çağrısında bulunuyor.

Erken müdahalenin klinik hedeflerine ulaşmak için cinsiyete özgü risk faktörlerini hedef alan müdahalelere ihtiyaç duyulacağını belirtiyorlar.

Independent Türkçe