Bilim insanları kıyıları kurtarmak için sahillere elektrik vermeyi planlıyor

Araştırmacılar, altyapıya zarar veren ve toprak kaybına yol açan erozyonun, dünya çapında yıllık milyarlarca dolar zarara yol açtığını söylüyor (Reuters)
Araştırmacılar, altyapıya zarar veren ve toprak kaybına yol açan erozyonun, dünya çapında yıllık milyarlarca dolar zarara yol açtığını söylüyor (Reuters)
TT

Bilim insanları kıyıları kurtarmak için sahillere elektrik vermeyi planlıyor

Araştırmacılar, altyapıya zarar veren ve toprak kaybına yol açan erozyonun, dünya çapında yıllık milyarlarca dolar zarara yol açtığını söylüyor (Reuters)
Araştırmacılar, altyapıya zarar veren ve toprak kaybına yol açan erozyonun, dünya çapında yıllık milyarlarca dolar zarara yol açtığını söylüyor (Reuters)

Bilim insanları kıyı erozyonunu durdurmak için kumlara elektrik verilmesini öneriyor. 

Deniz seviyelerinin yükselmesiyle daha acil bir sorun haline gelen kıyı erozyonu, özellikle kıyı bölgelerinde yaşayanlara ciddi bir tehdit yaratıyor. 

Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 40'ının bu bölgelerde yaşadığı tahmin edilirken, bazı uzmanlar bu yüzyılın sonunda sahillerin yüzde 26'sının yok olacağını öne sürüyor. 

Bu sorunla başa çıkmak için geliştirilen yöntemlerse genellikle kısa süreli çözümler sunmanın yanı sıra maliyetli de oluyor. 

ABD'deki Northwestern Üniversitesi'nden araştırmacılar, sahillerdeki kumları kaya gibi yapılara dönüştürerek uzun vadeli bir çözüm sağlama potansiyeline sahip bir yöntem geliştirdi. 

Bilim insanları kabuklarını oluştururken deniz suyundaki çözünmüş mineralleri kullanan istiridye ve midye gibi canlılardan ilham aldı. 

Aynı mineralleri kullanarak kum taneleri arasında doğal bir çimento oluşturan ekip, deniz canlılarındaki metabolik sürecin yerine elektrik enerjisi kullandı. 

Hakemli dergi Communications Earth & Environment'taki 22 Ağustos tarihli makalede bulgularını açıklayan bilim insanları, laboratuvar deneylerinde deniz suyuyla ıslanmış kuma 2-4 volt arasında değişen elektrik akımları verdi.

Elektriğin tetiklediği kimyasal reaksiyon sonucu, deniz suyunda doğal yolla oluşan iyon ve mineraller, katı haldeki kalsiyum karbonat, magnezyum hidroksit ve hidromanyezit gibi mineral bileşiklerine dönüştü.

Laboratuvarda yapılan deneyler, silika, kalkerli ve demirli kumlar gibi diğer kum türlerinde de başarılı sonuçlar gösterdi. 

Çalışmaya liderlik eden Alessandro Rotta Loria "İşlemden geçirildikten sonra kum, kaya gibi görünüyor" diyerek ekliyor:

Tanecikli ve ayrık olmak yerine hareketsiz ve sabit bir yapıya sahip. Mineraller, betondan çok daha güçlü; bu nedenle ortaya çıkan kum, deniz duvarı kadar güçlü ve sağlam olabilir.

Araştırmacılar yeni yöntemin, deniz duvarları kurmak veya yere çimento enjekte etmek gibi tekniklerden daha çevre dostu ve hesaplı bir seçenek sunduğunu söylüyor. 

Ekip, elektrikle çimento üretmenin, işlenmiş zeminin metreküpü başına yaklaşık 3 ila 6 dolara mal olurken geleneksel tekniklerin 70 dolara kadar çıkabildiğini ifade ediyor. 

Ayrıca işlemin geri alınabildiğini de belirten araştırmacılar, deniz canlılarına da pek tehdit oluşturmayacağını savunuyor.

Öte yandan yeni yöntem 28 günlük bir testten geçirildi ve bu nedenle uzun vadede istenen sonuçları yaratmayabilir.

Aynı zamanda laboratuvarda elde edilen bulgular, daha karmaşık bir yapıya sahip kıyı bölgelerinde geçerli olmayabilir.

