Yeni bir odun türü keşfedildi: Karbon depolamada çok başarılı

Çin lale ağacı, karbon yakalamadaki başarısı nedeniyle halihazırda Asya'da kullanılıyor (Wikimedia Commons)
Çin lale ağacı, karbon yakalamadaki başarısı nedeniyle halihazırda Asya'da kullanılıyor (Wikimedia Commons)
TT

Yeni bir odun türü keşfedildi: Karbon depolamada çok başarılı

Çin lale ağacı, karbon yakalamadaki başarısı nedeniyle halihazırda Asya'da kullanılıyor (Wikimedia Commons)
Çin lale ağacı, karbon yakalamadaki başarısı nedeniyle halihazırda Asya'da kullanılıyor (Wikimedia Commons)

Bilim insanları ne sert ne yumuşak olan bir odun türü keşfetti. İki lale ağacı türünde görülen bu odun, karbondioksiti çok daha iyi depoluyor. 

Çam ve ladin gibi yumuşak keresteli ağaçlar genellikle inşaat sektöründe kullanılırken, meşe ve huş ağaçlarından elde edilen sert keresteler de mobilya yapımı gibi alanlarda kullanılıyor. 

Bilim insanları bu iki tür kerestenin arasında yer alan yeni bir odun türü tespit etti.

Cambridge Üniversitesi Botanik Bahçesi'ndeki 33 farklı ağaç türünü inceleyen araştırmacılar, bitkilerin hücre duvarını analiz etti. 

Elektron mikroskoplarından yararlanarak detaylı bir analiz yapan ekip, Liriodendron cinsine ait ağaçların hücre yapısının sert ve yumuşak keresteli ağaçlardan farklı olduğunu gözlemledi.

Bir lale ağacı cinsi olan Liriodendron'un halen yaşayan sadece iki türü var: Kuzey Amerika'daki Liriodendron tulipifera ve Çin'le Vietnam'daki Liriodendron chinense. Diğer lale ağacı türleri farklı familyalardan geliyor.

New Phytologist adlı hakemli dergide dün yayımlanan çalışmada bu iki ağacın odunundaki makrofibrillerin, sert keresteli ağaçlardan daha uzun olduğu saptandı.

Selülozdan meydana gelen uzun ipliksi demetler olan makrofibriller, odunsu bitkilerin ikincil hücre duvarlarında yer alıyor. Birincil hücre duvarlarından sonra oluşan ikincil hücre duvarları, bitkinin yapısını güçlendirmekten sorumlu.

Liriodendron ağaçlarının son derece iyi karbon depoladığını söyleyen bilim insanları, bunun uzun makrofibriller sayesinde başarıldığını düşünüyor. 

Polonya'daki Jagiellon Üniversitesi'nden Dr. Jan Łyczakowski başyazarı olduğu çalışma hakkında şöyle diyor:

Liriodendronların, yumuşak ve sert keresteli ağaç yapısından kayda değer derecede farklı, ara bir makrofibril yapısına sahip olduğunu gösterdik.

İki Liriodendron ağacının soyu 30 milyon ila 50 milyon yıl önceye dayanıyor. Aynı dönemlerde atmosferdeki karbondioksit oranında ciddi bir azalma görülürken, bilim insanları bu düşüşü lale ağaçlarının ortaya çıkmasına bağlıyor. 

Dr. Łyczakowski "Her iki lale ağacı türünün de karbonu hapsetmede son derece etkili olduğu biliniyor" diyerek ekliyor:

Bu, lale ağaçlarının karbon depolamada neden bu kadar etkili olduğunu açıklayabilir.

Bilim insanları yaptıkları keşfin, iklim kriziyle mücadelede daha etkili karbon depolama yöntemlerinin önünü açmasını bekliyor. 

"Lale ağaçları karbon yakalama plantasyonları açısından fayda sağlayabilir" diyen Dr. Łyczakowski şöyle devam ediyor: 

Asya'nın doğusundaki bazı ülkeler, karbonu verimli bir şekilde hapsetmek için Liriodendron plantasyonlarını halihazırda kullanıyor ve artık bunun, benzersiz odun yapısıyla ilgili olabileceğini düşünüyoruz.

