IBA, Olimpiyatlar'da kaybeden Carini'ye para ödülü veriyorhttps://turkish.aawsat.com/ya%C5%9Fam/5047075-iba-olimpiyatlarda-kaybeden-cariniye-para-%C3%B6d%C3%BCl%C3%BC-veriyor
IBA, Olimpiyatlar'da kaybeden Carini'ye para ödülü veriyor
Carini, Olimpiyatlar'da Khelif'e yenilmesine rağmen para ödülü alacak (AP)
Uluslararası Boks Birliği (IBA), ağırsıklet son 16 turu maçında Cezayirli Imane Khelif'e mağlup olan İtalyan Angela Carini'ye 50 bin dolar para ödülü vereceğini duyurdu.
Carini, perşembe günü Cezayirliye karşı ilk rauntta birkaç temiz darbe aldıktan sonra, yalnızca 46 saniyenin ardından çekilmişti.
Uluslararası geçerliliği geçen sene Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından kaldırılan IBA, Carini'nin 50 bin dolar, federasyonunun ve koçunun da ilaveten 25 biner dolar alacağını söyledi.
IBA Başkanı Umar Kremlev "Neden kadınlar boksunu öldürdüklerini anlamıyorum" dedi.
Güvenlik için ringde yalnızca uygun şartları karşılayan sporcular yarışmalı. Gözyaşlarına bakamıyordum. Bu tür durumlara kayıtsız değilim ve iki boksörü de koruyacağımıza emin olabilirsiniz. Güvenlik için ringde yalnızca uygun şartları karşılayan sporcular yarışmalı.
Kremlev ayrıca IBA'in, 2023'te uygun bulmadıkları bir diğer isim olan Çin'in Taipei şehrinden Lin Yu-ting'e yenilen Özbekistanlı dövüşçü Sitora Turdibekova'yı da destekleyeceğini söyledi.
IBA'in 2023 Dünya Şampiyonası'nda uygunluk kriterlerini karşılamayıp diskalifiye olmalarına rağmen Cezayirli Khelif ve iki kere dünya şampiyonu olmuş Tayvanlı Lin'in Paris'te yarışmaları onaylanmıştı.
IOC, IBA'in boks yönetim teşkilatı statüsünü yönetim sorunlarını gerekçe göstererek geçen sene kaldırmış ve Paris 2024'teki boks turnuvasını üstlenmişti fakat bu günlerde kendisini, ikilinin katılımıyla ilgili tartışmalarının merkezinde buluyor.
Ağırsıklet Khelif, bir sonraki maçta Macaristan'dan Luca Anna Hamori'yle karşılaşacak.
IOC, IBA'in geçen sene boksörleri diskalifiye etme kararının keyfi olduğunu söylemişti.
İtalya Başbakanı Georgia Meloni perşembe günü IOC Başkanı Thomas Bach'la görüşmüştü.
Bazı spor dalları, kadın müsabakalarında yer alan sporcular için izin verilen testosteron seviyelerini sınırlandırıyor.
Genleri, hormonları ve üreme organlarını kapsayan bir dizi nadir tıbbi durum, Cinsiyet Gelişimi Bozuklukları (DSD) kategorisi altında toplanıyor. DSD'li insanlardan bazıları kadın olarak yetişiyor ama XY kromozomları bulunduruyor ve kandaki testosteron seviyeleri erkek aralığında oluyor.
IOC, uygunluk kriterlerinin 2021 Tokyo Oyunları'na dayandığını ve müsabaka sürecinde değiştirilemeyeceğini söylemişti.
Σtella, Adagio'da gitar, yumuşak perküsyon ve sıcak elektronik dokuları bir araya getirerek dinleyiciyi sıcak bir battaniyeye sarar gibi hissettiren bir pop estetiği kuruyor (Dimitra Tzanou)
Σtella, Adagio'da gitar, yumuşak perküsyon ve sıcak elektronik dokuları bir araya getirerek dinleyiciyi sıcak bir battaniyeye sarar gibi hissettiren bir pop estetiği kuruyor (Dimitra Tzanou)
Gecenin serinliği henüz çekilmemiş, İstanbul'un sokakları usulca güne hazırlanıyor. Terminal Kadıköy'deki kapılarını kısa süre önce açan Paribu Art'ın girişinde bu sabah sessizlik hakim. Fakat bu sakinlik çok uzun sürmeyecek. Sesin, hareketin ve dansın aynı ritimde birleşeceği bir evren kurulmak üzere, yalnızca saatler kaldı.
