عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Gazeteciler sansürden "sanal muhabirlerle" kaçıyor

Maria Corina Machado ve Edmundo Gonzalez de Maduro karşıtı protestolara katılmıştı (AP)
Maria Corina Machado ve Edmundo Gonzalez de Maduro karşıtı protestolara katılmıştı (AP)
TT
TT

Gazeteciler sansürden "sanal muhabirlerle" kaçıyor

Maria Corina Machado ve Edmundo Gonzalez de Maduro karşıtı protestolara katılmıştı (AP)
Maria Corina Machado ve Edmundo Gonzalez de Maduro karşıtı protestolara katılmıştı (AP)

Venezuela'da gazeteciler, yapay zekayla ürettikleri avatarları kullanarak sansürden kaçmaya çalışıyor.

Birleşik Krallık'ın tanınmış gazetelerinden Guardian, Venezuela'da 28 Temmuz'da yapılan tartışmalı seçimlerin ardından Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun basına yönelik baskıyı artırdığını savunuyor. 

Haberde, gazetecilerin sansürden kaçabilmek için yapay zeka destekli yazılımlarla avatar oluşturarak gelişmeleri takipçileriyle paylaştığına dikkat çekiliyor. 

xscdfvgb
Yapay zekayla oluşturulan sunucular, muhabirlerin kimliklerinin gizli kalmasını sağlıyor (Connectas)

Retweet Operasyonu (Operación Retuit) adlı girişimi başlatan Kolombiya merkezli gazetecilik platformu Connectas'ın direktörü Carlos Eduardo Huertas, yapay zeka kullanımının bir hile olmadığını belirterek şunları söylüyor: 

Bu, meslektaşlarımızın Venezuela'da maruz kaldığı zulüm ve artan baskıya bir yanıt.

"Artık kamera önünde yer almanın pek mantıklı olmadığını" savunan Huertas, çözümü haberleri yapan gerçek muhabirlerin kimliklerini gizlemek için sanal gazeteciler yaratmakta bulduklarını ifade ediyor.

Girişim bünyesinde Venezuela merkezli 20 haber sitesi ve teyit kuruluşunun yanı sıra düzenli içerik paylaşan 100'e yakın gazeteci yer alıyor. 

Gelişmeler, "La Chama" ve "El Pana" adı verilen sanal avatarlar tarafından günlük haber bülteni formatında sunuluyor.

Venezuela Seçim Konseyinin 29 Temmuz'da duyurduğu sonuçlara göre, Devlet Başkanı Maduro yüzde 51,20'le seçimleri üçüncü kez kazanmıştı.

Ancak muhalefet koalisyonu adayı Edmundo Gonzalez ve muhalif lider Maria Corina Machado sonuçları reddettiğini açıklamıştı. Avrupa Birliği ve ABD, Maduro'nun hile yaptığını savunmuş, solcu Brezilya ve Kolombiya yönetimleri de Venezuela'dan seçim sonuçlarına ilişkin tutanakları paylaşmasını talep etmişti. 

Ancak Venezuela Yüksek Mahkemesi'nden geçen hafta yapılan açıklamada, Maduro'nun seçimleri kazandığı duyurulmuştu. 

Seçimlerde usulsüzlük iddialarının ardından binlerce kişi sokaklara inmişti. Retweet Operasyonu bünyesindeki muhabirlerin aktardığına göre eylemlerde en az 1400 kişi gözaltına alınırken, 23 kişi de yaşamını yitirdi. 

Amerikan medya kuruluşu CNN'in aktardığına göreyse 2 bin kişi gözaltına alınırken, 24 kişi hayatını kaybetti. 

Diğer yandan Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega, pazartesi yaptığı açıklamada Maduro'ya destek vererek, "silahlı karşı devrim girişimlerini önlemek amacıyla Sandinista savaşçıları göndermeyi" teklif etti. 

"Sandinista" 1970'lerin sonunda Nikaragua Devrimi'yle iktidara gelen sol siyasi hareket Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin (FSLN) üyelerini tarif etmek için kullanılıyor. 

FSLN'nin lideri Ortega, "Sandinista savaşçısı" ifadesiyle polisleri mi yoksa ordudan askerleri mi kastettiğine dair net bir açıklama yapmadı.

Independent Türkçe, Guardian, CNN

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

14 bin yıl boyunca donmuş toprakta kalan yavruların köpek olmadığı ortaya çıktı

Evcilleştirilen ilk köpekler olabileceği düşünülen hayvanların kurt olduğu anlaşıldı (Mietje Germonpré/Belçika Kraliyet Doğa Bilimleri Enstitüsü)
Evcilleştirilen ilk köpekler olabileceği düşünülen hayvanların kurt olduğu anlaşıldı (Mietje Germonpré/Belçika Kraliyet Doğa Bilimleri Enstitüsü)
TT
TT

14 bin yıl boyunca donmuş toprakta kalan yavruların köpek olmadığı ortaya çıktı

Evcilleştirilen ilk köpekler olabileceği düşünülen hayvanların kurt olduğu anlaşıldı (Mietje Germonpré/Belçika Kraliyet Doğa Bilimleri Enstitüsü)
Evcilleştirilen ilk köpekler olabileceği düşünülen hayvanların kurt olduğu anlaşıldı (Mietje Germonpré/Belçika Kraliyet Doğa Bilimleri Enstitüsü)

Buzul Çağı'nda ilk evcilleştirilen köpekler olduğu düşünülen iki yavrunun aslında kurt olduğu ortaya çıktı. Bilim insanları 14 bin yıl önce yaşamış yavruların ne yediklerini öğrenince şaşkına döndü.

