Elektronik atığa çığır açıcı çözüm: "Çılgın bakteriler"

Birleşmiş Milletler, martta yayımladığı raporunda, 2022'de elektronik atıkların 2010'a kıyasla yüzde 82 artışla 62 milyon tona ulaştığını bildirmişti (Reuters)
Birleşmiş Milletler, martta yayımladığı raporunda, 2022'de elektronik atıkların 2010'a kıyasla yüzde 82 artışla 62 milyon tona ulaştığını bildirmişti (Reuters)
TT

Elektronik atığa çığır açıcı çözüm: "Çılgın bakteriler"

Birleşmiş Milletler, martta yayımladığı raporunda, 2022'de elektronik atıkların 2010'a kıyasla yüzde 82 artışla 62 milyon tona ulaştığını bildirmişti (Reuters)
Birleşmiş Milletler, martta yayımladığı raporunda, 2022'de elektronik atıkların 2010'a kıyasla yüzde 82 artışla 62 milyon tona ulaştığını bildirmişti (Reuters)

Bilim insanları, bakterileri kullanarak eski pillerden nadir metaller çıkarıyor.

İskoçya'daki Edinburgh Üniversitesi'nden araştırmacıların öncülük ettiği çalışmada, eski pillerden ve elektronik ekipmanlardan lityum, kobalt ve manganez gibi nadir metallerin çıkarılması için bakteriler kullanılıyor. 

Biyoteknoloji alanında çalışan Louise Horsfall, zor bulunan bu pahalı metallerin, elektrikli otomobiller ve yeşil teknoloji girişimlerinde kullanılan cihazların üretiminde hayati önem taşıdığını söylüyor. 

Akademisyen, bazı bakterilerin metal atomlarına tutunup bunları nanopartikül halinde sentezleyerek dışarı attığını belirtiyor. 

Horsfall, "çılgın ve tuhaf" diye nitelediği bakterilerin zehirlenmeden bu işlemi defalarca kez yapabildiğini belirterek süreci şöyle anlatıyor: 

Bunu önce manganezle yaptık. Daha sonra nikel ve lityumla yaptık. Bunun ardından da farklı bir bakteri türü kullandık ve kobaltla nikel elde etmeyi de başardık.

Nadir metalleri çıkarmakta kullanılan bakterilerin doğal türler olduğuna işaret eden akademisyen, ileride bunların genleri değiştirilmiş versiyonlarını kullanmayı planladıklarını da sözlerine ekliyor. 

Bilim insanı, şimdilik kobalt ve nikeli ayrı ayrı çıkaramadıklarını fakat bu tür bakterilerle bunu da başarabileceklerini belirtiyor.

Araştırmalarına devam ettiklerini belirten Horsfall, bu metallerin elektronik atıklardan çıkarıldıktan sonra yeni pillerin veya cihazların bileşenleri olarak kullanılmasını hedeflediklerini söylüyor.

Akademisyen, çalışmanın enerji sektörünün geleceği için önemine değinerek şöyle devam ediyor:

İnsansız hava araçları, 3D baskı makineleri, hidrojen yakıt sistemleri, rüzgar türbinleri ve elektrikli arabaların motorları, çalışmaları için kilit öneme sahip olan ve çoğu nadir bulunan metallere ihtiyaç duyuyor.

Horsfall, nadir metallerin sınırlı sayıda olduğunu ve bunların çoğunun Çin'in elinde bulunduğunu belirterek durumun siyasi boyutuna dair de şunları söylüyor: 

Bu mineralleri mümkün olan her yerde yeniden kullandığımız döngüsel bir ekonomi geliştirmemiz gerekiyor, aksi takdirde malzemelerimiz çok çabuk tükenecek. Dünya üzerinde bu metallerden sınırlı miktarda var ve artık bunları atık olarak elden çıkarmayı göze alamayız. Küresel ısınma hakkında bir şeyler yapmak istiyorsak yeni geridönüşüm teknolojilerine ihtiyacımız var.

