TikTok'ta birkaç dakika geçirmek bile beden algısını kötü etkiliyor

Araştırmacılar, TikTok'ta geniş çapta dolaşan videoların kısa sürede olumsuz sonuçlar doğurabildiğini gösterdi (Unsplash)
Araştırmacılar, TikTok'ta geniş çapta dolaşan videoların kısa sürede olumsuz sonuçlar doğurabildiğini gösterdi (Unsplash)
TT

TikTok'ta birkaç dakika geçirmek bile beden algısını kötü etkiliyor

Araştırmacılar, TikTok'ta geniş çapta dolaşan videoların kısa sürede olumsuz sonuçlar doğurabildiğini gösterdi (Unsplash)
Araştırmacılar, TikTok'ta geniş çapta dolaşan videoların kısa sürede olumsuz sonuçlar doğurabildiğini gösterdi (Unsplash)

TikTok'ta 8 dakika bile olsa zaman geçirmenin kadınlarda olumsuz beden algısını tetiklediği ortaya kondu. 

Sosyal medya platformları, yeme bozukluklarını teşvik ettikleri gerekçesiyle eleştirilerin odağı oluyor. Uzmanlar zararlı içeriklerin yeterince engellenmediğini söylüyor. 

Avustralya'daki Charles Sturt Üniversitesi liderliğindeki bir araştırma ekibi TikTok'un genç kadınlar üzerinde yarattığı etkiyi inceledi. 

Bilim insanları 18 ila 28 yaşındaki 273 kadından oluşan katılımcıları iki gruba ayırarak TikTok'tan 7-8 dakikalık video derlemeleri izletti.

Bir grup yeme bozukluklarını teşvik ettiği düşünülen, egzersiz yapan ve zayıflamaya dair ipuçları veren kadınların videolarını izledi. Diğer grubaysa doğa, yemek ve komedi videoları verildi. 

Araştırmacılar deneyin öncesi ve sonrasında yaptıkları anketlerle katılımcıların beden algısını ölçtü. 

Hakemli dergi PLOS One'da 7 Ağustos Çarşamba günü yayımlanan makalede, iki grubun da videoları izledikten sonra beden algısında olumsuz değişimler yaşadığı kaydedildi.

Ancak beklendiği gibi ilk grubun kendi bedeninden duyduğu memnuniyette daha büyük bir düşüş saptandı. 

Araştırmacılar videoların yarattığı kısa süreli etkiyi ölçtüklerini ve daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu belirterek, TikTok'un genç kadınlarda yeme bozukluklarını teşvik edebileceğini söylüyor.

Makalenin ortak yazarı Dr. Rachel Hogg, "Olumsuz bir etki yaratması için çok fazla içerik tüketmek gerekmiyor" diyerek ekliyor: 

Çoğu kişinin TikTok'ta bizim çalışmamızdaki katılımcılardan çok daha uzun zaman geçirdiğini biliyoruz.

TikTok, yeme bozukluklarını normalleştiren içeriklere izin vermediğini savunuyor. Ayrıca uygulama gerektiği zaman kullanıcıları, bu rahatsızlıklardan muzdarip kişilere destek sağlayan Butterfly Foundation adlı kuruluşa yönlendiriyor.

Öte yandan Avustralya merkezli hayır kurumunun iletişim sorumlusu Melissa Wilton, zararlı içerik işareti koydukları videoların platformdan kaldırılmadığını söylüyor. 

"TikTok'un platformunda zararlı içerik var ve aksini söylemelerinin samimiyetsizlik olduğunu düşünüyorum" diyen Wilton ekliyor:

Kurallar uygulanıyor. Bence sorun, kuralların neleri kapsadığı.

Yeni araştırmayı yürüten ekip, zararlı içeriklerin herhangi bir kullanıcının karşısına çıkabileceğini de vurguluyor. 

Katılımcıların yüzde 64'ü, daha önce "Sizin İçin" sayfasında yeme bozukluğu içeriğine maruz kaldığını söylüyor. 

