Uzmanlar inceledi: Kırmızı ışık uyku kalitesini artırıyor mu?

Uzmanlar uykuyla melatonin arasındaki bağlantıya da dikkat çekti (Unsplash)
Uzmanlar uykuyla melatonin arasındaki bağlantıya da dikkat çekti (Unsplash)
TT

Uzmanlar inceledi: Kırmızı ışık uyku kalitesini artırıyor mu?

Uzmanlar uykuyla melatonin arasındaki bağlantıya da dikkat çekti (Unsplash)
Uzmanlar uykuyla melatonin arasındaki bağlantıya da dikkat çekti (Unsplash)

İspanyol gazetesi El Pais'e konuşan uzmanlar, kırmızı ışığın kaliteli uyku sağlayıp sağlamadığını inceledi. 

Barselona'daki Vall d'Hebron Üniversitesi Hastanesi'nden Alex Ferre, insan vücudunun sağlıklı bir uyku düzeni için "fizyolojik günbatımına" ihtiyaç duyduğunu belirtti.

Teknolojik aletler ve yapay ışıklandırmalar nedeniyle uyku kalitesinin düştüğüne dikkat çeken Ferre, son dönemde moda haline gelen kırmızı ışık cihazlarını değerlendirdi. 

Uyku tıbbı alanında çalışan Dr. Ferre, 480 nanometrelik ışık spektrumunda yer alan yeşil ve mavi ışığın melatonini engellediğine dikkat çekiyor. 

Ferre, "Işık spektrumunun geri kalanı, ateş ışığı gibi olan sarı, kırmızı ve turuncu, melatonin ritmine müdahale etmez" diyor.

Barselona'daki Estivill Uyku Kliniği'nde çalışan Dr. Eduard Estivill de benzer şekilde "alacakaranlık ışığının" melatonin üretimini desteklediğini belirtiyor. 

Estivil, "Beyin bu tür bir ışık aldığında, melatonin üretiminden sorumlu olan epifiz bezine emir vermeye başlar" diyor.

İki uzman da uyku kalitesi için kırmızı ışığın şart olmadığını ve sıcak renklerin tercih edilebileceğini söylüyor.

Bunlara ek olarak Ferre, sağlıklı bir uyku düzeni için yatmadan iki ya da üç saat önce herhangi bir spor aktivitesi yapılmaması gerektiğine de işaret ediyor. 

Uzman, uyku sırasında odanın tamamen karanlık olması gerektiğini belirterek şu ifadeleri kullanıyor:

Tamamen karanlıkta uyunmalı. Dışarıdan ne kadar az ışık gelirse o kadar iyi. Eğer içeri ışık giriyorsa ya da odada dijital çalar saat varsa, düşük yoğunluklu kırmızı, sarı ya da turuncu ışıklar iyi bir seçenek sağlar.

Dr. Guillermo Rodriguez de ışık ve melatonin üretimi arasındaki ilişkiyi şöyle açıklıyor:

Özellikle cep telefonlarındaki veya bilgisayar ekranlarındaki mavi ışığa maruz kaldığımızda melatonin üretimi azalır, bu da bizi uyanık tutar. Öte yandan karanlık, melatonin üretimi artarak vücudu uykuya hazırlar.

Uzman kırmızı ışığın "beyin üzerinde rahatlatıcı bir etki yaratarak stres ve kaygıyı azaltmayı sağladığını, bunun da uykuyu kolaylaştırdığını" belirtiyor. 

Diğer yandan Rodriguez, kırmızı ışığın uyku sağlığı üzerindeki etkisinin net şekilde belirlenemediğini de sözlerine ekliyor.

2012'de Çin'de yapılan bir araştırmada, kırmızı ışık terapisinin 20 kadın basketbol oyuncusunun uyku kalitesi ve performansı üzerindeki etkisi incelenmişti. Araştırmada, grubun uyku ve melatonin seviyelerinde iyileşme görüldüğü bildirilmişti. 

Independent Türkçe, El Pais, CNN



Büyük keşfin ardından bilim insanlarından "yoga hapı" adımı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Büyük keşfin ardından bilim insanlarından "yoga hapı" adımı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Çığır açan bir beyin devresi keşfi, anksiyete ve stres bozuklukları için yeni tedavilere ve potansiyel olarak yoganın faydalarını sağlayan bir hapa önayak olabilir.

