Bilim insanları, tehlike altındaki türleri Ay'a yerleştirmek istiyor

Yeni Zelanda Air NZ Carbon (AP)
Yeni Zelanda Air NZ Carbon (AP)
TT

Bilim insanları, tehlike altındaki türleri Ay'a yerleştirmek istiyor

Yeni Zelanda Air NZ Carbon (AP)
Yeni Zelanda Air NZ Carbon (AP)

Bilim insanları, nesli tükenmekte olan hayvanları Ay'a yerleştirmek için iddialı bir plan açıkladı.

Depolama tesisi Dünya'nın en çok risk altında olan hayvan türlerinden örnekleri saklamamızı sağlayabilir.

Bilim insanları bunun, hayvanların gezegenimizdeki risklere maruz kalmadan saklanmasını olanak tanıyacağını iddia ediyor.

Araştırmacılar, bunun Dünya'da kaybetme riskimiz olan hayvanların uzun süreli kaydını tutmak için bir yöntem olabileceğini öne sürüyor. Kayıtlar kriyoprezervasyon (dondurularak -çn.) yoluyla işe yarar halde saklanabilecek.

Smithsonian Ulusal Hayvanat Bahçesi ve Koruma Biyolojisi Enstitüsü'nden Mary Hagedorn'un öncülüğündeki ekibin yazdığı yeni makalede, bilim insanları Ay yüzeyine inşa edilmiş bir depolama tesisi hayal ediyor.  

Tesisin Ay'ın her zaman gölgede kalan kutuplarına yakın bölgelere yerleştirilmesi faydalı olabilir. Orada sıcaklıklar -196 °C'nin altında kaldığı için tesis bir buzdolabı işlevi görebilir.

Araştırmacılar, böylelikle biyolojik örneklerin uzun süreli saklanabileceğini ileri sürüyor.

Tesisi Ay'da tutmak insan müdahalesine veya tesisi soğuk tutmak için sürekli bir güç kaynağına ihtiyaç duyulmayacağı anlamına gelir. Bu iki nokta, Dünya'daki benzer bir deponun karşılaşacağı ana tehditlerden ikisi.

Dahası tesis doğal afet, iklim değişikliği ve jeopolitik çatışmalar gibi diğer tehlikelerden de korunabilir.

İlk aşamada tesis, fibroblast hücreler içeren hayvan derisi örneklerini saklamak için kullanılabilir. Halihazırda ekip, örnek ve deneme olarak kullanacağı yıldızlı kaya balığı numuneleriyle bunun nasıl işleyeceğini planlamaya başladı.

Araştırmacılar planda sorun yaratabilecek pek çok zorluk bulunduğunu vurguladı. Zorlukların arasında örnekleri uzaydan Ay'a güvenli bir şekilde taşımak, onları radyasyondan uzak tutmak ve tesisi inşa etmek ve korumak için dünyadaki ülkeleri ve kurumları bir araya getirmek yer alıyor.

Ama bilim insanları makalede bu zorluklara rağmen harekete geçmek gerektiğini vurgulayarak sebebini "tükenme tehditleri bizim bu türleri doğal ortamlarında koruyabilme becerimizden daha hızlı bir şekilde büyüyor" diye açıklıyor.

Bu öneri, BioScience isimli akademik dergide yayımlanan Ay'da bir biyodepo yaratarak Dünya'nın biyoçeşitliliğini korumak'ta (Safeguarding earth’s biodiversity by creating a lunar biorepository) başlıklı yeni makalede yer aldı.

Independent Türkçe



Şaşırtıcı zeytinyağı araştırması: Diğerlerinden daha fazla kilo aldırıyor

Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)
Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)
TT

Şaşırtıcı zeytinyağı araştırması: Diğerlerinden daha fazla kilo aldırıyor

Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)
Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)

Zeytinyağında yoğun olarak bulunan bir yağ asidinin, zamanla diğer yağlara kıyasla daha fazla kilo almaya yol açabileceği tespit edildi. Bilim insanları özellikle kalp hastalığı riski taşıyan kişilerin dikkatli olmasını söylüyor.

Akdeniz mutfağının vazgeçilmezi olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmaya katkı sunmasının yanı sıra beyin ve kalp sağlığını desteklemesiyle biliniyor.

Ancak Oklahoma, Yale ve New York üniversitelerinden araştırmacıların yeni çalışmasına göre bu yağı fazla tüketmenin zararlı sonuçları olabilir.

Bir omega-9 yağ asidi olan oleik asit, zeytinyağının ana yağ bileşeni ve kanola, ayçiçeği, avokado yağlarının yanı sıra çeşitli hayvansal yağlarda da bulunuyor. 

Bulguları hakemli dergi Cell Reports'ta yayımlanan çalışmada farelere, hindistancevizi yağı, fıstık yağı, süt, domuz yağı ve soya yağı kullanarak yağ oranı yüksek çeşitli diyetler uygulandı.

Araştırmacılar oleik asidin, iki proteinin aktivitesini değiştirerek yeni yağ hücrelerini oluşturan öncü hücrelerin daha hızlı büyümesine yol açtığını gözlemledi. İncelenen çeşitli yağ asitlerinden sadece oleik asit, vücudun yağ hücresi gelişim yolunu tetikledi.

Makalenin ortak yazarı Dr. Michael Rudolph, "Yağ hücrelerini ordu gibi düşünebilirsiniz" diyerek ekliyor:

Oleik asit verildiğinde, ilk olarak ordudaki 'yağ hücresi askerlerinin' sayısı artıyor ve bu da fazla besin maddelerini depolama kapasitesini artırıyor. Zamanla vücuda alınan besin miktarı yağ hücresi sayısını aşarsa obezite gelişebilir ve bu da kontrol edilmezse kardiyovasküler hastalık veya diyabete yol açabilir.

Öte yandan araştırmacılar oleik asidin daha düşük seviyelerde tüketilmesinin sağlığa faydalı olduğunu da tespit etti. 

Ayrıca çalışmanın fareler üzerinde yapıldığını ve insanlarda aynı etkilerin görülmeyebileceğini belirtmekte de fayda var.

Yine de uzmanlar çeşitli faydalarına rağmen zeytinyağını aşırı tüketmeyi tavsiye etmiyor.

Dr. Rudolph "Bence buradan çıkarılacak ders, ölçülü olmak ve farklı kaynaklardan yağ tüketmek" diyor:

 Oleik asidi nispeten dengeli seviyelerde almak faydalı gibi görünüyor ancak daha yüksek miktarda uzun süre tüketmek zararlı olabilir. Kalp hastalığı riski taşıyan kişilerde yüksek oleik asit seviyeleri iyi bir fikir olmayabilir.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, Daily Mail, New Atlas, Cell Reports