Mars'ı yaşanır kılmak için "devrim niteliğinde" yeni yöntem

Bilim insanları, yeni yöntemin Kızıl Gezegen'i ısıtmaya yönelik önceki planlardan en az 5 bin kat daha verimli olduğunu söylüyor

Fotoğraf: ESA
Fotoğraf: ESA
TT

Mars'ı yaşanır kılmak için "devrim niteliğinde" yeni yöntem

Fotoğraf: ESA
Fotoğraf: ESA

Bilim insanları Mars atmosferine, işlenmiş toz parçacıkları serpiştirerek gezegeni ısıtmak ve böylece yaşanabilir hale getirmek istiyor.

Çığır açıcı bu fikir, bilim insanlarının Mars'ı Dünya'ya daha çok benzetebilme ve hatta belki de insanlara ev sahipliği yapacak hale getirme amacıyla önerdiği devrim niteliğindeki bir dizi yöntemden biri.

Halihazırda Mars'ın yüzeyi yaşanmaz durumda: Amansız derecede soğuk, ölümcül UV ışınlarıyla kavruluyor, toprak tuzlu, hava ince ve halihazırda orada herhangi bir şeyin yaşadığına dair hiçbir kanıt yok.

Yeni yöntemin arkasındaki bilim insanları, bunun önceki planlardan en az 5 bin kat daha verimli olduğunu söylüyor.

Bu yöntem, gezegenimizden malzeme taşımamızı ya da bunları Mars toprağını kazıp çıkarmamızı gerektirmek yerine, Mars'ta kolayca erişilebilen kaynakları kullanıyor.

Araştırmacılar önerinin gerçekten işe yaramasının onlarca yıl alacağı uyarısında bulunuyor. Ancak diğer pek çok teklif, gerçekleştirilmeleri için gereken muazzam miktardaki çalışma nedeniyle imkansız olabilir.

Mars'ı dünyalaştırmaya yönelik ilk öneriler 1970'lerin başında başlamıştı. Araştırmacıların, aradan geçen 50 yılda Mars'ı Dünya'ya benzetmek için önerdiği pek çok farklı yöntemin hiçbiri hayata geçirilemedi.

Araştırmacılar yeni önerilerinin daha fazla araştırmaya değeceğini çünkü Mars'ı sıvı suyu barındıracak kadar ısıtmak için gereken çalışmanın, düşündüğümüzden daha az olabileceğini öne sürüyor.

Bu biraz da Dünya'da muzdarip olduğumuz sera etkisine benziyor. Diğer tekliflerde bunun Mars'a götürülecek gazlarla ya da gezegenin kendisinde karmaşık madencilik yapılarak uygulanması öneriliyor.

Yeni öneriyse Mars'ta yaygın olduğu anlaşılan demir ve alüminyumu alıp, toz parçacıklarını işleyerek sim parçası büyüklüğünde kısa çubuklar haline getirmeyi amaçlıyor. Bu çubuklar kaçan ısıyı hapsedecek ve güneş ışığını yüzeye dağıtarak bir sera yaratacak.

Chicago Üniversitesi Jeofizik Bilimleri'nden Doçent Edwin Kite, sorumlu yazarı olduğu çalışma hakkında "Gezegeni ısıtmak için yine de milyonlarca tona ihtiyaç var ancak bu, Mars'ı küresel çapta ısıtmaya yönelik önceki önerilerde gerekenden 5 bin kat daha az" diyor.

Bu da projenin fizibilitesini kayda değer derecede artırıyor.

Havayı değiştirmeden bunu yapmak, insanların Mars'ta yaşamasına olanak sağlamaya yetmeyecek. Ancak araştırmacılar, mikropların ve ardından yenebilir bitkilerin yetiştirilmesine başlamaya yetebileceğini ve bunların da atmosfere oksijen ekleyerek ortamı, insan yerleşimine daha uygun hale getirebileceğini öne sürüyor.

"Feasibility of keeping Mars warm with nanoparticles" (Mars'ı nanoparçacıklarla sıcak tutma fizibilitesi) başlıklı çalışma Science Advances adlı hakemli dergide yayımlandı.

Independent Türkçe



Prens Harry ve Meghan Markle, Meta'da yapılan değişikliklere tepki gösterdi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Prens Harry ve Meghan Markle, Meta'da yapılan değişikliklere tepki gösterdi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Sussex Dükü ve Düşesi, çevrimiçi yanlış bilgi tartışmalarına dahil olarak Mark Zuckerberg'ün teyit politikalarında yaptığı değişiklikleri geri çekmesini istedi.