2022'den bu yana Kreşendo'nun düzenlediği Bu Festival Bizim, bu yıl 7-8-9 Kasım'da kapılarını açarken, şehrin temposunu bir anlığına değiştiriyor. Paribu Art ve Komünite'de gerçekleşecek üç günlük festival; müzik, dans, paneller ve atölyelerle dolu bir program sunuyor.
Ve bu evrene, 1980'lerin synth-pop ruhunu günümüze taşıyan, rafine pop estetiğiyle uluslararası dinleyici kitlesi kazanan Σtella da adım atacak. Yunanistan'dan İstanbul'a uzanan bu yolculuk, "yavaşlığın" ve melodinin izinde...
İçeride bir yerlerde davulun tok sesi yankılanıyor. İstanbul ise karanlık çöktüğünde, en güzel sahnelerinden birinde Σtella'yı ağırlamaya hazırlanıyor.
Gerçek adı Stella Chronopoulou olan Atinalı müzisyenle sohbet ederken, birkaç gün içinde bir kez daha İstanbul'da sahne alacak olmasının heyecanının sesine sindiğini fark ediyorum. "İyiyim" diyor, "Hatta çok iyiyim":
Bu Festival Bizim'de sahne alacağım için çok heyecanlıyım.
Yeni parçalar 2026'da geliyor
Aynı anda, üzerinde çalıştığı yeni melodiler de aklının bir köşesinde. "Yeni şarkılar geliyor" diyor tatlı bir heyecanla:
2026 gibi yayımlamayı planlıyorum.
Σtella, modern Yunan popunun dünyaya açılan yüzlerinden biri. Üç milyonun üzerinde aylık dinleyiciye ulaşan İngilizce sözlü şarkıları, tropik renkli disko melodileri, yumuşak gitarları, dramatik ama ölçülü vokalleriyle dikkat çekiyor. Fakat 5. albümü Adagio, onun için yeni bir dönemin de başlangıcı: Daha ağırbaşlı, daha çıplak ve daha "yavaş"… İki seferdir yavaşlığı vurguladığımı fark etmişsinizdir, ne demek istediğime birazdan geleceğiz...
Adagio'nun tohumları aslında epey önce, 2019'da bir feribot yolculuğu sırasında atılmış. "11 saatlik bir deniz yolculuğuydu" diye anlatıyor Stella:
Biraz nefes almaya ihtiyacım olan bir dönemdi. Telefonumu elime alıp melodilerle oynamaya başladım. Sanki uzun zamandır taşıdığım bir yükü yavaşça bırakıyormuşum gibi...
Stella'nın anlattığına göre o sırada yalnızca bir melodi vardı kafasında. Sözleri yazmaya başladığında ise hiç beklemediği bir şey oldu:
Her seferinde Yunanca kelimeler dökülüyordu. Bunu beklemiyordum. Önce biraz inkar ettim ama sonra akışın peşine düşmeye karar verdim.
Böylece ortaya, albümün ilk Yunanca şarkısı Omorfo Mou çıktı. Bu içgüdüsel an, şarkıya kalbini verdi. Omorfo Mou, Yunancada "güzelim, güzel olanım" gibi bir anlam taşıyor. Kibar, duru, biraz da içe dönük bir sevgi sözü. "Yunan popunda çok kullanılan bir sevgi ifadesi" diyor Stella:
Ama şarkının melankolisi başka bir yerden konuşuyor, bir şeyden kaçmaktan değil, bir şeye doğru gitmekten bahsediyor.
