Rönesans simyacısının laboratuvarında gizemli bir element bulundu

1546 doğumlu Tycho Brahe, o dönemin pek çok simyacısı gibi çalışmalarını gizli tutuyordu (Wikimedia Commons)
1546 doğumlu Tycho Brahe, o dönemin pek çok simyacısı gibi çalışmalarını gizli tutuyordu (Wikimedia Commons)
TT

Rönesans simyacısının laboratuvarında gizemli bir element bulundu

1546 doğumlu Tycho Brahe, o dönemin pek çok simyacısı gibi çalışmalarını gizli tutuyordu (Wikimedia Commons)
1546 doğumlu Tycho Brahe, o dönemin pek çok simyacısı gibi çalışmalarını gizli tutuyordu (Wikimedia Commons)

Rönesans döneminin ünlü simyacısı Tycho Brahe'nın laboratuvarının kalıntılarını inceleyen bilim insanları şaşırtıcı bulgularla karşılaştı. Gökbilimci ve simyacının ölümünden 180 yıl sonra keşfedilen bir element bulundu.

Danimarkalı gökbilimci Brahe, teleskobun icadından önce bir süpernova patlamasını tespit edince meşhur olmuştu. 1572'de gözlemlenen patlama, insan gözüyle saptanan en eski süpernovalardan biri. 

Gökbilimci, uzayın gizemlerini aydınlatma çabalarının yanı sıra simyayla da uğraşıyordu. Altın ve ilaç yapımına yoğunlaşan Rönesans dönemindeki simyacılar, çeşitli hastalıkları tedavi etmeye çalışıyordu.

Danimarka Kralı II. Frederik, Brahe'nın çalışmalarını yürütmesi için ona İsveç'teki Ven Adası'nı tahsis etmişti. Adada Brahe'nın yaşadığı kalenin yanı sıra Uraniborg Gözlemevi ve simya çalışmaları için bir laboratuvar kurulmuştu.

Bilim insanının 1601'deki ölümünden sonra yıkılan laboratuvarın içindekiler ve Brahe'nın nasıl çalışmalar yürüttüğü uzun zamandır merak konusuydu. 

Heritage Science adlı hakemli dergide 25 Temmuz'da yayımlanan çalışmada, Uraniborg'un yer aldığı alandan çıkarılan cam ve çanak çömlek parçalarının kimyasal analizi yapıldı. 

1988-1992 döneminde yürütülen başka bir çalışmada çıkarılan 5 parçayı inceleyen ekip, ilginç bulgular edindi. 

frgthy67
Tycho Brahe'nın yaşadığı ve çalıştığı Uraniborg ismini, Yunan mitolojisinde gökbilimin ilham perisi olduğuna inanılan Urania'dan alıyor (Wikimedia Commons)

Parçaların 4'ü, beklenenden daha yüksek yoğunlukta nikel, bakır, çinko, kalay, cıva, altın ve kurşun gibi elementler içeriyordu. 

Ancak en çarpıcı bulgu, parçaların içinde ve dışında saptanan tungsten elementiydi. Bazı minerallerde bulunan bu element, Brahe'nın ölümünden 180 yıl sonra 1781'de tespit edilmişti. 

Güney Danimarka Üniversitesi'nden Kaare Lund Rasmussen, yazarları arasında yer aldığı çalışma hakkında şöyle diyor:

Tungsten o zamanlar tanımlanmamıştı bile; Tycho Brahe'nın simya atölyesindeki bir parçada bulunmasından nasıl bir anlam çıkarmalıyız?

Rasmussen ve ekibinin halihazırda iki tahmini var: Tungsten, bir mineralden tesadüfen ayrılmış ve Brahe bunun farklı bir element olduğunu fark etmemiş olabilir. 

Ayrıca Brahe'nın tungstenle, kalay cevheri üzerine çalışırken olağandışı bir maddenin meydana geldiğini keşfeden Alman mineral bilimci Georgius Agricola'nın çalışmaları aracılığıyla da karşılaşma ihtimali var. Agricola, 1546'da bu maddeden volfram adıyla bahsediyor.

