Küçük fosiller, penguen kanatlarının evrimine ışık tuttu

Pakudyptes hakataramea'nın yaklaşık 23 milyon yıl önce Yeni Zelanda'nın Güney Adası'nda yaşadığı düşünülüyor (Tatsuya Shinmura/Ashoro Paleontoloji Müzesi)
Pakudyptes hakataramea'nın yaklaşık 23 milyon yıl önce Yeni Zelanda'nın Güney Adası'nda yaşadığı düşünülüyor (Tatsuya Shinmura/Ashoro Paleontoloji Müzesi)
TT

Küçük fosiller, penguen kanatlarının evrimine ışık tuttu

Pakudyptes hakataramea'nın yaklaşık 23 milyon yıl önce Yeni Zelanda'nın Güney Adası'nda yaşadığı düşünülüyor (Tatsuya Shinmura/Ashoro Paleontoloji Müzesi)
Pakudyptes hakataramea'nın yaklaşık 23 milyon yıl önce Yeni Zelanda'nın Güney Adası'nda yaşadığı düşünülüyor (Tatsuya Shinmura/Ashoro Paleontoloji Müzesi)

23 milyon yıllık fosilleşmiş kemikler, penguen kanatlarının evriminde önemli bir boşluğu kapattı. 

Bugün yaşayan penguenlerin kanatları olsa da uçamıyorlar. Ancak kanatları, bu kuş türünün çok iyi yüzmesini sağlıyor. 

Daha önce incelenen fosil örneklerinde, penguenlerin kanat şekillerinin tarih boyunca değiştiği görülmüştü. Fakat bilim insanları kanatların bugünkü şekli ve işlevini nasıl kazandığını bilmiyordu. 

Yeni Zelanda'da 1987'de bulunan kemik fosillerini inceleyen araştırmacılar, penguen kanatlarının evrimine ışık tuttu. 

Journal of the Royal Society of New Zealand adlı bilimsel dergide 31 Temmuz'da yayımlanan çalışmada, 34 milyon yıl önceden 23 milyon yıl önceye kadar süren Oligosen Dönemi'nin sonunda yaşamış bir penguen türü tanımlandı. 

Pakudyptes hakataramea adlı türün, yeryüzünde yaşamış en küçük penguenlerden biri olduğu düşünülüyor. Günümüzde yaşayan küçük mavi penguen türüyle yakın boyuttaki hayvanın boyu muhtemelen 30 santimetre civarındaydı. 

Çalışmanın ortak yazarı Dr. Carolina Loch, Cosmos Magazine'e yaptığı açıklamada "Günümüzdeki penguen türlerinin çoğu küçük ama Oligosen Dönemi'nde 1 metreden uzun dev penguenler normaldi" diyerek ekliyor:

Bu, küçük mavi penguenle benzer büyüklükteki küçük penguenlerin en eskisi gibi görünüyor.

Otago Üniversitesi'nden Dr. Loch ve farklı kurumlardan bilim insanları, üniversitenin müzesindeki üç küçük kemik örneğini inceledi. 

Araştırmacılar Pakudyptes'in iyi gelişmiş bir önkol kemiğinin, daha eski bir tür dirsek eklemine bağlı olduğunu buldu. İlk defa böyle bir örnek keşfeden araştırmacılar, Pakudyptes'in evrimsel boşluğu doldurduğunu söylüyor. 

Makalenin ortak yazarı Tatsuro Ando "Şaşırtıcı bir şekilde Pakudyptes'in kanadının omuz eklemleri günümüz penguenlerine çok yakınken, dirsek eklemleri daha eski, fosilleşmiş penguen türlerininkine çok benziyordu" diyerek ekliyor: 

Pakudyptes, bu kombinasyona sahip şekilde bulunan ilk penguen fosili ve penguen kanatlarının evriminin kilidini açan 'anahtar' fosil.

Bilim insanları ayrıca bu türün yüzdüğünü de düşünüyor.

Pakudyptes kemiklerinin dış yüzeyi epey kalınken, kemik iliğini içeren kısım da açıktı. Bu, genellikle sığ sularda yüzen küçük mavi penguenlerle benzerlik gösteriyor.

Araştırmacılar, Oligosen'in sonlarından itibaren hızla gelişen kanatların, penguenlerin başarılı yüzücüler haline gelmesini sağladığını belirtiyor.

Dr. Loch bunun önemli bir fosil olduğunu söyleyerek şöyle devam ediyor:

Küçük boyutu ve benzersiz kemik kombinasyonu, modern penguenlerin ekolojik çeşitliliğine katkı sağlamış olabilir.