Şimdi gelelim şu "yavaşlık" meselesine... Albümün adı, klasik müzikte "yavaş çalınması gereken" bölümlere verilen terimden geliyor. Peki bu yavaşlık, Stella'nın müziğinde ve hayatında nasıl bir kapı açtı?
Kendi ismini taşıyan ilk albümünü 2015'te yayımlayan Σtella, son kaydında ise kontrolü bırakıp arzuların akışına teslim olmayı anlatıyor (Dimitra Tzanou)
"Yavaşlık bir lüks gibi. Ama bazen o lüksü kendiniz yaratmak zorundasınız. Ben, zamanı olduğunda her şeyi ağır ağır yapmayı seven biriyim" diye başlıyor söze Stella. O da bu aceleden, bitmeyen koşturmacadan bunalmış.
"Hızlı yaşadığımız bir çağdayız" diyerek ekliyor:
Her şeyin hemen olmasını bekliyoruz. Ama ben etrafımdaki şeyleri hissederek, anlayarak ilerlemek istiyorum. Bir şeye yavaş yaklaştığınızda onu tam anlamıyla yaşıyorsunuz.
Albümdeki atmosfer, tam da bunu hissettiriyor: Naylon telli gitarlar, yumuşak perküsyonlar, sıcak reverb'ler... "Baby Brazil ve 80 Days, tam o üçgeni kuruyor" diyor Stella:
Tropicália, disko ve yé-yé. Sanırım gitarlar, perküsyon ve sıcak vintage dokular birleştiğinde o his tamamlanıyor.
1969'dan günümüze
Aynı albümde bir başka sürpriz daha var: 1969 tarihli kült Yunan New Wave parçası Ta Vimata. Kendi geçmişine ait olmayan ama ülkesinin hafızasında duran bir şarkıyı bugüne taşıyor Stella. Ve "Bir tür eve dönüş" diyor:
Hem geçmişle hem kendimle...
Bu dönüşler, aynı zamanda başka seslerle buluştuğu yaratıcı süreçlere uzanıyor. Pandemi sırasında !!!'ten (Chk Chk Chk) Rafael Cohen'le yalnızca e-posta ve Zoom üzerinden yazdığı şarkılar... Henüz yüz yüze bile gelmemiş olmalarına rağmen birlikte besteledikleri 5 parça... Bu şarkılardan üçü, Adagio'nun omurgasını oluşturuyor. "Kimyamız çok hızlı tuttu" diyor.
Albümün açılış parçası Adagio, yavaşlığa yazılmış bir aşk şarkısı gibi. "Garip gelebilir ama sanırım hepimiz bazen geri çekilip, sadece nefes almak istiyoruz" diyor Stella. Bu sözler karşısında sadece sessizliğe gömülüp başımı sallayabiliyorum.
Yunanca şarkı söylemeyi uzun süre ağır ve yoğun hissettirdiği için ertelemiş olsa da Stella, Omorfo Mou'yu yazarken kelimelerin içgüdüsel olarak Yunanca döküldüğünü söylüyor (Dimitra Tzanou)
Stella'nın hayatında yavaşlık, yalnızca estetik bir tercih değil; büyüdüğü yerin ritminden de geliyor. "Şehrin hemen üstünde, kırsal sayılabilecek bir semtte büyüdüm" diyerek ekliyor:
Babam arsayı aldığında arkadaşları onunla 'Kurtlar yer seni' diye dalga geçermiş. Ama benim için bir masal gibiydi. Sabahları keçilerin sesiyle uyanırdım. Sokaklar boştu, istediğimiz gibi oynardık. Kapılar kilitlenmezdi.
Stella'nın bu anlattıkları bugün hâlâ masal gibi. Kaçımız kapıların kilitlenmediği bir dünya hayali kurmadık ki?
"Bazen o eski ritmi arıyorum"
Gelelim bugüne... Konserler, turneler, şehir hayatı derken bugün Stella'nın hayatı çok daha hızlı. "Bazen o eski ritmi arıyorum" diyerek ekliyor:
Adagio, galiba o özlemin albümü.
O anda fark ediyorum; Adagio, aslında pek çoğumuzun kurduğu hayallerin, göğsüne taş basarak dindirmeye yeltendiği özlemlerin albümü. Adagio, hepimizin albümü.