"Belki de Tycho Brahe bunu duymuştu ve tungstenin varlığından haberdardı" diyen Rasmussen şöyle ekliyor:

Ancak bu bildiğimiz veya yaptığım analizlere dayanarak söyleyebileceğimiz bir şey değil. Bu sadece örneklerde neden tungsten saptadığımızın muhtemel bir teorik açıklaması.

Kalıntılarda tungstenin bulunmasını "çok gizemli" diye tanımlayan Rasmussen, bu dönemde cıva ve altının tedavi amaçlı kullanıldığını söylüyor. 

Rasmussen'in de ortak yazarı olduğu 2016 tarihli bir çalışmada, Brahe'nın saç ve kemik örneklerinde aşırı derecede altın bulunmuştu. 

Simyacı, zamanını altın yapımından çok veba, cüzzam, frengi ve ateş gibi sağlık sorunlarının çözümüne harcıyordu.

Independent Türkçe, CNN, Science Alert, Heritage Science, Archaeometry



Geçen yıl kenti 32 milyon kişi ziyaret etmişti: Turist vergisi geliyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Geçen yıl kenti 32 milyon kişi ziyaret etmişti: Turist vergisi geliyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Yerel yetkililer, Oxford'u ziyaret edenlerin geceleme için yeni bir ücretle karşı karşıya kalabileceğini duyurdu.

Oxford Belediye Meclisi, Konaklama İşini Geliştirme Bölgesi'nin (KİGB) hayata geçirilmesini değerlendiriyor. Zaman zaman "turist vergisi" diye de adlandırılan bu uygulamada otel ve yurt odası fiyatlarına ek bir ücret ekleniyor.

Kent yetkilileri Oxford'un "sakinleri ve ziyaretçileri için canlı ve popüler bir yer olarak kalmasını sağlarken turizmin etkilerini nasıl daha iyi yönetebileceğini" tartışıyor.

Tahminen 2 bin 300 otel odasının yanı sıra Oxford Üniversitesi'nin de yılın çeşitli dönemlerinde bu uygulamadan faydalanabileceği yaklaşık 8 bin odası var.

Yetkililerin açıklamasında, böyle bir verginin görev gruplarınca belirlenen kriterlere bağlı olarak ek projelere 10 milyon sterline (yaklaşık 547 milyon TL) kadar kaynak sağlayabileceği belirtildi.

Belediye verilerine göre geçen yıl şehri 32 milyondan fazla kişi ziyaret etti ve turizm yaklaşık 40 bin kişiye istihdam sağladı.

Meclis, kentteki gecelemelerden alınacak 2 sterlinlik (yaklaşık 115 TL) bir ücretin "şehrin ziyaretçilere sunduğu imkanları iyileştirilmek için fon sağlayabileceğini" söyledi.

Meclise göre, toplanan fonları Oxford Belediye Meclisi ya da başka bir yasal kurum veya hükümet organı değil, özel bir KİGB kurulu kontrol edecek.

Bölge sakinlerinden Flora Nelson bu öneriyi destekliyor.

The Independent'a konuşan Nelson, "Oxford özellikle yaz aylarında turist akınına uğruyor ve bu da kent sakinleri için şehirde dolaşmayı zorlaştırıyor" dedi.

Turist vergisinin nasıl kullanılabileceğine dair öneriler mi? Oxford'un berbat yollarını düzeltmek, toplu taşımadaki fahiş fiyatları düşürmek ve evsizlere yönelik hizmetleri iyileştirmek.

Planlama ve kültürden sorumlu meclis üyesi Alex Hollingsworth, önerilen planın "çok fazla para yaratma ve herkese fayda sağlayacak iyileştirmeler yapma potansiyeli taşıdığını" söyledi.

Oxford'un konaklama sektörü kentimizin ekonomisinde hayati rol oynuyor. Bu projenin bir sonraki aşamasını desteklemek, onlara kendileri için işe yarayan projeleri ve finansman akışlarını şekillendirme fırsatı verecek.

Benzer uygulamalar Manchester ve Liverpool'da da var.

Manchester, Nisan 2023'te gecelik 1 sterlinlik (yaklaşık 55 TL) ziyaretçi ücreti getirirken, Liverpool'da bu uygulama haziranda gecelik 2 sterlinlik bir ücretle başladı.

Independent Türkçe