Independent Türkçe, Cosmos Magazine, Science Alert, New Phytologist



Netflix'in popüler mini dizisi, Stranger Things'i de geride bıraktı

Fotoğraf: Netflix
Fotoğraf: Netflix
TT

Netflix'in popüler mini dizisi, Stranger Things'i de geride bıraktı

Fotoğraf: Netflix
Fotoğraf: Netflix

Netflix'in eleştirmenlerce beğenilen Birleşik Krallık yapımı polisiye dizisi Adolescence, Stranger Things'i resmen geçerek platformun en çok izlenen ikinci İngilizce dizisi oldu.

Stephen Graham'ın başrolünde oynadığı ve ortak yapımcılığını üstlendiği polisiye mini dizi 13 Mart'ta gösterime girmişti. Kısa süre önce 141,2 milyon toplam izlenmeyle devasa bir kilometre taşını geride bırakan yapım, Stranger Things'in başlangıçta 140,7 milyon izlenmeye sahip 4. sezonunu geçti.

Platformun Addams Ailesi (Addams Family) spin-off'u ve Jenna Ortega'nın başrolünde oynadığı Wednesday'in ilk sezonu, ilk 91 gününde ulaştığı çarpıcı 252,1 milyon izlenmeyle Netflix listesinin zirvesindeki yerini koruyor.

Buna kıyasla platformun popüler Korece gerilim dizisi Squid Game'in ilk sezonu, ilk üç ayında 265,2 milyon izlenmeye ulaşarak İngilizce olmayan diziler arasında en popüler konumda.

Gelecek ay birkaç Emmy adaylığı alması beklenen Adolescence, kısa süre önce 2025 Gotham TV Ödülleri'nde ödülleri silip süpürmüştü.

Görsel kaldırıldı.
Jamie rolündeki Owen Cooper (solda) ve onun dizideki babası Eddie'yi canlandıran Stephen Graham (sağda) Adolescence'ta (AP)

En İyi Çıkış Yapan Mini Dizi ödülünün yanı sıra Graham'a Mini Dizide En İyi Erkek Oyuncu ve genç yetenek Owen Cooper'a da Mini Dizide En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu ödüllerini kazandırmıştı.

Graham, ödül konuşmasında "Bizi bu şekilde kucakladığınız için çok duygulandık" demişti.

Bu, sevgi, saygı, alçakgönüllülük ve haysiyetle yapılmış, günlük dil içeren küçük bir eserdi ve konuyu büyük bir tutkuyla ama aynı zamanda büyük bir özenle ele aldık.

Hâlâ Netflix'te yayında olan Adolescence 13 yaşındaki Jamie'nin (Cooper), sınıf arkadaşını öldürmekten gözaltına alınmasından sonra yaşanan çarpıcı olayları anlatan 4 bölümlük bir dizi. İddialı bir hareketle her bölüm tek planda çekildi.

Her bir bölümü tek planda çekmenin zorluğu hakkında martta The Independent'a konuşan yönetmen Philip Barantini, "Epey zordu ama aynı zamanda eğlenceliydi. Her şey titizlikle planlandı" demişti.

Barantini "[Teknik provalar] ses ekibinin boom mikrofonlarını gerekli yerlere yerleştirmesine fırsat verdi. Ayrıca tüm set çalışanları ve yardımcı yönetmenler ilk bölümde polis, ikinci bölümdeyse öğretmen kıyafetleri giydi ve böylece kamerada görünüp işaret verebiliyorlardı" diye açıklamıştı.

Teknik açıdan zordu ama muazzam bir işbirliği yapıldı.

Dizi, "sarsıcı ama sürükleyici" diyen eleştirmenlerin gözünde devasa bir başarı elde etti.

The Independent'tan Nick Hilton, 4 yıldızlı incelemesinde "Bu, televizyon yapımlarının en saf şekilde damıtılmış hali: kararlı, nefes kesici" diye yazmıştı.

Hilton "Egzotik uçlardaki suçlara yönelik marazi ilgimizi ve ahlaki bir düğümü çözme hissini aynı anda tatmin ediyor. Dizinin geri kalanının bu yüksek seviyeye ulaşamaması hem bir sorun hem de ilk bölümün etkisinin kanıtı" diye eklemişti.

Kalitesini hiç düşürmeyen Adolescence, onu zor ama izlemeye mecbur kılan hamlığını koruyor.

Independent Türkçe