Araştırmacılar halihazırda gerçek kıyı bölgelerinde bu yöntemi test etmeyi planlıyor. Rotta Loria "Elbette bu tür araştırmaların henüz başındayız" diyerek ekliyor: 

Her şey umut verici görünüyor ancak her zaman olduğu gibi, bunu pratikte yapmanın bazı zorluklar yaratacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, Study Finds, Newsweek, Communications Earth & Environment



İzleyiciler sinema yazarlarının beğenmediği devam filmini övüyor

37 yaşındaki Allison Williams, 6 sezon süren popüler dizi Girls'teki Marnie karakteriyle ünlenmişti (Universal Pictures)
37 yaşındaki Allison Williams, 6 sezon süren popüler dizi Girls'teki Marnie karakteriyle ünlenmişti (Universal Pictures)
TT

İzleyiciler sinema yazarlarının beğenmediği devam filmini övüyor

37 yaşındaki Allison Williams, 6 sezon süren popüler dizi Girls'teki Marnie karakteriyle ünlenmişti (Universal Pictures)
37 yaşındaki Allison Williams, 6 sezon süren popüler dizi Girls'teki Marnie karakteriyle ünlenmişti (Universal Pictures)

2022 yapımı hit korku filminin devamı Megan 2.0 (M3GAN 2.0), hem eleştirmenleri hem de izleyicileri ikiye böldü. 

Gerard Johnstone'ın senaryosunu Akela Cooper'la birlikte yazdığı ve yönetmen koltuğunda oturduğu film, yapay zekanın karanlık yüzünü bir kez daha perdeye taşıyor.

Megan 2.0'ın resmi özetine göre olaylar, ilk filmde kontrolden çıkıp dans ederek cinayet işleyen Megan'ın yok edilmesinden iki yıl sonra gelişiyor. 

Megan'ın yaratıcısı Gemma, bu olayların ardından yapay zeka düzenlemeleri konusunda önde gelen bir savunucuya ve tanınmış bir yazara dönüşüyor. Artık 14 yaşında olan yeğeni Cady ise Gemma'nın korumacı kurallarına karşı isyankar bir tutum sergiliyor. Ancak Megan'ın temel teknolojisi güçlü bir savunma şirketi tarafından çalınıyor ve askeri düzeyde bir casus silah olan Amelia'yı geliştirmek için kullanılıyor.

Yapay zeka bilinci gittikçe artan Amelia, kısa sürede insanlardan emir almamaya başlıyor. Hatta onları ortadan kaldırma arzusuna kapılıyor. İnsanlığın geleceği tehdit altındayken Gemma, Megan'ı yeniden hayata döndürmek ve onu daha hızlı, daha güçlü ve daha ölümcül hale getirmek zorunda kalıyor. 

Megan karakterini fiziksel olarak Amie Donald canlandırırken, seslendirmesini ise Jenna Davis üstleniyor. Filmin oyuncu kadrosunda ayrıca Allison Williams, Violet McGraw, Ivanna Sakhno ve Jemaine Clement yer alıyor.

"Hayal kırıklığına uğramayacaksınız"

Filmle ilgili yorumlar ise epey karışık. Filmi çok beğenenler olduğu gibi olumsuz görüşler de var. Eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes verilerine göre Megan 2.0, seyircilerden yüzde 83 gibi yüksek bir beğeni puanı aldı. Bu skor eleştirmenlerde ise yalnızca yüzde 58'de kaldı.

Hayranlar filmi "serinin en iyisi" diye nitelendirirken, "Kesinlikle hayal kırıklığına uğramayacaksınız" yorumunda bulundu. Buna karşın bazı eleştirmenler, filmin ilk yapım kadar etkileyici olmadığını savunuyor.

San Francisco Chronicle yazarı Mick LaSalle, "Fikir olarak bu kadar maceracı bir filmin olay örgüsünde bu kadar taklitçi ve sıradan olması ironik ama Megan 2.0'da elimizdeki bundan ibaret" yorumunu yaparken Detroit News'den Adam Graham daha da sert konuşuyor:

Bırakın yapay zekayı, Megan 2.0'ın hiç zekası yok.

New Yorker'dan Richard Brody ise devam filmiyle ilgili incelemesinde şu ifadeleri kullanıyor:

İlkinden daha fazlası için çabalarken, çok daha azını başarıyor.

Independent Türkçe, Express, New Yorker, San Francisco Chronicle, Detroit News, Rotten Tomatoes