Mars'ı yaşanır kılmak için "devrim niteliğinde" yeni yöntem

Bilim insanları, yeni yöntemin Kızıl Gezegen'i ısıtmaya yönelik önceki planlardan en az 5 bin kat daha verimli olduğunu söylüyor

Fotoğraf: ESA
Fotoğraf: ESA
TT

Mars'ı yaşanır kılmak için "devrim niteliğinde" yeni yöntem

Fotoğraf: ESA
Fotoğraf: ESA

Bilim insanları Mars atmosferine, işlenmiş toz parçacıkları serpiştirerek gezegeni ısıtmak ve böylece yaşanabilir hale getirmek istiyor.

Çığır açıcı bu fikir, bilim insanlarının Mars'ı Dünya'ya daha çok benzetebilme ve hatta belki de insanlara ev sahipliği yapacak hale getirme amacıyla önerdiği devrim niteliğindeki bir dizi yöntemden biri.

Halihazırda Mars'ın yüzeyi yaşanmaz durumda: Amansız derecede soğuk, ölümcül UV ışınlarıyla kavruluyor, toprak tuzlu, hava ince ve halihazırda orada herhangi bir şeyin yaşadığına dair hiçbir kanıt yok.

Yeni yöntemin arkasındaki bilim insanları, bunun önceki planlardan en az 5 bin kat daha verimli olduğunu söylüyor.

Bu yöntem, gezegenimizden malzeme taşımamızı ya da bunları Mars toprağını kazıp çıkarmamızı gerektirmek yerine, Mars'ta kolayca erişilebilen kaynakları kullanıyor.

Araştırmacılar önerinin gerçekten işe yaramasının onlarca yıl alacağı uyarısında bulunuyor. Ancak diğer pek çok teklif, gerçekleştirilmeleri için gereken muazzam miktardaki çalışma nedeniyle imkansız olabilir.

Mars'ı dünyalaştırmaya yönelik ilk öneriler 1970'lerin başında başlamıştı. Araştırmacıların, aradan geçen 50 yılda Mars'ı Dünya'ya benzetmek için önerdiği pek çok farklı yöntemin hiçbiri hayata geçirilemedi.

Araştırmacılar yeni önerilerinin daha fazla araştırmaya değeceğini çünkü Mars'ı sıvı suyu barındıracak kadar ısıtmak için gereken çalışmanın, düşündüğümüzden daha az olabileceğini öne sürüyor.

Bu biraz da Dünya'da muzdarip olduğumuz sera etkisine benziyor. Diğer tekliflerde bunun Mars'a götürülecek gazlarla ya da gezegenin kendisinde karmaşık madencilik yapılarak uygulanması öneriliyor.

Yeni öneriyse Mars'ta yaygın olduğu anlaşılan demir ve alüminyumu alıp, toz parçacıklarını işleyerek sim parçası büyüklüğünde kısa çubuklar haline getirmeyi amaçlıyor. Bu çubuklar kaçan ısıyı hapsedecek ve güneş ışığını yüzeye dağıtarak bir sera yaratacak.

Chicago Üniversitesi Jeofizik Bilimleri'nden Doçent Edwin Kite, sorumlu yazarı olduğu çalışma hakkında "Gezegeni ısıtmak için yine de milyonlarca tona ihtiyaç var ancak bu, Mars'ı küresel çapta ısıtmaya yönelik önceki önerilerde gerekenden 5 bin kat daha az" diyor.

Bu da projenin fizibilitesini kayda değer derecede artırıyor.

Havayı değiştirmeden bunu yapmak, insanların Mars'ta yaşamasına olanak sağlamaya yetmeyecek. Ancak araştırmacılar, mikropların ve ardından yenebilir bitkilerin yetiştirilmesine başlamaya yetebileceğini ve bunların da atmosfere oksijen ekleyerek ortamı, insan yerleşimine daha uygun hale getirebileceğini öne sürüyor.

"Feasibility of keeping Mars warm with nanoparticles" (Mars'ı nanoparçacıklarla sıcak tutma fizibilitesi) başlıklı çalışma Science Advances adlı hakemli dergide yayımlandı.

