Dünyanın en büyük bakır madeni grevle çalkalanıyor

Hissedarları arasında Britanya-Avustralya merkezli Rio Tinto ve Japon devi Mitsubishi'nin de yer aldığı madende 2017'deki eylem büyük ses getirmişti (AFP)
Hissedarları arasında Britanya-Avustralya merkezli Rio Tinto ve Japon devi Mitsubishi'nin de yer aldığı madende 2017'deki eylem büyük ses getirmişti (AFP)
TT

Dünyanın en büyük bakır madeni grevle çalkalanıyor

Hissedarları arasında Britanya-Avustralya merkezli Rio Tinto ve Japon devi Mitsubishi'nin de yer aldığı madende 2017'deki eylem büyük ses getirmişti (AFP)
Hissedarları arasında Britanya-Avustralya merkezli Rio Tinto ve Japon devi Mitsubishi'nin de yer aldığı madende 2017'deki eylem büyük ses getirmişti (AFP)

Şili'nin kuzeyinde yer alan Escondida madeninde işçiler greve gitme kararı aldı. 

Hisselerinin çoğu Avustralya merkezli BHP şirketinin elinde olan madendeki işçiler, çalışma koşullarında anlaşamadıkları için iş bıraktıklarını duyurdu.

Union No. 1 adlı sendikadan dün yapılan açıklamada, ikramiyelerin artırılması, iş günlerinin kısaltılması ve tazminat miktarlarının yükseltilmesi gibi taleplerin BHP tarafından kabul edilmediği bildirildi. 

Görüşmelerde, BHP'nin bir defaya mahsus yaklaşık 29 bin dolar ikramiye teklif ettiği fakat bunun işçilerin istediği 36 bin doların altında kaldığı bildiriliyor. 

Fransız haber ajansı AFP'nin aktardığına göre grevin ardından bugün BHP'nin hisselerinde yüzde 1'e yakın düşüş yaşandı. 

Sendikaya üye işçiler, dünyanın en büyük bakır madenindeki çalışanların yaklaşık yüzde 90'ını oluşturuyor. BHP, acil durum planının uygulamaya konduğunu ve madenin faaliyetlerine devam ettiğini bildiriyor. 

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters'ın aktardığına göre şirket, greve çıkanlar yerine başka işçileri devreye sokarak üretimi sürdürmeye çalışıyor. 

Sendikaysa müzakerelere devam etmeye hazır olduklarını belirtirken, iş bırakanlar yerine başka kişileri madene alan BHP'nin yasal grev koşullarını ihlal ettiğini öne sürüyor.

Amerikalı yatırım bankası Goldman Sachs'ın analizine göre 10 günlük bir grev, şirkete en az 250 milyon dolara mal olabilir. 

Dünyadaki bakır üretiminin yüzde 28'ini üstlenen Şili, bu alanda lider. En son 2017'de Escondida'da 44 gün süren büyük bir greve gidilmiş, bu da BHP'nin yaklaşık 740 milyon dolar kaybetmesine neden olmuştu.

Goldman Sachs'a göre mevcut grevin 44 gün sürmesi durumunda zarar bu kez 795 milyon doları bulabilir.

Independent Türkçe, AFP, Reuters, Mining.com



Azteklerin geniş ticaret ağı ortaya çıktı

Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)
Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)
TT

Azteklerin geniş ticaret ağı ortaya çıktı

Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)
Silah olarak ya da inşaatlarda kullanılan obsidyenin Aztek İmparatorluğu'na farklı bölgelerden geldiği tahmin ediliyor (INAH)

Orta Amerika'daki obsidyen eşyaların kökenini araştıran arkeologlar, Aztek İmparatorluğu'nun geniş ticaret ağını ortaya çıkardı. 

Aztek İmparatorluğu'nun obsidyeni geniş çapta kullandığı biliniyor. Sıradan çelikten daha sert olan bu volkanik cam, jiletten daha keskin kenarlara ve aynaları andıran yansıtma özelliğine sahip olabiliyor. Ayrıca farklı renklerde oluşması, bu mineralin silahlardan takılara kadar çeşitli alanlarda kullanılmasına olanak tanıyor.

Bugüne kadar Azteklere ait arkeolojik kazı alanlarında yapılan çalışmalarda çok fazla obsidyen eşya bulunsa da bunların nereden geldiği detaylıca incelenmemişti. 

Bulguları hakemli dergi PNAS'te dün (12 Mayıs) yayımlanan çalışmada, Aztek İmparatorluğu'nun başkenti Tenoçtitlan'ın ana tapınağı Templo Mayor'dan çıkarılan 788 obsidyen obje analiz edildi. Araştırma bugüne kadar bölgede yapılan en kapsamlı obsidyen çalışması olma özelliği taşıyor.

Örneklerin yaklaşık yüzde 90'ının başkentin 94 kilometre kadar kuzeydoğusundaki Sierra de Pachuca'dan çıkarıldığı tespit edildi. Bu bölge, yeşil ve altın rengi volkanik camlarıyla biliniyor.

Ancak nesnelerin geri kalanındaki mineral, 7 farklı bölgeden geliyordu. Araştırmacılar Ucareo gibi bazı bölgelerin, imparatorluğun sınırlarının dışında yer aldığını belirtiyor.

Aztek İttifakı kurulmadan önce Tenoçtitlan'ın obsidyeni çoğunlukla yakındaki Pachuca'dan temin ettiği görülüyor. Ancak MS 1430 civarında imparatorluğun güçlenmesinden sonra başkente rakip devletlerden daha çok obsidyen girdiği anlaşılıyor.

Araştırmacılar ayrıca bu dönemde dini amaçlarla kullanılan obsidyenin neredeyse tamamının Pachuca'dan geldiğini saptadı. Bu durum merkezi kontrolün artarak dini alanı tek tipleştirdiği anlamına gelebilir.

Tulane Üniversitesi'nden makalenin başyazarı Diego Matadamas-Gomora "Meksikalılar yeşil obsidyeni tercih etse de çoğunlukla ritüel dışı amaçlarla kullanılan obsidyen eserlerdeki yüksek çeşitlilik, birden fazla kaynaktan gelen obsidyen aletlerin, imparatorluğun başkentine doğrudan madenler yerine pazar yoluyla ulaştığını düşündürüyor" diyor.

Tarihi belgeler de Orta Amerika'nın çeşitli bölgelerinden gelen tüccarların, Tenoçtitlan pazarında mallarını sattığını gösteriyor.

Araştırmacılar makalede şu ifadeleri kullanıyor:

En az 7 obsidyen kaynağının varlığı, Meksikalıların bu dönemde ticari etkileşimlerini genişlettiğine işaret ediyor.

Araştırmacılar, Aztek obsidyeninin kökenlerini inceleyerek Orta Amerika'daki ticari ağların daha net bir haritasını çıkarmayı umuyor.

Matadamas-Gomora yeni çalışma hakkında "Bu tür bir analiz imparatorluk topraklarının, siyasi ittifakların ve ticari ağların zaman içinde nasıl geliştiğinin izini sürmemizi sağlıyor" diyor.

Independent Türkçe, Science Alert, Phys.org, PNAS