2011'de Sibirya'nın kuzeyindeki Tumat'ta mamut fildişi arayan avcılar donmuş toprakta bir yavru bulmuştu. Aynı bölgede yapılan çalışmalarda 2015'te bir yavru daha keşfedilmişti.

Köpek olduğu düşünülen iki hayvan, yünlü mamut kemiklerinin yanında, donmuş toprak katmanları içindeydi. Bazı kemiklerin insanlar tarafından yakılıp işlendiklerine işaret eden izler taşıması, bölgenin bir zamanlar mamut işleme alanı olarak kullanılmış olabileceğini akla getirmişti.

Bilim insanları bu hayvanların da insanların yanında gezmiş olabileceğini, ilk köpekler veya evcilleştirilmiş kurtlar olabileceğini tahmin ediyordu.

İki hayvanın üzerinde saldırıya uğradıklarına dair bir işaret bulunmadığı için toprak kayması gibi bir nedenle öldükleri düşünülüyor.

York Üniversitesi'nden araştırmacılar iki yavruyu detaylıca inceleyerek bazı soru işaretlerini gidermeyi başardı. 

Bulguları bugün (12 Haziran) hakemli dergi Quaternary Research'te yayımlanan çalışmaya göre yaklaşık 14 bin yıl önce yaşayan yavrular kız kardeşti. Dişleri üzerinde yapılan analize göre yavrular 7 ila 9 haftalıkken ölmüştü.

Ancak çalışmanın en ilginç bulgularından biri,  yavruların aslında köpek değil kurt olduğunun ortaya çıkmasıydı. DNA analizlerine göre Tumat Yavruları diye bilinen kardeşler soyu tükenen bir kurt popülasyonuna aitti ve hayvanların bugünkü köpeklerle pek bir bağları yok.

Yavruların köpek sanılmalarının bir başka nedeni de siyah kürkleriydi. Genetik bir mutasyondan kaynaklanan bu özellik sadece bugünün köpeklerinde görülüyor.

Makalenin yazarlarından Anne Kathrine Runge "Birçok kişi bu hayvanların neredeyse kesin bir şekilde kurt olduğu ve evcilleştirilen ilk köpekler olmadığı için hayal kırıklığına uğrayacak anacak bu hayvanlar o dönemin çevresini, nasıl yaşadıklarını ve en az 14 bin yıl önce yaşayan kurtların günümüz kurtlarına ne kadar benzediğini anlamamıza yardımcı oldu" diyerek ekliyor:

Ayrıca köpeklerin bugün bildiğimiz evcil hayvanlara nasıl evrimleştiğinin gizemini daha da derinleştiriyor çünkü ipuçlarımızdan biri (siyah kürk rengi), evcil köpeklerle akraba olmayan bir kurt yavrusunda da görüldüğü için aslında yanıltıcı olabilir.

Araştırmacılar yavruların midesini de inceleyerek nasıl beslendiklerini anlamaya çalıştı. Günümüz kurtları gibi hem bitkisel hem de hayvansal beslendikleri ortaya çıktı. Aynı zamanda hâlâ emzirildiklerine dair işaretler de saptandı.

Şaşırtıcı bir şekilde yavrulardan birinin midesinde yünlü gergedan derisi bulundu. Araştırmacılar yünlü gergedanın yavru olduğunu ve muhtemelen yetişkin kurtlar tarafından avlanıp yavrulara yedirildiğini düşünüyor. 

Ancak yine de yünlü gergedan, bugünkü kurtların avladığı hayvanlardan çok daha büyük boyutlara sahipti. Bilim insanları bu nedenle Buzul Çağı'nda yaşayan kurtların günümüzdeki akrabalarından çok daha büyük olduğundan şüpheleniyor. 

Çalışmanın bir diğer yazarı Dr. Nathan Wales, "Yavru bile olsa yünlü gergedan kadar büyük bir hayvanın avlanması, bu kurtların belki de bugün gördüğümüz kurtlardan daha büyük olduğuna işaret ediyor" diyerek ekliyor:

Ancak yine de birçok açıdan benziyorlar çünkü kurtlar, sürünün bir kısmı yavrularını büyütürken, genellikle kolay avları avlama eğilimdedir.

Yeni çalışma Buzul Çağı ve günümüz kurtları arasındaki benzerlikleri gösterirken, ilk köpeğin nerede ve ne zaman ortaya çıktığını bulma çalışmalarının da süreceği anlamına geliyor.

Independent Türkçe, IFLScience, Phys.org, Quaternary Research