Stella, sadece bu albüm özelinde değil, tüm yaratıcı süreçlerinin kalbinde bir sırrı saklıyor. O, kariyerinin en kalabalık döneminde bile üretmek için "boşluklara" ihtiyaç duyuyor:
Bazen hiçbir şey yapmazsın... Ve yine de bir şey olur.
Kısa bir sessizlik olunca, "Uzaktan bakınca boş duruyor gibisindir ama aslında içeride bir şeyler çalışıyordur" diye açıklıyor:
Fikirler sessizlik anlarında büyür. Bazen kariyer çok gürültülü olur ama yaratıcılık sessizlik ister. O yüzden ara vermeyi, geri çekilmeyi öğreniyorsun.
Bu düşünce aklıma kesinlikle yatıyor.
İstanbul'da Yunanca şarkılar
Biraz da İstanbul konserinden bahsedelim... Onu geçen yılki konserde canlı izleme fırsatı bulanlar, kendilerini aşağı yukarı neyin beklediğini biliyor. Bir de bu deneyimi ilk kez yaşayacak olanlar var...
Biz sürprizi bozup şimdiden söyleyelim: Konserin repertuvarında Yunanca şarkılar da var. "Evet, ikisini de söyleyeceğim" diyor:
22 günlük Avrupa turnesinden yeni döndüm. Her şehirde aynı şey oldu: Şarkıların dilini değiştirdiğim anda salondaki enerji de değişti. Çok sıcak, çok içten bir tepkiydi. İstanbul'da da öyle olmasını diliyorum.
"Yunanistan'da müziğe destek neredeyse yok"
Ülkesinin sınırlarını çoktan aşıp giden Stella, yıllardır uluslararası bir kitleye sahip. Peki Yunanistan'dan bir başka Stella'nın daha çıkması için nasıl bir altyapı gerekiyor?
Yanıtı derin bir iç çekiş gibi:
Yunanistan sanatın doğduğu yer olabilir ama müziğe destek neredeyse yok. Genç müzisyenleri destekleyecek programlar yok. Fonlar çok az. Fransa, Almanya, Hollanda gibi ülkelerle kıyaslayınca arada uçurum var. Benim başardığım her şey çok fazla kişisel emek, sabır ve ısrarla oldu.
St. Vincent ve Annie Lennox benzetmeleri yıllardır Stella'nın peşinde dolaşıyor. Ama o bu benzetmeleri birer sınır gibi görmüyor. "Özgürüm" diyor rahat bir tonda ve yeni sesler denemekten de korkmadığını söylüyor:
Aynı şeyleri tekrar etmek istemiyorum. Her albümde paletimi değiştiriyorum. Merak beni ileri taşıyor.
Söz artık Stella'yla kavuşmayı bekleyen İstanbul'daki dinleyicilerine geliyor. Onlar için bir mesaj istiyorum Stella'dan. Kısa, net, politik ve çok insani bir kapanışla vedalaşıyoruz. "Ben de sizi görmeyi çok istiyorum" diyor:
Ve şunu söylemek istiyorum: Özgür Filistin!
Stella'nın sözleri asılı kalıyor havada ve ben bir kez daha sessizce başımı sallıyorum. Çünkü bazen bir şarkıdan önce sessizlik söyler gerçeği.
Independent Türkçe
Mayaların en eski ve en büyük tapınağı evreni resmediyorhttps://turkish.aawsat.com/ya%C5%9Fam/5205951-mayalar%C4%B1n-en-eski-ve-en-b%C3%BCy%C3%BCk-tap%C4%B1na%C4%9F%C4%B1-evreni-resmediyor
Yaklaşık 3 bin yıl önce, Maya uygarlığının ilk dönemlerinde inşa edilen yapı 300 yıl kadar kullanılmış.
Teotihuacan ve Tikal gibi diğer Mezoamerika yapılarından çok daha büyük olan bu tapınak, 9'a 7,5 kilometrelik genişliğiyle Maya uygarlığının bilinen en büyük ve eski mimarisi.