Dr. Hogg "TikTok'taki Sizin İçin sayfalarında görülen içeriği belirlemede algoritma, kullanıcıların bireysel seçimlerinden çok daha etkili" ifadelerini kullanıyor.

Bulgular, Instagram ve TikTok gibi sosyal medya platformlarının gençlerin ruh sağlığı üzerinde olumsuz etki yaratabileceğini ortaya koyan önceki çalışmalarla paralellik gösteriyor. 

Araştırmacılar bu platformalardaki içeriklerin daha sıkı denetlenmesi çağrısı yapıyor. 
Independent Türkçe, Guardian, NBC News, Conversation, PLOS One



İncir ağacının karbondioksiti taşa çevirdiği ortaya çıktı

İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
TT

İncir ağacının karbondioksiti taşa çevirdiği ortaya çıktı

İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)

Bilim insanları bazı incir ağacı türlerinin yüksek miktarda karbondioksiti taşa çevirebildiğini buldu.

Bütün ağaçlar havadaki karbondioksiti toplayarak bunu selülöz gibi bitkiyi meydana getiren yapılara dönüştürür. Bazı ağaçlarsa CO2'yi kalsiyum oksalat adı verilen kristal bir bileşiğe çevirir. Bu bileşik daha sonra kireçtaşı ve tebeşir gibi taşların ana bileşeni olan kalsiyum karbonata dönüştürülebilir.

Kalsiyum karbonattaki inorganik karbon toprakta organik karbona kıyasla çok daha uzun süre kalabildiğinden daha etkili bir CO2 tutma yöntemi sunuyor.

Zürih Üniversitesi'nden Dr. Mike Rowley liderliğindeki bir araştırma ekibi bazı incir ağaçlarının da karbondioksitten şaşırtıcı seviyelerde kalsiyum karbonat üretebildiğini keşfetti. 

Araştırmacılar Kenya'nın Samburu bölgesine özgü üç incir ağacı türünü belirledikten sonra kalsiyum karbonatın ağaçtan ne kadar uzakta oluştuğunu inceledi. Ayrıca bu süreçte rol alan mikrobiyal toplulukları da tespit ettiler. 

Bilim insanları senkrotron analizi yoluyla kalsiyum karbonatın hem ağaç gövdelerinin dış kısmında hem de ağacın derinlerinde oluştuğunu buldu.

Çalışmanın bulgularını Prag'da düzenlenen Goldschmidt Konferansı'nda yarın sunması beklenen Dr. Rowley "Beni gerçekten şaşırtan ve hâlâ şaşırdığım şey, kalsiyum karbonatın ağaç yapılarının beklediğimden çok daha derinlerine inmesiydi" diyerek ekliyor: 

Bunun ağaç yapısındaki çatlaklarda gerçekleşen yüzeysel bir süreç olmasını bekliyordum.

Çalışmanın bulguları ağaç öldükten çok sonra bile karbonun toprakta kalacağına ve böylece meyveleri için dikilen incir ağaçlarının ekstradan iklim faydaları sağlayabileceğine işaret ediyor.

Dr. Rowley, "Ağaçların büyük bir kısmı toprak üstünde kalsiyum karbonata dönüşüyor" diyor: 

Ayrıca toprağın beklenmedik yerlerinde kök yapılarının yüksek konsantrasyonlarda kalsiyum karbonata dönüştüğünü görüyoruz.

İnceledikleri ağaçlar arasında en büyük etkiyi Ficus wakefieldii türünün yarattığını saptayan ekip, ağacın su ihtiyacını ve meyve verimini ölçmeyi ve farklı koşullar altında ne kadar CO2 tutulabileceğini araştırmayı planlıyor.

Bu ağaçların yaygınlaşması, iklim krizinin arkasındaki en önemli nedenlerden biri olan karbondioksitin atmosferden uzaklaştırılmasına büyük katkı sağlayabilir.

Independent Türkçe, Phys.org, New Scientist, Goldschmidt Konferansı