Independent Türkçe



Yazar Neil Gaiman, yeni cinsel saldırı iddialarıyla karşı karşıya

Neil Gaiman'ın temsilcileri Tortoise Media'nın Master adlı podcast'indeki cinsel saldırı iddialarıyla ilgili "yaşananlar herkesin zevkine uygun olmayabilir ancak iki tarafın da rızası vardı" açıklamasını yapmıştı (Reuters)
Neil Gaiman'ın temsilcileri Tortoise Media'nın Master adlı podcast'indeki cinsel saldırı iddialarıyla ilgili "yaşananlar herkesin zevkine uygun olmayabilir ancak iki tarafın da rızası vardı" açıklamasını yapmıştı (Reuters)
TT

Yazar Neil Gaiman, yeni cinsel saldırı iddialarıyla karşı karşıya

Neil Gaiman'ın temsilcileri Tortoise Media'nın Master adlı podcast'indeki cinsel saldırı iddialarıyla ilgili "yaşananlar herkesin zevkine uygun olmayabilir ancak iki tarafın da rızası vardı" açıklamasını yapmıştı (Reuters)
Neil Gaiman'ın temsilcileri Tortoise Media'nın Master adlı podcast'indeki cinsel saldırı iddialarıyla ilgili "yaşananlar herkesin zevkine uygun olmayabilir ancak iki tarafın da rızası vardı" açıklamasını yapmıştı (Reuters)

Kıyamet Gösterisi (Good Omens), Amerikan Tanrıları (American Gods) ve Sandman (The Sandman) gibi kitapları televizyon dizilerine uyarlanan, çok satan fantezi yazarı Neil Gaiman hakkında yeni cinsel taciz ve saldırı iddiaları ortaya çıktı.

8 kadınla röportaj

New York Magazine, dün (13 Ocak) yazar Lila Shapiro'nun 8 kadınla yaptığı röportajlara dayanarak Gaiman hakkındaki yeni iddiaları detaylandırdığı bir haber yayımladı.

Daha önce 5 kadın, ünlü yazara yönelik suçlamalarını Temmuz 2024'te Master adlı podcast'te açıklamıştı. 

New York Magazine'in "Güvenlik sözcüğü yok" başlıklı kapak haberinde, bu kadınlardan 4'ü yeniden konuştu. 

İddialardan biri, Gaiman ve eski eşi Amanda Palmer'ın eski çocuk bakıcısı Scarlett Pavlovich'ten geldi. 

O dönemde 22 yaşında olduğunu anlatan Pavlovich, Şubat 2022'de Yeni Zelanda'da evin arka bahçesinde bulunan küvette, Gaiman tarafından cinsel saldırıya uğradığını iddia etti.

Ayrıca Gaiman'ın bir otel odasındaki yatağında, battaniyenin altında kendisine saldırdığını da iddia etti. Bu sırada iPad'le oynayan oğlunun da aynı odada olduğunu öne sürdü.

“Yanlış, içler acısı”

Gaiman'ın temsilcileri New York Magazine'e yapılan açıklamada bu iddiaları “yanlış, içler acısı” olarak nitelendirerek reddetti.

Gaiman'ı cinsel saldırıyla suçlayan bir polis raporu Ocak 2023'te hazırlanmış ancak sonunda soruşturma düşürülmüştü.

New York Magazine'in haberinde detaylandırılan bir başka cinsel suiistimal iddiası da Brenda takma ismini kullanan bir kadından geldi. 

1990'larda Gaiman'la bir imza gününde tanıştığını hatırlayan Brenda, birkaç yıl sonra Gaiman'la bir korku kongresinde tekrar karşılaştığını anlatıyor.

"Ritüele girmiş gibi"

"Elinde bir senaryo var gibiydi" ifadelerini kullanan Brenda ekledi: 

Ona hemen 'sahip' dememi istedi... Sanki benimle hiçbir ilgisi olmayan bir ritüele girmiş gibiydi.

2012'de Gaiman'la ilk tanıştığında 22 yaşında olan Katherine Kendall da yazarın tur otobüsünde kendisine saldırmaya çalıştığını iddia etti. 

New York Magazine, Gaiman'ın yıllar sonra, kayıtlı bir telefon görüşmesinde söylediği gibi "zararı telafi etmek" üzere 60 bin dolar verdiğini bildirdi.

64 yaşındaki Gaiman'ın kitaplarından ekrana uyarlanacak projeler arasında Netflix'te The Sandman'in ikinci sezonu, Amazon'da mini dizi Anansi Boys ve yine Amazon'da Good Omens'in 90 dakikalık final bölümü yer alıyor.

Gaiman, temsilcileri aracılığıyla New York Magazine'e yaptığı açıklamada, kadınlarla "kendi rızalarıyla ilişkiye girdiklerini" söyledi. 

Independent Türkçe, New York Magazine, Hollywood Reporter, Variety