Küresel araştırma, kahvaltıyı atlamanın çocuk sağlığına maliyetini gösterdi

Uzmanlar kahvaltının, günün nasıl geçeceğini belirlediğini söylüyor (Pexels)
Uzmanlar kahvaltının, günün nasıl geçeceğini belirlediğini söylüyor (Pexels)
TT

Küresel araştırma, kahvaltıyı atlamanın çocuk sağlığına maliyetini gösterdi

Uzmanlar kahvaltının, günün nasıl geçeceğini belirlediğini söylüyor (Pexels)
Uzmanlar kahvaltının, günün nasıl geçeceğini belirlediğini söylüyor (Pexels)

Kahvaltı yapmayan çocukların daha mutsuz olduğu bulundu. 

Uzmanlar en önemli öğün diye bilinen kahvaltının, zinde bir gün geçirmenin anahtarı olabileceğini söylüyor. Ayrıca daha önceki bir çalışmada, kahvaltı yapmayanların obezite riskinin arttığı bulunmuştu.

Küresel çapta yapılan yeni bir araştırmada bu önemli öğünü atlamanın, çocukların hayattan aldığı memnuniyete etkisi ortaya kondu. 

BMC Nutrition Journal adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmada 42 ülkeden 155 binden fazla çocuğun verisi incelendi. 

Bilim insanları, okula giden ve ülke genelini temsil eden örneklemleri içeren 2017-2018 tarihli Okul Çağındaki Çocuklarda Sağlık Davranışı adlı çalışmanın verilerini kullandı.

10-17 yaşındaki öğrencileri içeren araştırmada çocuklar, hayat memnuniyeti düzeyini kendisi bildirdi. 

Bilim insanları her gün kahvaltı yapmakla çocukların mutluluğu arasında neredeyse doğrusal bir ilişki olduğunu tespit etti. 

Örneğin Portekiz'de her gün kahvaltı yapan çocukların yaşam memnuniyetinin en yüksek seviyede olduğu görüldü. Buna karşın Romanya'nın hiç kahvaltı yapmayan çocukları, en düşük yaşam memnuniyeti puanına sahipti. 

Birleşik Krallık'taki Anglia Ruskin Üniversitesi'nden, çalışmanın kıdemli yazarı Lee Smith "Geniş kapsamlı çalışmamız, kahvaltı sıklığıyla yaşam memnuniyeti arasında tutarlı bir ilişki buldu ve bunun birkaç muhtemel nedeni var" diyerek ekliyor: 

Daha önceki çalışmalar, kahvaltı yapmayan ergenlerde düşük ruh halinin yanı sıra daha yüksek anksiyete, stres ve depresyona rastlandığını gösteriyor.

Araştırmacılar bulguların arkasında, düzgün bir kahvaltının gereken besinleri ve enerjiyi sunarak beynin verimli çalışmasını sağlamasının yatabileceğini düşünüyor. 

Ayrıca sosyoekonomik faktörler de önemli bir rol oynayabilir. Düşük gelirli ülke veya ailelerde yaşayan çocukların kahvaltıyı atlama ihtimalinin daha yüksek olduğu düşünülürse, bu çocukların mutsuzluğunun arkasında farklı nedenler olabilir. 

Bulguların çocukların aktarımına dayanması ve neden sonuç ilişkisi kurulmaması çalışmanın önemli bir sınırlılığı. 

Çalışmada ülkeler arasında bazı tutarsızlıklar görüldüğü aktarılıyor. Araştırmacılar bunların, değişen beslenme alışkanlıkları gibi kültürel farklılıklardan kaynaklandığını düşünüyor. 

Smith "Ancak buna rağmen sonuçlarımız, incelenen tüm ülkelerde bildirilen yaşam memnuniyetinin her gün kahvaltı yapanlarda, hiç kahvaltı yapmayanlara göre genel itibarıyla daha yüksek olduğunu gösteriyor" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, Daily Mail, MedicalXpress, BMC Nutrition Journal, Healthline



Homo sapiens güneş kremi sayesinde mi hayatta kalmayı başardı?

Mağara sanatında aşıboyasının kullanımı, güneş kremi olarak kullanılmasıyla aynı zamana denk gelmiş olabilir (Wikimedia Commons)
Mağara sanatında aşıboyasının kullanımı, güneş kremi olarak kullanılmasıyla aynı zamana denk gelmiş olabilir (Wikimedia Commons)
TT

Homo sapiens güneş kremi sayesinde mi hayatta kalmayı başardı?

