Neuralink'ten daha küçük ve daha az enerji harcayan beyin çipi, yüzde 91 başarı gösterdi

Minik çip, beyindeki sinirlerin aktivitesini yazılı metne çeviriyor (EPFL/Lundi13)
Minik çip, beyindeki sinirlerin aktivitesini yazılı metne çeviriyor (EPFL/Lundi13)
TT

Neuralink'ten daha küçük ve daha az enerji harcayan beyin çipi, yüzde 91 başarı gösterdi

Minik çip, beyindeki sinirlerin aktivitesini yazılı metne çeviriyor (EPFL/Lundi13)
Minik çip, beyindeki sinirlerin aktivitesini yazılı metne çeviriyor (EPFL/Lundi13)

Bilim insanları, Neuralink'in ürettiklerinden daha küçük bir beyin çipi geliştirdi. Beyindeki aktiviteleri yüzde 91 doğrulukla metne dönüştüren yeni çip, aynı zamanda daha az enerji kullanıyor. 

Elon Musk'ın şirketi Neuralink, beyin-bilgisayar arayüzü sektöründe başı çekerken, bu yılın başlarında ilk kez bir insanın beynine çip yerleştirilmişti. 

Geçen hafta cihazın ikinci hastada da düzgün işlediğinin açıklanmasının ardından Musk, milyonlarca kişiye beyin çipi takmak istediğini duyurmuştu.

Beyin-bilgisayar arayüzleri, beyindeki elektrik sinyallerini analiz ederek metin gibi çıktılara dönüştürüyor. Bu sayede ALS hastası veya motor becerilerinde başka hasarlar olan kişilerin dünyayla iletişim kurması mümkün oluyor. 

İsviçre'deki Ecole Polytechnique Federale de Lausanne'den (EPFL) araştırmacılar Neuralink cihazlarına kıyasla daha küçük ve daha az enerji gerektiren bir beyin çipi geliştirdi.

Minyatür beyin-makine arayüzü (MiBMI) adı verilen cihaz, toplamda 8 milimetre karelik iki ince çipten oluşuyor. Neuralink çipleriyse yaklaşık 23'e 8 milimetre kare. 

MiBMI, bir harf veya kelime yazmayı düşünürken üretilen nöral sinyalleri okuyarak çalışıyor. Beyne yerleştirilen elektrotlar, el yazısının motor eylemleriyle ilişkili sinirsel aktiviteyi kaydediyor. Ardından bu sinyalleri anlık olarak işleyen çipler, beynin amaçladığı el hareketlerini dijital metne çeviriyor.

Araştırmacılar, beynin her bir harfi yazmayı düşündüğünde DNC (distinctive neural code / ayırt edici sinirsel kod) dedikleri nöral belirteçlerin ateşlendiğini fark ederek enerji tasarrufu yapmayı başardı.

Mikroçip, her harf başına binlerce bayt veriyi işlemek yerine bu DNC'lere odaklanarak minimum güç tüketip hızlı ve doğru bir şekilde çalışabiliyor.

Bilim insanları halihazırda 31 karakteri işleyebilen MiBMI için hedeflerinin 100 karakter olduğunu söylüyor. 

MiBMI henüz canlı birinde test edilmedi. Fakat önceki beyin-arayüzü testlerinden toplanan gerçek zamanlı nöral kayıtlarla beslenen çip, sinirsel aktiviteyi gerçek metne dönüştürmede yüzde 91 doğruluk oranına ulaştı.

IEEE Journal of Solid-State Circuits adlı hakemli dergide 23 Ağustos'ta yayımlanan makalenin yazarlarından Mahsa Shoaran "MiBMI, düşük seviyede güç tüketerek karmaşık nöral aktiviteyi yüksek doğrulukta okunabilir metne dönüştürmemizi sağlıyor" diyerek ekliyor: 

Bu ilerleme bizi, ciddi seviyede motor bozukluğu yaşayan kişilerin iletişim becerilerini kayda değer derecede geliştirebilecek, vücuda yerleştirilebilen pratik çözümlere yaklaştırıyor.