Teknoloji patronu geçen hafta yaptığı değişikliklerle Facebook ve Instagram gibi sitelerde uzun süredir var olan doğruluk teyit uygulamasını kaldırarak Elon Musk'ın sosyal medya platformu X'teki gibi bir topluluk notları sistemini desteklemişti.

ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump'a yaranmak için atıldığı düşünülen bu adım, LGBTQ+ kişilerin artık "akıl hastası" diye nitelenmesine izin veriyor.

Şimdiyse Prens Harry ve Meghan Markle konuyla ilgili resmi bir açıklama yayımlayarak bu durumun "herkesi derinden endişelendirmesi" gerektiğini söyledi.

Çift, resmi internet sitelerinde paylaştıkları açıklamada "Görüşlerinizin sol, sağ ya da ikisinin arasında bir yerde olması önemli değil. Meta'nın politikalarındaki değişikliklerle ilgili son haberler doğrudan ifade özgürlüğünü baltalıyor" dedi.

Şirketin vurguladığı noktaların aksine, daha fazla istismara izin vermek ve nefret söylemini normalleştirmek, söylem ve ifadeyi güçlendirmek yerine engellemeye hizmet eder. Meta'nın son kararları 'insani bağ kurma' misyonuna doğrudan aykırı ve diğer herkesin pahasına, platformları nefret, yalan ve ayrışmayı yaygınlaştırmak için kullananlara öncelik veriyor.

Çift "çeşitlilik ve eşitlikle ilgili kararlılıktan vazgeçme planlarından endişe duyduğunu" söyleyerek Meta'nın Nefret İçerikleri Politikaları'nda yapacağı değişikliklerin "istismar ve nefret söyleminin sağlıklı bir demokrasiyi oluşturan tüm toplulukların seslerini susturacağı ve riske atacağı bir ortamı besleyeceği" uyarısında bulundu.

scdfrgty6
Mark Zuckerberg, Meta'nın içerik denetleme ekiplerinin yerini kullanıcıların oluşturduğu "topluluk notlarının" alacağını duyurmuştu (AP)

Açıklama şöyle devam etti:

Meta'yı tüm kullanıcıları korumak için politikaları yeniden değerlendirmeye ve geri getirmeye çağırıyoruz. Ayrıca farklı sektörlerdeki liderleri, çevrimiçi alanlarda dürüstlük ve kamu güvenliği sözlerini tutmaya çağırıyor ve zorbalığa boyun eğmeyi reddeden liderleri alkışlıyoruz.

Meta politikasındaki değişiklikler yapılırken Musk'ın platformunda yayılan ve Tesla patronunun Birleşik Krallık hükümetiyle sert bir tartışmaya girmesine yol açan yanlış bilgilere yönelik öfke de sürüyor.

X, geçen yıl aşırı sağcı ayaklanmalar sırasında yayılan yanlış bilgilerden önceki haftalarda Musk'ın İşçi Partisi milletvekili Jess Phillips'e saldırmasına kadar defalarca Birleşik Krallık'taki gerilimin tırmanmasını körüklemekle suçlanmıştı.

Meta, X'te kullanılana benzer bir topluluk notları sistemine geçecek.

Değişiklikler, şirketin milyarlarca kullanıcısı olan en büyük iki sosyal medya platformu Facebook ve Instagram'ın yanı sıra daha yeni platformu Threads'i de etkileyecek.

CEO Mark Zuckerberg, bir videoda "Köklerimize geri döneceğiz ve hataları azaltmaya, politikalarımızı basitleştirmeye ve platformlarımıza ifade özgürlüğünü yeniden kazandırmaya odaklanacağız" demişti.

Daha açık bir ifadeyle şöyle yapacağız. İlk adımda ABD'den başlayarak doğruluk teyidinden kurtulacağız ve bunların yerine X gibi topluluk notları koyacağız. Bu, kötü şeyleri daha az yakalayacağımız anlamına geliyor ama masum kişilerin yanlışlıkla kaldırdığımız paylaşım ve hesaplarının sayısını da azaltacağız.

The Independent cevap hakkı için Meta'yla iletişime geçti.
Independent Türkçe