Mağara sanatında aşıboyasının kullanımı, güneş kremi olarak kullanılmasıyla aynı zamana denk gelmiş olabilir (Wikimedia Commons)
Mağara sanatında aşıboyasının kullanımı, güneş kremi olarak kullanılmasıyla aynı zamana denk gelmiş olabilir (Wikimedia Commons)

Neandertallerin soyu tükenirken modern insanların hayatta kalmasının arkasında güneş kremi yatıyor olabilir. 

Modern insanların (Homo sapiens) en yakın akrabalarından Neandertaller, onbinlerce yıl Avrupa'da yaşadıktan sonra yaklaşık 40 bin yıl önce yok olmuştu. 

Bilim insanları türün sonunu neyin getirdiğini saptamaya çalışırken, yeni bir araştırma Dünya'nın manyetik alanındaki değişimlere işaret etti.

Gezegeni Güneş'in zararlı ışınlarından koruyan manyetik alanın kutupları genellikle kuzey ve güney kutuplarıyla aynı hizada ancak çekirdekteki değişiklikler sonucu zaman zaman yer değiştiriyor.

Yaklaşık 41 bin yıl önce de böyle bir olay yaşandı ve manyetik alan zayıflayarak daha yüksek seviyede radyasyonun yeryüzüne ulaşmasına izin verdi.

Michigan Üniversitesi liderliğindeki bir araştırma ekibi, volkanik kayaç ve tortularda korunan manyetik imzaları inceleyerek Laschamps olayı diye bilinen bu dönemde manyetik alanının detaylı bir modelini oluşturdu. 

Bulguları hakemli dergi Science Advances'ta dün (16 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre 41 bin yıl önce manyetik kutuplar ekvatora doğru kaydı ve alanın gücü, bugünkü seviyelerin yüzde 10'una kadar düştü.

Bilim insanları bu dönemde, normalde kutuplarda görülen kuzey ışıklarının ekvatora çok daha yakın yerlere yaklaştığını tahmin ediyor.

Bunun yanı sıra artan ultraviyole ışın oranı, insanları cilt kanseri gibi hastalıklara karşı epey savunmasız bırakmış olmalı.

Araştırmacılar bu dönemde modern insanlar arasında kişinin ölçülerine göre hazırlanmış kıyafetlerin yaygınlaştığını söylüyor. Ayrıca ultraviyole ışınlara karşı koruma sağlayan aşıboyasına da sanat eserlerinde sıkça rastlanırken, Homo sapiens bunu vücuduna da sürmüş olabilir. 

Ekip bu nedenle Homo sapiens'in, Neandertallere karşı daha avantajlı bir konumda olabileceğini düşünüyor. Kişiye özel kıyafetler de vücudu daha iyi örtebildiğinden güneş ışınlarına karşı korumada etki sağlıyor. 

Makalenin başyazarı Dr. Agnit Mukhopadhyay "Çalışmada, manyetik alanın bağlı olmadığı ve kozmik radyasyonun veya Güneş'ten gelen her türlü enerjik parçacığın toprağa kadar sızmasına izin veren tüm bölgeleri birleştirdik" diyerek ekliyor:

Bu bölgelerin birçoğunun aslında 41 bin yıl önceki erken insan faaliyetleriyle, özellikle de mağara kullanımı ve tarih öncesi güneş kremi kullanımındaki artışla epey yakından eşleştiğini gördük.

Diğer yandan bazı uzmanlar, modern insanların aşıboyasını güneş kremi olarak kullanıp kullanmadığının bilinmediğini ve tek başına onları kurtarmış olmayabileceğini söylüyor.

Çek Cumhuriyeti'ndeki JCMM'den (Güney Moravya Uluslararası Hareketlilik Merkezi) Ladislav Nejman, aynı dönemde çok soğuk koşullar olduğuna dikkat çekerek ekliyor:

Homo sapiens'in Neandertallere kıyasla sahip olduğu en büyük avantaj, Afrika'da ve başka yerlerde yaşayan başka büyük popülasyonların olmasıydı. Bu nedenle yeni Homo sapiensler bu olaylardan sonra Avrupa'ya taşınabilirdi. 

Independent Türkçe, IFLScience, New Scientist, Science Advances