Arizona Üniversitesi'nden Takeshi Inomata liderliğindeki ekibin bölgede yaptığı yeni çalışmalar, bu yapı hakkında yepyeni bilgileri açığa çıkardı.
Saha çalışmaları yürüten araştırmacılar, LIDAR teknolojisinden yararlanarak bitki örtüsü tarafından örtülmüş yapıları ortaya çıkardı.
Bilim insanları anıtın düzeninin, bir tür iç içe geçmiş artılar şeklinde olduğunu ve uzun eksenlerin yapının merkezine uzandığını saptadı. Yapay bir plato üzerindeki bu merkezin ortasında iki adet iç içe geçmiş artı şeklinde çukur bulunuyordu.
Uzun eksenlerin her birinde toprağa kazılmış bir koridor ve her iki tarafta yerüstüne inşa edilmiş geçitler vardı.
Bulguları hakemli dergi Science Advances'ta dün (5 Kasım) yayımlanan çalışmaya göre tapınak, Antik Maya uygarlığının evrene dair anlayışının bir tasviriydi.
Inomata bulguları şöyle açıklıyor:
Bu, bir evren veya kozmos modeli gibi. Evrenin temelde bu artı biçimindeki düzene göre düzenlendiğini ve bunun da zamanın düzenine bağlı olduğunu düşünüyorlardı.
Live Science'a konuşan Inomata, bu alanı kullanan kişilerin "evrenin muhtemelen kuzey-güney ve doğu-batı eksenlerine göre düzenlendiğini düşündüğünü" söylüyor.
Araştırmacılar yapının batı ekseninde yapımına başlanmış bir kanal sistemi tespit etti. Bu kanalların inşasının yarım bırakılması, işçilerin birtakım engellerle karşılaştığına işaret ediyor.
Antik takvimin izleri
Aguada Fénix'in merkezinde iç içe geçmiş artı şeklindeki çukurların tam ortasında gizli bir çukurda çalışmanın en etkileyici bulgularından biri ortaya çıkarıldı.
Araştırmacılar burada yine artı şekilde hizalanmış pigment kalıntıları buldular.
Renkli pigmentlerin kuzey, güney, doğu ve batıyı temsil ettiği düşünülüyor (Takeshi Inomata)
Inomata, "Burada belirli yönlere göre konumlanmış pigmentler bulduk; kuzeyde mavi, doğuda yeşil, güneyde sarı. Batıdakini bilmiyoruz ama kırmızı bir kabuk var, bu yüzden kırmızı olabilir" diyor.
Ekip ayrıca anıtsal yapının doğu-batı ekseninin, 17 Ekim ve 24 Şubat'ta gün doğumuna göre hizalandığını tespit etti. Bu nedenle tapınağın, Maya takviminin önemli günlerinde ritüel alanı görevi gördüğünü düşünüyorlar.
Eşitlikçi bir toplum
Aguada Fénix'te yapılan çalışmalarda hükümdarları tasvir eden heykeller veya üst sınıflara ait evler bulunmadı.
Araştırmacılar bu nedenle Aguada Fénix'te toplumsal hiyerarşi olmadığını, eşitlikçi bir toplum yapısının bölgede hakim olduğunu tahmin ediyor.
Ayrıca devasa yapının da işçilere baskı yapılarak değil, gönüllü çalışmalarla inşa edildiği düşünülüyor. Bilim insanlarına göre burayı inşa etmek için en az bin kişi, birkaç yıl boyunca her yıl birkaç ay çalışmış olmalı.
Inomata "İnsanlar geçmişte bazı şeylerin yaşandığına inanıyorlar; krallar vardı ve krallar piramitleri inşa etti. Dolayısıyla modern zamanlarda büyük işler başarmak için güçlü insanlara ihtiyaç duyulur" diyerek ekliyor:
Ancak geçmişe ait gerçek verilere baktığınızda, durumun böyle olmadığını görüyoruz. Yani önemli işler başarmak için gerçekten büyük bir toplumsal eşitsizliğe ihtiyacımız yok.