Independent Türkçe, Guardian, Interesting Engineering



Yeni Star Wars üçlemesine dair bilinen her şey

1977'de vizyona girmeye başlayan Star Wars filmleri, küresel gişe hasılatında 10 milyar doları geçti (Lucasfilm/Walt Disney)
1977'de vizyona girmeye başlayan Star Wars filmleri, küresel gişe hasılatında 10 milyar doları geçti (Lucasfilm/Walt Disney)
TT

Yeni Star Wars üçlemesine dair bilinen her şey

1977'de vizyona girmeye başlayan Star Wars filmleri, küresel gişe hasılatında 10 milyar doları geçti (Lucasfilm/Walt Disney)
1977'de vizyona girmeye başlayan Star Wars filmleri, küresel gişe hasılatında 10 milyar doları geçti (Lucasfilm/Walt Disney)

Lucasfilm yeni bir Yıldız Savaşları (Star Wars) üçlemesi için start verdi. 

Yeni filmlerin yazar ve prodüktörü de belli oldu: X-Men ve Deadpool serisiyle benzer roller üstlenerek tanınan Simon Kinberg.

51 yaşındaki Londra doğumlu sinemacı, 2015'te vizyona giren Star Wars: Güç Uyanıyor'da (Star Wars: The Force Awakens) danışmanlık yapmıştı. Star Wars Rebels adlı çizgi dizinin de yaratıcılarından biri. 

Diğer yandan Kinberg'in 2015'teki Fantastik Dörtlü (The Fantastic Four) ve 2019'daki X-Men projesi Dark Phoenix'te beklentileri karşılayamadığını savunarak bu tercihi eleştirenler de var. 

Filmlerin yönetmeniyse henüz açıklanmadı. 

Disney ve Lucasfilm konuyla ilgili yorum yapmıyor. 

Kültür ve sanat haberleri sitesi Deadline, yeni filmlerin 2019'da Star Wars: Skywalker'ın Yükselişi'yle (Star Wars: The Rise of Skywalker) biten son üçlemeden sonrasını konu alacağını duyurdu. 

Deadline'a göre 10, 11 ve 12. filmlerde yeni karakterler ve hikayeler de Yıldız Savaşları evrenine eklenecek ama bilinen isimlerin dönüşü de ihtimal dahilinde. 

The Hollywood Reporter ise yeni üçlemenin önceki 9 filmden ayrışma konusunda kararlılık sergileyeceğini vurguluyor. 

Skywalker'ın Yükselişi, aldığı kötü yorumlar ve gişedeki hayal kırıklığı nedeniyle serinin geleceğine dair soru işaretlerini artırmıştı.

Marvel Stüdyoları'nın Başkanı Kevin Feige ve Wonder Woman'ın yönetmeninin de Patty Jenkins'in de adının geçtiği bir dizi proje açıklansa da sonrasında bunlardan vazgeçilmişti.

Daisy Ridley'in canlandırdığı Rey karakterine odaklanacak yeni bir film projesi, Peaky Blinders'la bilinen Steven Knight'ın önceki haftalarda projeyi terk etmesiyle birlikte büyük bir darbe almıştı. 

Son Star Wars hikayeleri dijital yayın platformlarında anlatılırken Disney+'ta gösterilen The Acolyte ve Ahsoka adlı diziler yakın zaman önce iptal edildi. 

Başrolünde Jude Law'un yer alacağı Skeleton Crew, Aralık'ta aynı platformda gösterilmeye başlanacak.

Disney, 2026 ve 2027'de üç Star Wars filmini gösterime sokacağını bu yıl duyururken bunlardan yalnızca birinin adını vermişti: The Mandalorian dizisinin devamı niteliğindeki The Mandalorian & Grogu. Jon Favreau yönetmenliğindeki filmin 2026'da izleyicilerle buluşması bekleniyor. 

Independent Türkçe, Deadline, Guardian, Forbes, Hollywood Reporter