Independent Türkçe, Popular Science, Cosmos Magazine, Journal of the Royal Society of New Zealand



Netflix'in popüler mini dizisi, Stranger Things'i de geride bıraktı

Fotoğraf: Netflix
Fotoğraf: Netflix
TT

Netflix'in popüler mini dizisi, Stranger Things'i de geride bıraktı

Fotoğraf: Netflix
Fotoğraf: Netflix

Netflix'in eleştirmenlerce beğenilen Birleşik Krallık yapımı polisiye dizisi Adolescence, Stranger Things'i resmen geçerek platformun en çok izlenen ikinci İngilizce dizisi oldu.

Stephen Graham'ın başrolünde oynadığı ve ortak yapımcılığını üstlendiği polisiye mini dizi 13 Mart'ta gösterime girmişti. Kısa süre önce 141,2 milyon toplam izlenmeyle devasa bir kilometre taşını geride bırakan yapım, Stranger Things'in başlangıçta 140,7 milyon izlenmeye sahip 4. sezonunu geçti.

Platformun Addams Ailesi (Addams Family) spin-off'u ve Jenna Ortega'nın başrolünde oynadığı Wednesday'in ilk sezonu, ilk 91 gününde ulaştığı çarpıcı 252,1 milyon izlenmeyle Netflix listesinin zirvesindeki yerini koruyor.

Buna kıyasla platformun popüler Korece gerilim dizisi Squid Game'in ilk sezonu, ilk üç ayında 265,2 milyon izlenmeye ulaşarak İngilizce olmayan diziler arasında en popüler konumda.

Gelecek ay birkaç Emmy adaylığı alması beklenen Adolescence, kısa süre önce 2025 Gotham TV Ödülleri'nde ödülleri silip süpürmüştü.

Görsel kaldırıldı.
Jamie rolündeki Owen Cooper (solda) ve onun dizideki babası Eddie'yi canlandıran Stephen Graham (sağda) Adolescence'ta (AP)

En İyi Çıkış Yapan Mini Dizi ödülünün yanı sıra Graham'a Mini Dizide En İyi Erkek Oyuncu ve genç yetenek Owen Cooper'a da Mini Dizide En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu ödüllerini kazandırmıştı.

Graham, ödül konuşmasında "Bizi bu şekilde kucakladığınız için çok duygulandık" demişti.

Bu, sevgi, saygı, alçakgönüllülük ve haysiyetle yapılmış, günlük dil içeren küçük bir eserdi ve konuyu büyük bir tutkuyla ama aynı zamanda büyük bir özenle ele aldık.

Hâlâ Netflix'te yayında olan Adolescence 13 yaşındaki Jamie'nin (Cooper), sınıf arkadaşını öldürmekten gözaltına alınmasından sonra yaşanan çarpıcı olayları anlatan 4 bölümlük bir dizi. İddialı bir hareketle her bölüm tek planda çekildi.

Her bir bölümü tek planda çekmenin zorluğu hakkında martta The Independent'a konuşan yönetmen Philip Barantini, "Epey zordu ama aynı zamanda eğlenceliydi. Her şey titizlikle planlandı" demişti.

Barantini "[Teknik provalar] ses ekibinin boom mikrofonlarını gerekli yerlere yerleştirmesine fırsat verdi. Ayrıca tüm set çalışanları ve yardımcı yönetmenler ilk bölümde polis, ikinci bölümdeyse öğretmen kıyafetleri giydi ve böylece kamerada görünüp işaret verebiliyorlardı" diye açıklamıştı.

Teknik açıdan zordu ama muazzam bir işbirliği yapıldı.

Dizi, "sarsıcı ama sürükleyici" diyen eleştirmenlerin gözünde devasa bir başarı elde etti.

The Independent'tan Nick Hilton, 4 yıldızlı incelemesinde "Bu, televizyon yapımlarının en saf şekilde damıtılmış hali: kararlı, nefes kesici" diye yazmıştı.

Hilton "Egzotik uçlardaki suçlara yönelik marazi ilgimizi ve ahlaki bir düğümü çözme hissini aynı anda tatmin ediyor. Dizinin geri kalanının bu yüksek seviyeye ulaşamaması hem bir sorun hem de ilk bölümün etkisinin kanıtı" diye eklemişti.

Kalitesini hiç düşürmeyen Adolescence, onu zor ama izlemeye mecbur kılan hamlığını koruyor.

Independent Türkçe