Independent Türkçe, Science Alert, Live Science, CNN, Science Advances
Alzheimer tedavisinin anahtarı, bu hayvanların kanında mı gizli?https://turkish.aawsat.com/ya%C5%9Fam/5205949-alzheimer-tedavisinin-anahtar%C4%B1-bu-hayvanlar%C4%B1n-kan%C4%B1nda-m%C4%B1-gizli
Alzheimer tedavisinin anahtarı, bu hayvanların kanında mı gizli?
Fotoğraf: AFP
Yeni bir araştırmaya göre lama ve deve kanından elde edilen küçük protein molekülleri, Alzheimer hastalığı gibi beyin rahatsızlıklarının tedavisine fayda sağlayabilir ve daha az yan etkiye yol açabilir.
Bağışıklık sistemindeki bir tür antikor olan bu nanokorlar, ilk kez 1990'larda deve, lama ve alpakaları da içeren devegiller ailesinde keşfedildi.
Geleneksel antikorların yaklaşık onda biri kadar olan bu moleküller, başka hiçbir memelide görülmedi.
Kanser gibi hastalıklarda mevcut tedavi yaklaşımları genellikle antikorlara odaklansa da antikor molekülleri vücudun doğal kan-beyin bariyerini geçmekte zorlandığından, bu tedavilerin beyin rahatsızlıklarının tedavisinde sınırlı etkisi var.
Ancak araştırmacılar, çok daha küçük boyutları nedeniyle nanokorların, beyin hastalıklarına karşı daha etkili tedavilere dönüştürülme ve daha az yan etki gösterme potansiyeli taşıdığını söylüyor.
Fransa'daki Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nden (Centre National de la Recherche Scientifique / CNRS) Philippe Rondard, "Devegil nanokorları beyin bozukluklarına yönelik biyolojik tedavilerde yeni bir çağ açıyor ve tedaviler hakkındaki düşüncelerimizi kökten değiştiriyor" diyor.
Trends in Pharmacological Sciences adlı hakemli dergide yayımlanan yeni çalışmanın yazarlarından Dr. Rondard, "Geleneksel antikorlar ve küçük moleküller arasında yeni bir ilaç sınıfı oluşturabileceklerine inanıyoruz" ifadelerini kullanıyor.
Hayvancılık Zirvesi'nde ağıldaki iki alpaka samanların üzerinde oturuyor (Hans Lucas/AFP)
Fareler üzerinde yapılan önceki bir çalışma da nanokorların şizofrenideki davranış bozukluklarını giderebileceğini göstermişti.
CNRS'den Pierre-André Lafon, "Çözünürlüğü yüksek bu küçük proteinler, beyne pasif bir şekilde girebilir" diyor.
Çalışmanın bir diğer yazarı Dr. Lafon şöyle açıklıyor:
Buna karşın kan-beyin bariyerini geçmek üzere tasarlanan küçük moleküllü ilaçlar hidrofobik yapıda ve bu da biyoyararlanımlarını sınırlıyor, hedef dışı bağlanma riskini artırıyor ve yan etkilere yol açıyor.
Bilim insanları nanokorların üretiminin, saflaştırılmasının ve mühendisliğinin daha kolay olduğunu ve geleneksel antikorlara kıyasla hedefe göre ince ayar yapılabildiğini söylüyor.
Öte yandan nanokorların insan klinik deneylerinde beyin bozukluklarına karşı test edilebilmesi için birkaç adıma daha ihtiyaç duyulduğunu belirtiyorlar.
Bilim insanlarına göre asıl zorluk, nanokorların taşınmasını optimize etmek ve güvenliklerini sağlamak.
Dr. Rondard, "Nanokorların kendisiyle ilgili de kararlılıklarını değerlendirmek, düzgün katlandıklarını doğrulamak ve bir araya toplanmadıklarından emin olmak da gerekiyor" diyor.
Uzun süreli depolama ve nakliye sırasında etkinliğini koruyabilen klinik düzeyde nanokorlar ve kararlı formülasyonlar elde etmek gerekiyor.
Independent Türkçe
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