ABD'deki Salk Enstitüsü'nden araştırmacılar, farelerin beyinlerinde istemli nefes alma ve duygusal düzenlemenin arkasındaki yolu keşfetti.

Nature Neuroscience adlı akademik dergide kısa süre önce yayımlanan çalışmalarında, beynin daha karmaşık bölgeleriyle nefes almanın duygusal durumla koordinasyonunu sağlayan ilkel beyin sapının nefes alma merkezi arasındaki bağlantıları ortaya çıkardılar.

Nefes almak çoğunlukla otomatik olsa da insanlar ve bazı hayvanlar soluk almayı yavaşlatarak kendi kendilerini sakinleştirebiliyor. Bu yaklaşım farkındalık ve yoga gibi uygulamaların ana parçalarından biri.

Beynin nefes almayı tam olarak nasıl düzenlediği ve bunun anksiyeteyi ve kişinin duygusal durumunu nasıl etkilediği çok az anlaşılmış durumda. Bilim insanları şimdiye kadar sadece beyin sapındaki bilinçaltı nefes alma mekanizmalarının tam olarak anlaşıldığını söylüyor.
 

cyju
Fare beyninde nefes almayı düzenleyen nöronlar (Salk Enstitüsü)

Yeni çalışmada araştırmacılar, duygusal düzenleme ve nefes almayı birbirine bağlayan, bilinçli yukarıdan aşağıya mekanizmaları bulmak için yola çıktı.

İlk olarak farklı beyin bölgeleri arasındaki bağlantıları araştırmak için bir beyin bağlantı veri tabanını değerlendirdiler. Analiz, anterior singulat korteks adı verilen frontal bir bölgeyi, daha sonra hemen altındaki medullaya bağlanan bir ara beyin sapı bölgesine bağlayan potansiyel bir solunum devresini ortaya çıkardı.

Önceki çalışmalar, medullanın aktif olduğunda nefes almayı başlattığını ancak beyin sapı bölgesinden gelen sinyallerin bu aktiviteyi engellediği ve nefes almayı yavaşlattığını ortaya koymuştu.

Araştırmacılar, belirli duyguların veya davranışların beyin sapı bölgesinin aktivasyonuna yol açabileceğini, bunun da medulladaki aktiviteyi azaltabileceğini ve nefesi yavaşlatabileceğini varsaydı.

Teoriyi test etmek için, farelerde koklama, yüzme ve içme gibi aktivitelerin yanı sıra korku ve endişe uyandıran koşullar sırasında nefes alış verişleri değiştiğinde beyin aktivitesini kaydettiler.

Araştırmacılar, korteks ve beyin sapı bölgesi arasındaki bağlantı aktive edildiğinde, farelerin daha sakin olduğunu ve daha yavaş nefes aldığını buldu.

Kaygı uyandıran durumlardaysa bu iletişim azaldı ve nefes alma hızları arttı.

Araştırmacılar bu yolu takip ederek, farelerin beyninin ön korteksinde beyin sapına bağlanan ve nefes alma gibi temel işlevleri yöneten bir grup nöron keşfetti.

Araştırmacılar, bu bağlantının farelerin nefes alış verişlerini mevcut davranışları ve duygusal durumlarıyla koordine etmelerini sağladığını söylüyor.

Bağlantının daha ileri analizleri, bilim insanlarının ilaçlarla hedeflenebileceğine inandığı yeni bir dizi beyin hücresi ve molekülü ortaya çıkardı.

Araştırmacılar bulguların anksiyete, stres ve panik bozukluğu olan insanlar için uzun vadeli çözümlere yol açabileceğini söylüyor.

Çalışmanın ortak yazarı Jinho Jhang, "Bulgularımız beni düşündürdü: Bu nöronları aktive edecek ve panik bozukluğunda nefesimizi kendi kendimize yavaşlatacak veya hızlı solumayı önleyecek ilaçlar geliştirebilir miyiz?" dedi.

Çalışmanın başka bir yazarı Sung Han, "Bu bulguları bir yoga hapı tasarlamak için kullanmak istiyorum. Kulağa aptalca gelebilir ve çalışmamızın pazarlanabilir bir ilaca dönüştürülmesi yıllar alacak ancak artık nefes almayı anında yavaşlatabilecek ve huzurlu, meditatif bir durumu başlatabilecek ilaçlar üretmek için potansiyel olarak hedeflenebilir bir beyin devresine sahibiz" dedi.

Independent Türkçe