Elektronik atığa çığır açıcı çözüm: "Çılgın bakteriler"

Birleşmiş Milletler, martta yayımladığı raporunda, 2022'de elektronik atıkların 2010'a kıyasla yüzde 82 artışla 62 milyon tona ulaştığını bildirmişti (Reuters)
Birleşmiş Milletler, martta yayımladığı raporunda, 2022'de elektronik atıkların 2010'a kıyasla yüzde 82 artışla 62 milyon tona ulaştığını bildirmişti (Reuters)
TT

Elektronik atığa çığır açıcı çözüm: "Çılgın bakteriler"

Birleşmiş Milletler, martta yayımladığı raporunda, 2022'de elektronik atıkların 2010'a kıyasla yüzde 82 artışla 62 milyon tona ulaştığını bildirmişti (Reuters)
Birleşmiş Milletler, martta yayımladığı raporunda, 2022'de elektronik atıkların 2010'a kıyasla yüzde 82 artışla 62 milyon tona ulaştığını bildirmişti (Reuters)

Bilim insanları, bakterileri kullanarak eski pillerden nadir metaller çıkarıyor.

İskoçya'daki Edinburgh Üniversitesi'nden araştırmacıların öncülük ettiği çalışmada, eski pillerden ve elektronik ekipmanlardan lityum, kobalt ve manganez gibi nadir metallerin çıkarılması için bakteriler kullanılıyor. 

Biyoteknoloji alanında çalışan Louise Horsfall, zor bulunan bu pahalı metallerin, elektrikli otomobiller ve yeşil teknoloji girişimlerinde kullanılan cihazların üretiminde hayati önem taşıdığını söylüyor. 

Akademisyen, bazı bakterilerin metal atomlarına tutunup bunları nanopartikül halinde sentezleyerek dışarı attığını belirtiyor. 

Horsfall, "çılgın ve tuhaf" diye nitelediği bakterilerin zehirlenmeden bu işlemi defalarca kez yapabildiğini belirterek süreci şöyle anlatıyor: 

Bunu önce manganezle yaptık. Daha sonra nikel ve lityumla yaptık. Bunun ardından da farklı bir bakteri türü kullandık ve kobaltla nikel elde etmeyi de başardık.

Nadir metalleri çıkarmakta kullanılan bakterilerin doğal türler olduğuna işaret eden akademisyen, ileride bunların genleri değiştirilmiş versiyonlarını kullanmayı planladıklarını da sözlerine ekliyor. 

Bilim insanı, şimdilik kobalt ve nikeli ayrı ayrı çıkaramadıklarını fakat bu tür bakterilerle bunu da başarabileceklerini belirtiyor.

Araştırmalarına devam ettiklerini belirten Horsfall, bu metallerin elektronik atıklardan çıkarıldıktan sonra yeni pillerin veya cihazların bileşenleri olarak kullanılmasını hedeflediklerini söylüyor.

Akademisyen, çalışmanın enerji sektörünün geleceği için önemine değinerek şöyle devam ediyor:

İnsansız hava araçları, 3D baskı makineleri, hidrojen yakıt sistemleri, rüzgar türbinleri ve elektrikli arabaların motorları, çalışmaları için kilit öneme sahip olan ve çoğu nadir bulunan metallere ihtiyaç duyuyor.

Horsfall, nadir metallerin sınırlı sayıda olduğunu ve bunların çoğunun Çin'in elinde bulunduğunu belirterek durumun siyasi boyutuna dair de şunları söylüyor: 

Bu mineralleri mümkün olan her yerde yeniden kullandığımız döngüsel bir ekonomi geliştirmemiz gerekiyor, aksi takdirde malzemelerimiz çok çabuk tükenecek. Dünya üzerinde bu metallerden sınırlı miktarda var ve artık bunları atık olarak elden çıkarmayı göze alamayız. Küresel ısınma hakkında bir şeyler yapmak istiyorsak yeni geridönüşüm teknolojilerine ihtiyacımız var.

Independent Türkçe, Guardian, Interesting Engineering



Hintli sinemacıdan Netflix'e dava: Squid Game filmimi kopyaladı

Fotoğraf: Netflix
Fotoğraf: Netflix
TT

Hintli sinemacıdan Netflix'e dava: Squid Game filmimi kopyaladı

Fotoğraf: Netflix
Fotoğraf: Netflix

Hindistanlı bir sinemacı, popüler dizi Squid Game'i yapmak için Luck isimli filminin taklit edildiğini söyleyerek Netflix'e dava açtı. Yayın platformu, dayanaksız olduğunu söyleyerek bu iddiayı reddetti.

