Elektronik atığa çığır açıcı çözüm: "Çılgın bakteriler"

Birleşmiş Milletler, martta yayımladığı raporunda, 2022'de elektronik atıkların 2010'a kıyasla yüzde 82 artışla 62 milyon tona ulaştığını bildirmişti (Reuters)
Birleşmiş Milletler, martta yayımladığı raporunda, 2022'de elektronik atıkların 2010'a kıyasla yüzde 82 artışla 62 milyon tona ulaştığını bildirmişti (Reuters)
TT

Elektronik atığa çığır açıcı çözüm: "Çılgın bakteriler"

Birleşmiş Milletler, martta yayımladığı raporunda, 2022'de elektronik atıkların 2010'a kıyasla yüzde 82 artışla 62 milyon tona ulaştığını bildirmişti (Reuters)
Birleşmiş Milletler, martta yayımladığı raporunda, 2022'de elektronik atıkların 2010'a kıyasla yüzde 82 artışla 62 milyon tona ulaştığını bildirmişti (Reuters)

Bilim insanları, bakterileri kullanarak eski pillerden nadir metaller çıkarıyor.

İskoçya'daki Edinburgh Üniversitesi'nden araştırmacıların öncülük ettiği çalışmada, eski pillerden ve elektronik ekipmanlardan lityum, kobalt ve manganez gibi nadir metallerin çıkarılması için bakteriler kullanılıyor. 

Biyoteknoloji alanında çalışan Louise Horsfall, zor bulunan bu pahalı metallerin, elektrikli otomobiller ve yeşil teknoloji girişimlerinde kullanılan cihazların üretiminde hayati önem taşıdığını söylüyor. 

Akademisyen, bazı bakterilerin metal atomlarına tutunup bunları nanopartikül halinde sentezleyerek dışarı attığını belirtiyor. 

Horsfall, "çılgın ve tuhaf" diye nitelediği bakterilerin zehirlenmeden bu işlemi defalarca kez yapabildiğini belirterek süreci şöyle anlatıyor: 

Bunu önce manganezle yaptık. Daha sonra nikel ve lityumla yaptık. Bunun ardından da farklı bir bakteri türü kullandık ve kobaltla nikel elde etmeyi de başardık.

Nadir metalleri çıkarmakta kullanılan bakterilerin doğal türler olduğuna işaret eden akademisyen, ileride bunların genleri değiştirilmiş versiyonlarını kullanmayı planladıklarını da sözlerine ekliyor. 

Bilim insanı, şimdilik kobalt ve nikeli ayrı ayrı çıkaramadıklarını fakat bu tür bakterilerle bunu da başarabileceklerini belirtiyor.

Araştırmalarına devam ettiklerini belirten Horsfall, bu metallerin elektronik atıklardan çıkarıldıktan sonra yeni pillerin veya cihazların bileşenleri olarak kullanılmasını hedeflediklerini söylüyor.

Akademisyen, çalışmanın enerji sektörünün geleceği için önemine değinerek şöyle devam ediyor:

İnsansız hava araçları, 3D baskı makineleri, hidrojen yakıt sistemleri, rüzgar türbinleri ve elektrikli arabaların motorları, çalışmaları için kilit öneme sahip olan ve çoğu nadir bulunan metallere ihtiyaç duyuyor.

Horsfall, nadir metallerin sınırlı sayıda olduğunu ve bunların çoğunun Çin'in elinde bulunduğunu belirterek durumun siyasi boyutuna dair de şunları söylüyor: 

Bu mineralleri mümkün olan her yerde yeniden kullandığımız döngüsel bir ekonomi geliştirmemiz gerekiyor, aksi takdirde malzemelerimiz çok çabuk tükenecek. Dünya üzerinde bu metallerden sınırlı miktarda var ve artık bunları atık olarak elden çıkarmayı göze alamayız. Küresel ısınma hakkında bir şeyler yapmak istiyorsak yeni geridönüşüm teknolojilerine ihtiyacımız var.

