Mısır'da MÖ 6. yüzyılın en büyük gözlemevi keşfedildi

Mısır'da bulunan gözlemevinin girişi doğuya bakıyor (Mısır Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı)
Mısır'da bulunan gözlemevinin girişi doğuya bakıyor (Mısır Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı)
TT

Mısır'da MÖ 6. yüzyılın en büyük gözlemevi keşfedildi

Mısır'da bulunan gözlemevinin girişi doğuya bakıyor (Mısır Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı)
Mısır'da bulunan gözlemevinin girişi doğuya bakıyor (Mısır Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı)

Mısır'ın Kafrü'ş-Şeyh kentindeki kazılarda yaklaşık 2 bin 500 yıllık gözlemevi keşfedildi. Yetkililer yapının, MÖ 6. yüzyıldan kalma en büyük astronomik gözlemevi olduğunu söylüyor.

Antik Mısır'da astronomi, zamanı takip etmenin yanı sıra festivaller ve taç giyme törenleri gibi dini veya siyasi ritüellerin tarihlerini belirlemek için de kullanılıyordu. Ayrıca Nil Nehri'nin ne zaman taşacağını takip etme açısından da önem arz ediyordu.

Astronomide kıymetli gelişmelere imza atan Mısırlılar, bilindiği kadarıyla 365 günlük takvimi kullanan ilk medeniyetti. Güneş, Ay ve gezegenlerin hareketlerini izliyor ve geceleri göğe bakarak haritalar çıkarıyorlardı.

Mısır Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı'ndan arkeologlar, bu amaçlarla kullanılmış MÖ 6. yüzyıla ait en eski ve en büyük astronomik gözlemevinin kalıntılarını buldu. 

Bakanlığın 23 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, kerpiç yapının gökcisimlerinin hareketlerini gözlemleyip kaydetmek için kullanıldığı belirtildi.

850 metrekare alana yayılan yapının girişi, Güneş'in doğduğu yöne, yani doğuya bakıyor.

Görsel kaldırıldı.
Araştırmacılar, günlük yaşam ve ritüellerle ilgili çeşitli eşyalar buldu (Mısır Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı) 

Kerpiç gözlemevinin orta kesiminde yer alan L şeklindeki salonda, Güneş'in nereden doğup battığının mevsimler boyunca değişimini gösteren gravürlerle süslenmiş taş bir platform bulunuyor.

Arkeologlar, bu bölümün girişinin Antik Mısır tapınaklarının girişlerine benzediğini ifade ediyor.

Araştırmacıların ilgisini çekenler arasında kireçtaşı plakalardan oluşan 4,8 metre boyundaki bir gölge saati yer aldı. Güneş saati diye de bilinen ve ilk kez Mısırlıların yaptığı bu saatler, Güneş'in hareketlerine ve düşen gölgeye göre zamanı hesaplıyordu. 

Gözlemevinde ayrıca Antik Mısır'ın Geç Dönemi'ne ait heykeller, merkhet denen ölçüm aleti ve çanak çömlek gibi birçok tarih eser de çıkarıldı. 

Tarihi Eserler Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Muhammed İsmail Halid, ekibin çabalarını ve bu keşfi tebrik ederek bulguların, Antik Mısırlıların astronomide ne kadar yetenekli olduğunu gösterdiğini söylüyor. 

Independent Türkçe, Science Alert, Heritage Daily, Mısır Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı



Bataryada çığır açıcı karbon fiber atılımı: Elektrikli uçaklar yakında havalanabilir

Ağırlık ticari yolcu uçakları için kayda değer bir engel teşkil ettiğinden bataryalardan kaynaklanan sınırlılıklar elektrikli uçakların havalanmasında zorluk yaratıyor (Eviation)
Ağırlık ticari yolcu uçakları için kayda değer bir engel teşkil ettiğinden bataryalardan kaynaklanan sınırlılıklar elektrikli uçakların havalanmasında zorluk yaratıyor (Eviation)
TT

Bataryada çığır açıcı karbon fiber atılımı: Elektrikli uçaklar yakında havalanabilir

Ağırlık ticari yolcu uçakları için kayda değer bir engel teşkil ettiğinden bataryalardan kaynaklanan sınırlılıklar elektrikli uçakların havalanmasında zorluk yaratıyor (Eviation)
Ağırlık ticari yolcu uçakları için kayda değer bir engel teşkil ettiğinden bataryalardan kaynaklanan sınırlılıklar elektrikli uçakların havalanmasında zorluk yaratıyor (Eviation)

Karbon fiber kullanarak ultra güçlü ve hafif bir batarya icat eden bilim insanları, bunun elektrikli uçaklara güç sağlayacak kadar enerji yoğunluğuna sahip olduğunu iddia ediyor. 

İsveç'teki Chalmers Teknik Üniversitesi'nden bir ekip, dünyanın en güçlü bataryası diye lanse edilen malzemenin yük taşıyıcı bir yapı olarak hizmet verebilecek kadar sağlam olduğunu, yani bir aracın tasarımına entegre edilerek ağırlığı ciddi miktarda azaltıp menzili artırabileceğini söylüyor.

Chalmers'tan bilim insanı Richa Chaudhary, liderliğini üstlendiği araştırma hakkında "Alüminyum kadar sert ve ticari düzeyde kullanılabilecek kadar enerji yoğunluğuna sahip, karbon fiber kompozitten yapılmış bir batarya üretmeyi başardık" diyor.

Tıpkı insan iskeleti gibi, bu batarya da çok işlevli.

Çok çeşitli uygulamalarda kullanılabilecek yeni batarya tasarımı, dizüstü bilgisayarların ağırlığını yarıya indirebilir veya cep telefonlarını kredi kartı kadar ince hale getirebilir. Araştırmacılar ayrıca elektrikli araçların menzilini yüzde 70 oranında artırabileceğini iddia ediyor.

Batarya yapımında karbon fiber kullanımı ilk kez 2018'de denenmiş ancak enerji yoğunluğu, ticari uygulamalarda kullanılması için yeterli olmamıştı. Son batarya tasarımı 30 Wh/kg enerji yoğunluğuna sahip, bu da muadili bir lityum iyon bataryanın kapasitesinin yaklaşık 4'te birine denk geliyor. Öte yandan aracın bataryayla birlikte inşa edilebilmesi, çok daha az yer kaplayacağı ve daha hafif olacağı anlamına geliyor.

Chalmers Teknik Üniversitesi'nde öğretim üyesi olan Leif Asp, "Yeni batarya, çok işlevli özellikler açısından öncülünden iki kat daha iyi ve aslında dünyada bugüne kadar yapılmış en iyisi" diyerek otomotiv ve havacılık sektörlerinin ilgisini şimdiden çektiğini belirtiyor.

Kredi kartı inceliğindeki cep telefonlarının veya bugünkünün yarısı kadar ağırlığa sahip dizüstü bilgisayarların yakın gelecekte üretileceği düşünülebilir. Ayrıca arabalardaki ya da uçaklardaki elektronikler gibi bileşenler, yapısal bataryalardan güç alabilir. Taşımacılık sektörünün zorlu enerji ihtiyaçlarını karşılamak için büyük yatırımlar gerekecek fakat teknolojinin en büyük farkı yaratabileceği yer de burası.

Kütlesiz enerji depolama denen konuya dair araştırma, Advanced Materials adlı hakemli dergide salı günü yayımlanan "Unveiling the multifunctional carbon fibre structural battery" (Çok işlevli karbon fiber yapısal bataryanın ortaya çıkışı) başlıklı çalışmada detaylandırılıyor.

Independent Türkçe