İlk insanların zorlu denizaşırı göçlerine dair önemli kanıtlar bulundu

Mayalibit Körfezi'nin başındaki Mololo Mağarası'nın konumu (Antiquity (2024))
Mayalibit Körfezi'nin başındaki Mololo Mağarası'nın konumu (Antiquity (2024))
TT

İlk insanların zorlu denizaşırı göçlerine dair önemli kanıtlar bulundu

Mayalibit Körfezi'nin başındaki Mololo Mağarası'nın konumu (Antiquity (2024))
Mayalibit Körfezi'nin başındaki Mololo Mağarası'nın konumu (Antiquity (2024))

Arkeologlar, insanların Pasifik'e 50 bin yıldan daha önce geldiğine dair en eski kanıtlara ulaşarak atalarımızın en zorlu göçlerinden birine biraz daha ışık tuttu.

Endonezya'daki adaların birindeki bir mağarada keşfedilen, ağaç reçinesinden yapılmış bir nesne, Homo sapien atalarının bu adalara ne zaman ve nasıl göç ettiğini, kullandıkları rotaları ve yeni ortamdaki zorluklara nasıl ayak uydurduklarını ortaya çıkarmaya yardımcı oldu.

Yeni Zelanda, Batı Papua ve Endonezya'dan bilim insanlarının dahil olduğu uluslararası ekip, türünün Afrika dışındaki en eski örneği olan reçinenin ateş yakmakta, gemi inşa etmekte veya taştan aletler yapmakta kullanıldığını düşünüyor.

Araştırma, reçinenin kullanımı için ağaç kabuğunu keserek ilk başta özün damlamasını ve sertleşmesini beklenmesini, ardından şekil verilmesini içeren dikkatli ve çok adımlı bir sürece işaret ediyor.

Antiquity isimli akademik dergide yayımlanan araştırma, bulguların yağmur ormanlarında yaşamak üzere deniz yolculuğu yaparak, Asya'dan Pasifik Adaları'na cesur geçişler yapan ilk insanların uyum becerilerine dair bilinenlere katkı sunduğunu belirtiyor.

Araştırmanın ortak yazarları Dylan Gaffney ve Daud Aris Tanudirjo, The Conversation'da "Bu, insanların zorlayıcı koşullara uyum sağlamasının ve esnekliğinin önemli bir örneği" diye yazdı.

Arkeologlar, bu eski denizcilerin günümüzde Pasifik Adaları'nda yaşayan yerli insanların ortak ataları olduğunu daha önceden bildiği halde deniz üzerinden yayılmalarının zamanı ve konumu henüz net bir şekilde bilinmiyor.

Yakın zamanda doğu Endonezya'daki derinliği 100 metreyi aşan Mololo Mağarası'nda yapılan kazılar, hayvan kemikleri, taştan eserler, deniz kabukları ve kömürün yanı sıra insan yerleşimi katmanlarını ortaya çıkardı.

Hayvan kemikleri, Mololo halkının keseli hayvanlar, büyük yarasalar ve yerde yaşayan kuşlarla beslenen başarılı avcılar olabileceğine dair ipucu veriyor.

Bu durum da beslenmelerindeki çeşitliliğe işaret ederek bu bölgedeki ilk insanların yalnızca denizcilikte uzman olmadığını gösteriyor.

Arkeologların incelediği mağaranın en derin katmanlarından bazıları, insanların bölgeye en az 55 bin yıl önce yerleştiğine işaret ediyor.

Yeni araştırma, bu tarih öncesi denizcilerin 50 bin yıldan daha önce Batı Papua açıklarındaki adalara ulaşmak için ekvator boyunca seyahat ettiğini ortaya koyuyor.

Bu, insanların 65 bin yıl önce Batı Papua'yı Avustralya'ya bağlayan tarih öncesi Sahul kıtasına yerleşmiş olabileceği anlamına geliyor.

Bilim insanları "Deniz yolculuğu simülasyonları, bu dönemde Raja Ampat Adaları'ndan Yeni Gine'ye doğru bir kuzey ekvator rotasının Sahul'e yayılmak için uygun bir geçit olduğunu gösteriyor" yazdı.

Görsel kaldırıldı.
Reçine eserin üretim adımlarını varsayımsal olarak gösteren çizim (Antiquity (2024))


Arkeolojik alanda daha fazla kazı çalışmasıyla, ilk insanların Pasifik'e ve Avustralya'ya doğru ilerlemek için seçtiği zamanla rotayı net bir şekilde belirlemek mümkün olabilir ve onların bu bölgelerdeki dev memelilerin neslinin tükenmesine etki edip etmediği açığa çıkabilir.