Independent Türkçe, Guardian, Interesting Engineering



Friends'in yıldızı, Hollywood'daki başarısını önleyen "acımasız kararı" açıkladı

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

Friends'in yıldızı, Hollywood'daki başarısını önleyen "acımasız kararı" açıkladı

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

David Schwimmer, kariyerini tamamen değiştirebilecek bir iş teklifi aldığını anlattı.

Friends'in 57 yaşındaki yıldızı; Jennifer Aniston, Courteney Cox, Matt LeBlanc, Lisa Kudrow ve Matthew Perry'yle birlikte 1990'ların sevilen sitcom'uyla ünlenmişti. Schwimmer, 1996'da Gwyneth Paltrow'la beraber oynadığı romantik komedi Cenaze ve Aşk'la (The Pallbearer) ilk kez bir filmde başrolü canlandırmıştı.

Sonrasında komedi gerilim filmi Karımı Nasıl Doğradım? (Picking Up the Pieces) ve animasyon filmi Madagaskar'da (Madagascar) rol alan Schwimmer, kariyerinin başlarında farklı bir hamle yapsaydı çok daha başarılı olacağını söyledi.

Origins with Crush Jumbo isimli podcast'te konuşan Schwimmer şöyle dedi:

Gwyneth Paltrow'la ilk filmim Cenaze ve Aşk'ın çekimleri yeni bitmişti ve yapıma dair gerçekleşmeyen yüksek beklentiler vardı.

Schwimmer şöyle açıkladı:

Biraz fiyaskoydu ama beklentiler yüksekti ve stüdyo, Miramax, benimle sabit bir ücretten üç filmlik bir anlaşma yapmak istedi, ben de ilk filmimi yönetmemi sağlarlarsa kabul edeceğimi söyledim.

Miramax nihayet kendisine bir film yönetme şansı verdiğinde Schwimmer, okullarının 10. yıl buluşması için yeniden bir araya gelen bir grubu konu alan Since You’ve Been Gone isimli komedi senaryosunu seçmişti.

Schwimmer, başrolleri tiyatro kumpanyasındaki "en yakın arkadaşlarına" vermişti. Onlar da Şikago'da yazın 6 hafta sürecek çekimlere katılabilmek için işlerinden istifa etmişti.

Ardından Friends'in yıldızı, menajerinin Barry Sonnenfeld ve Steven Spielberg'ün bilimkurgu filmi Siyah Giyen Adamlar'da (Men in Black) bir rol teklifi aldığını söyleyince "acımasız bir kararla" karşı karşıya kalmıştı. Daha sonrasında filmde Tommy Lee Jones ve ilk başta Schwimmer'a teklif edilen rolle Will Smith yer almıştı.   

Schwimmer "Friends'den yaz tatilim 4 aydı" dedi.

4 aylık bir aradaydım ve Siyah Giyen Adamlar tam olarak şirketimle bu filmi yöneteceğim zaman çekiliyordu. Tabii ki de harika bir fırsattı… Ancak tiyatro kumpanyam ve oradaki tüm insanlarla ilişkilerim muhtemelen son bulurdu.

1998'de Since You've Been Gone'ın sinemalarda vizyona girmesinden vazgeçilmiş ve filmin ilk gösterimi ABC'de gerçekleşmişti. Öte yandan Siyah Giyen Adamlar, Will Smith'i dünyanın en büyük yıldızlarından biri yaptı.

xscdfvg
Tommy Lee Jones ve Will Smith, Siyah Giyen Adamlar'da (Sony)

Schwimmer "İçgüdülerine güvenmek zorundasın. Kalbinin sesini dinlemek zorundasın" diyerek düşüncelerini paylaştı.

(Siyah Giyen Adamlar) beni bir film yıldızı yapardı, neredeyse 20 yıl, belki daha bile uzun süre sonra bunun gerçekten farkındayım. O filmin ve serinin başarısına bakarsanız kariyerim çok daha farklı bir yol izlerdi.

Independent Türkçe