Ekip halihazırda yeni cihazın beyin aktivitelerini metne dönüştürme dışında hangi alanlarda kullanılabileceğini araştırıyor. Konuşma ve hareket kontrolü gibi alanları test ettiklerini söyleyen Shoaran ekliyor:

Amacımız, çeşitli nörolojik bozukluklara göre uyarlanabilen çok yönlü bir beyin-bilgisayar arayüzü geliştirerek hastalara daha geniş bir çözüm yelpazesi sunmak.

Independent Türkçe, New Atlas, Science Blog, IEEE Journal of Solid-State Circuits



Batarya teknolojisindeki son atılım menzil sorununu çözebilir

Boulder Colorado Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, keşfi güçlü bir X-ışını cihazıyla gerçekleştirdi (Reuters)
Boulder Colorado Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, keşfi güçlü bir X-ışını cihazıyla gerçekleştirdi (Reuters)
TT

Batarya teknolojisindeki son atılım menzil sorununu çözebilir

Boulder Colorado Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, keşfi güçlü bir X-ışını cihazıyla gerçekleştirdi (Reuters)
Boulder Colorado Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, keşfi güçlü bir X-ışını cihazıyla gerçekleştirdi (Reuters)

Bilim insanları, üretim maliyetlerini önemli ölçüde düşürebilecek ve elektrikli araçların menzilini artırabilecek yeni bir batarya üretme yöntemi keşfetti.

Boulder Colorado Üniversitesi'nden bir ekip, yeniden şarj edilebilir lityum iyon bataryaların neden zamanla kapasitesini yitirdiğini anlamak için güçlü bir X-ışını makinesi kullandı.

Boulder Colorado Üniversitesi'nde Kimya ve Biyoloji Mühendisliği Bölümü'nde bir profesör olan Michael Toney "Lityum iyon bataryaların bozulmasına yol açan moleküler seviyedeki süreçleri anlayarak bataryaların geliştirilmesine yardımcı oluyoruz" dedi.

Daha iyi bir bataryaya sahip olmak, enerji altyapımızı fosil yakıtlardan daha yenilenebilir enerji kaynaklarına doğru yönlendirmek için çok önemli.

Araştırmacılar, bataryanın elektrolitindeki hidrojen moleküllerinin, lityum iyonlarının katoda ilerlemesini ve güç üretecek akım sağlamasını engellediğini fark etti.

Katodu özel bir malzemeyle kaplayarak bu kapasite kaybını önlemek mümkün, böylelikle bataryanın performansı önemli derecede iyileştirilebilir ve elektrikli arabaların menzili yüzde 60'a kadar artabilir.

Profesör Toney "Tüm tüketiciler uzun sürüş menzilli arabalar ister. Düşük kobalt içerikli bu bataryaların bazıları, daha yüksek bir sürüş menzili sağlama potansiyelini taşıyor ama kısa sürede zedelenmeyeceklerinden de emin olmamız gerekiyor" dedi.

Artık bataryaların zarar görmesine neyin yol açtığını anladığımız için batarya kimyası topluluğunu bataryaların tasarımında iyileştirilmesi gereken noktalar konusunda bilgilendirebiliriz.

Çalışma, perşembe günü Science isimli akademik dergide "Katmanlı katotlarda çözücü aracılı oksit hidrojenasyonu" (Solvent-mediated oxide hydrogenation in layered cathodes) başlıklı araştırmada yayımlandı.

Bu son atılım, İsveç'teki Chalmers Teknik Üniversitesi'nden araştırmacıların, dünyanın en güçlü bataryası olduğunu iddia ettiği karbon fiberden yapılmış yeni bir batarya duyurmasından yalnızca günler sonra yaşandı.

Malzeme, yük taşıyan bir yapı işlevi görecek kadar sağlam, bu sebeple menzili artırmak ve ağırlığı azaltmak için elektrikli araçların tasarımına dahil edilebilir hatta elektrikli uçaklara güç sağlamakta kullanılabilir.

Independent Türkçe