Öte yandan, bilim insanları bu rotayla göç edenlerin Denisova ve Homo sapien atalara sahip kişiler olabileceğini düşünüyor.

Independent Türkçe



Musluk açabilen kakadular bilim insanlarını şaşırttı

Musluk açabilen kakadular bilim insanlarını şaşırttı
TT

Musluk açabilen kakadular bilim insanlarını şaşırttı

Musluk açabilen kakadular bilim insanlarını şaşırttı

Avustralya'daki kakadu kuşları, sokaklardaki çeşmelerin musluklarını açarak su içmeyi öğrendi. Araştırmacılar bu davranışı birbirlerinden öğrendiklerini düşünürken, neden böyle bir şeye ihtiyaç duydukları bilinmiyor. 

Sidney'de yaşayan Cacatua galerita türündeki kakadu kuşlarının çöp kutularını açabildiği daha önce kaydedilmişti. 

Bu çalışmayı yürüten Dr. Barbara C. Klump, bölgeye özgü bu hayvanların 2018'de halka açık çeşmelerden su içtiğini görünce durumu araştırmaya karar verdi. Yerel yaban hayatı yetkililerine göre kakadu kuşları bunu yıllardır yapıyordu. 

Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü'nden Dr. Klump ve ekip arkadaşları yaklaşık 150 kuş içeren popülasyondan 24'ünü işaretledi ve neler olup bittiğini izlemek için kentteki bazı çeşmelerin önüne kameralar yerleştirdi. 

Bulguları hakemli dergi Biology Letters'ta bugün (4 Haziran) yayımlanan çalışmada kuşların, 44 gün boyunca 500'den fazla kez çeşmeleri kullanmaya çalıştığı kaydedildi. Araştırmacılar işaretlenen kuşların yüzde 70'inde bu davranışı gözlemledi. 

Ancak hayvanların sadece yüzde 41'i başarıya ulaştı ve musluğu çevirip su içebildi. Bu durum işin düşünüldüğü kadar kolay olmadığını gösteriyor.

Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden ve makalenin yazarlarından Dr. Lucy Aplin, "Kuşlar vücutlarını epey karmaşık bir şekilde koordine etmek zorunda" diyerek ekliyor: 

Bir ayaklarını çeşmenin gövdesine koyup ardından musluğu çevirip basılı tutmaları gerekiyor. Bu yüzden kuşlar diğer ayaklarıyla kolu çeviriyor. Ancak musluğu o şekilde tutmaya ayaklarının gücü yetmediğinden, vücutlarını eğerek ağırlıklarını kullanmak zorundalar. Ardından vücut ağırlıklarını musluğun üzerinde tutarken başlarını geriye çevirerek suyu içiyorlar.

Araştırmacılar kuşların etrafta içebilecekleri su birikintileri varken neden çeşmeleri kullandığından emin değil. Gözlemlere göre hayvanların çeşme tercihi havanın sıcaklığına göre değişmiyor. Ayrıca bu davranışı günün hep aynı saatlerinde sergiliyorlar.

Dr. Aplin "Çeşmeyi sabahları ve akşamları kullanıyorlar ve bu saatler kakaduların genellikle günlük su içme saatleri" diyor.

Bilim insanları çeşmedeki suyun daha lezzetli olması veya burada avcılara yakalanma riskinin düşük olması gibi nedenlerin bu davranışı açıklayabileceğini söylüyor. Ayrıca musluğu açıp su içmenin kakadular için eğlenceli bir aktivite olması da mümkün.

Dr. Klump "Acil bir ihtiyaç yoksa ve susuzluktan ölmüyorlarsa, neden hoşlarına giden bir şeyi yapmasınlar ki?" diye soruyor. 

Ekip bu karmaşık işi bir veya birkaç kuş çözdükten sonra diğerlerinin onlardan öğrendiğini tahmin ediyor. 

Queensland Üniversitesi'nden Christina Zdenek, yer almadığı çalışma hakkında "Bu kültürün, yeni davranışların sosyal yolla aktarımının net bir örneği ve kültürün sadece insanlara özgü bir özellik olduğunu düşünen birçok kişiyi şaşırtabilir" diyerek ekliyor:

Yeni yiyecek ve su kaynaklarına erişmek için inovasyon yapma yetenekleri, yaşam ağacındaki en etkileyici özelliklerden biri.

Independent Türkçe, New York Times, New Scientist, Biology Letters