Soham Shah, Squid Game'in 2009 yapımı Hintçe film Luck'tan çalıntı olduğunu öne sürerek 13 Eylül'de New York'ta dava açtı.

2021'de Netflix'te gösterime giren ve Hwang Dong-hyuk'un yarattığı Squid Game, para sıkıntısı çeken bir grup yarışmacının hayat değiştirecek miktarda para için ölümüne savaşmasını anlatan, distopik bir Güney Kore dizisi. Squid Game, gösterime girdikten sonra, ilk 4 haftada 142 milyondan fazla hesap tarafından izlenerek, romantik dönem dizisi Bridgerton'ı geçmiş ve hızlıca yayın platformunun gelmiş geçmiş en çok izlenen dizisi olmuştu.

Shah'ın filmi Luck, IMDB'deki resmi özetine göre, "'şansla' donatılmış bir grup insanın ne kadar şanslı olduğunu görmek için bir dizi yarışmaya girmek üzere 'gizli bir örgütün elebaşı' tarafından bir araya getirilmesini" konu alıyor. Dünyanın farklı yerlerinden kumarbazlar da grup üzerine bahse giriyor.

sad
Luck'ı yazan ve yöneten Shah, Squid Game'in filminin vizyona girdiği tarihte yazıldığını iddia ediyor (Viacom18 Studios)

Bloomberg, Shah'ın dava başvurusunda "Ana hikaye, karakterler, temalar, mod, atmosfer ve olay örgüsünün, Luck'a benzerliğin tesadüf olma ihtimalini ortadan kaldıracak kadar benzediğini belirttiğini aktardı.

TMZ, Luck'ın yönetmenliğini de üstlenen Shah'ın davada, hikayesini "2006'da veya o yıllarda" yazdığını ve Hwang'ın Squid Game'i, Luck'ın sinemalarda gösterime girdiği yıl olan 2009'da yazdığını iddia ettiğini bildirdi.

Shah davasında Hwang'ın ismini de verdi.

Haberde Shah'ın, Luck Temmuz 2009'da Hindistan, Birleşik Krallık, ABD'yle Birleşik Arap Emirlikleri'nde vizyona girdiği ve "kayda değer miktarda reklam ve pazarlama çalışması" yapıldığı için Netflix'in filme erişim imkanı olduğu yönündeki iddialarına da yer verildi.

Shah davada, Netflix'in 2023'te gösterime giren yarışma programı ve kasımda New York'ta hayata geçirilmesi beklenen sanal gerçeklik deneyimi gibi Squid Game'den uyarlanan içerikler üretmeye devam ederek telif haklarını ihlal etmeyi sürdürdüğünü de ileri sürüyor.

Shah, dizinin Netflix'in piyasa değerini 900 milyon dolardan daha fazla artırdığını da iddia ediyor.

xscdfbg
Squid Game, 2021'de gösterime girdikten sonra Netflix'in gelmiş geçmiş en çok izlenen dizisi olmuştu (Netflix)

Shah, tutarı belirtilmemiş tazminatın yanı sıra Netflix'in Squid Game'i pazarlayarak ve yayımlayarak telif haklarını ihlal etmesini, ürün satışından kar elde etmesini ve gelecekte telif haklarını ihlal edebilecek başka şov ve içerikler geliştirmesini engelleyen bir ihtiyati tedbir kararı talep ediyor.

Netflix yaptığı açıklamada şöyle yanıt verdi:

Bu iddianın bir dayanağı yok. Squid Game, Hwang Dong-hyuk tarafından yaratılmış ve yazılmıştır, bu konuyu güçlü bir şekilde savunmaya kararlıyız.

2021'de bir dizi Hintli, gerçekten de X (Twitter) üzerinden Squid Game ve Luck arasındaki benzerlikler hakkında paylaşımlar yapmıştı.

Squid Game'in gerçekten eşsiz bir dizi olduğunu söyleyenler Luck'ı izlememiş

 

Sanırım yanlış Squid Game'i indirdim.

Peki #SquidGame kimseye Sanjat Dutt'la Shruti Haasan'ın filmi LUCK'ı hatırlatıyor mu? O filmin dizi formatı gibi!

Squid Game'in ikinci sezonu 26 Aralık'ta gösterime girecek, üçüncü ve son sezonunsa 2025'te çıkması planlanıyor.

Squid Game, 2022'de Emmy'lerde önemli ödüller kazanan yabancı dildeki ilk dizi olarak tarih yazmıştı.

Independent Türkçe