Telegram CEO'sunun yakalanması, Rusya'yı alarma geçirdi: "Askeri sırlar çalınabilir"

Rus ordusu Ukrayna savaşında Telegram'ı sıkça kullanıyor

Forbes'a göre Pavel Durov'un kişisel serveti 15,5 milyar dolar civarında (Reuters)
Forbes'a göre Pavel Durov'un kişisel serveti 15,5 milyar dolar civarında (Reuters)
TT

Telegram CEO'sunun yakalanması, Rusya'yı alarma geçirdi: "Askeri sırlar çalınabilir"

Forbes'a göre Pavel Durov'un kişisel serveti 15,5 milyar dolar civarında (Reuters)
Forbes'a göre Pavel Durov'un kişisel serveti 15,5 milyar dolar civarında (Reuters)

Telegram'ın kurucusu Pavel Durov'un Fransa'da gözaltına alınmasıyla "Rus ordusunun sırlarının açığa çıkmasından endişelendiği" bildiriliyor.

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), Rus ordusunun Ukrayna cephesinde Telegramı kullanarak askerleri, topçuları ve casusları yönetip koordinasyonu sağladığını yazıyor. 

Telegram'ın ana ofisinin Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE) olduğu hatırlatılarak, BAE'yle Rusya'nın yakın ilişkilerinden ötürü Rus ordusunun bu uygulamayı tercih ettiği de belirtiliyor. 

39 yaşındaki girişimcinin Rusya, Fransa, BAE ve Karayipler'deki St. Kitts and Nevis'ten vatandaşlığı var.

Rus Parlamentosu'na danışmanlık hizmeti veren Aleksey Rogozin, Telegram'ın Rus ordusu için önemine dair şunları söylüyor: 

Kulağa ne kadar uçuk gelse de istihbarat paylaşımı, topçuların hedef belirlemesi, drone yayınları ve daha pek çok şey sıkça Telegram üzerinden gerçekleştiriliyor.

Telegram'ın şifreli mesajlaşma sisteminin Ukraynalıların iletişimleri takip etmesini önlediğine dikkat çekilirken, Rus ordusunun uygulamayı ele geçirdiği Ukrayna topraklarındaki Starlink uyduları üzerinden de kullandığı belirtiliyor. Teknoloji milyarderi Elon Musk'ın SpaceX firmasına ait uydular Ukrayna'ya 2022'de gönderilmişti.

ABD merkezli düşünce kuruluşu Silverado Policy Accelerator'dan Dmitri Alperoviç, şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Telegram, Rus ordusunun resmi onayını almış bir iletişim sistemi değil. Fakat özel sohbet ve mesajlaşma sistemleri yine de askerler ve bazı askeri birimler tarafından savaş alanında koordinasyon için taktiksel amaçlarla kullanılıyor.

Kimliğinin paylaşılmamasını isteyen Batılı bir istihbarat yetkilisi, Rusya'nın Avrupa'da planladığı sabotaj girişimlerinde de Telegram üzerinden haberleştiğini ileri sürerek, Rus hükümetinin Durov'un gözaltına alınmasına gösterdiği sert tepkinin, duydukları "büyük endişeyi yansıttığını" savunuyor. 

Başka bir Batılı yetkili de Durov'un işbirliği yapması halinde Rusya'nın güvenlik kurumlarına büyük zarar verebileceğini ileri sürüyor. 

Rusya Dış İstibarat Servisi SVR'nin direktörü Sergey Narışkin ise devlet ajansı TASS'a açıklamasında, Durov'un Rusya'ya zarar verecek bir hamle yapmayacağını düşündüğünü söylemişti. 

Pavel Durov'un gözaltı süreci

Mesajlaşma uygulaması Telegram'ın kurucusu Rus girişimci Durov, Azerbaycan'dan özel jetle gittiği Fransa'daki Bourget Havalimanı'nda 25 Ağustos'ta gözaltına alınmıştı.

Rusya'nın popüler sosyal medya sitesi VK'nın da kurucusu olan Durov'un, Telegram'da işlenen finansal ve siber suçlar nedeniyle gözaltına alındığı bildirilmişti. 

Rusya, bunun siyasi amaçlarla yapıldığını savunarak Durov'un gözaltına alınmasına tepki gösterirken, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron iddiaları reddetmişti.

Hakkında 6 farklı suçlama bulunan Durov, 5 milyon euroluk kefaletin ödenmesiyle dün mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı. 

WSJ, Kremlin'in Telegram'ı 2018'de yasakladığını, Durov'un 2020'de Rusya'ya gitmesinin ardından platformun tekrar açıldığını anımsatıyor. Haberde, platforma getirilen yasağın kaldırılması için Durov ve Kremlin arasında nasıl bir anlaşma yapıldığının bilinmediğine dikkat çekiliyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Politico, TASS



Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
TT

Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)

Bilim insanları bugüne kadar görülen en büyük kara delik jeti çiftini buldu.

İkili, evrende 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor. Bu da üst üste yığılmış yaklaşık 140 tane Samanyolu Galaksisi'nin uzunluğuna denk geliyor.

Bu tür jetler, süper kütleli kara deliklerden püsküren muazzam miktarda radyasyon ve parçacık patlamalarını ifade ediyor. Milyonlarca yıl sürebilen bu jetler, maddenin uzaydaki akışını değiştirirken kozmosu yeniden şekillendiriyor ve toplam çıktısı trilyonlarca Güneş'e eş değer patlamalar yaşıyor.

Samanyolu jetleri, evrende bir galaksi tarafından üretilen en büyük oluşumlardır. Ancak yeni bulunan ikili, daha önce gördüklerimizden bile daha büyük; önceki gözlemler sadece 16 milyon ışık yılı kadar bir boyuta ulaşabileceklerini gösteriyordu.

Önceki rekor sahibi Alcyoneus adlı bir jet sistemiydi. Aynı ekip tarafından 2022'de bulunmuştu fakat uzunluğu sadece 100 Samanyolu kadardı.

Gökbilimciler jetlere Yunan mitolojisindeki bir deve ithafen Porphyrion (Porfirion) adını verdi. Evrenin sadece 6,3 milyar yaşında, yani bugünkü yaşının yarısından daha genç olduğu bir mesafede tespit edildiler.

Aynı araştırma, bu türden keşfedilmeyi bekleyen daha birçok mega yapının olabileceğini de öne sürüyor. Bilim insanları halihazırda toplam 10 binden fazlasını buldu.

Yeni makalenin başyazarı Martijn Oei, "Dev jetleri ilk bulduğumuzda epey şaşırdık" diyor. 

Bu kadar çok oldukları hakkında hiçbir fikrimiz yoktu.

Ayrıca jet sistemleri, galaksilerin oluşumuna fark etmediğimiz şekillerde katkı sunuyor gibi görünüyor. Evrenin daha erken bir döneminde, galaksiler arasındaki bağlantıların bugünkünden daha yakın olduğu bir zamanda var olan Porphyrion, "kozmik ağın" daha da geniş bir alanına ulaşıyordu.

Caltech'te astronomi ve veri bilimi profesörü olan, çalışmanın ortak yazarı George Djorgovski, "Gökbilimciler, galaksilerle onların merkezindeki kara deliklerin birlikte evrimleştiğini düşünüyor ve bunun kilit önemdeki bir yönü, jetlerin yaydığı muazzam miktarda enerjinin, ev sahibi galaksilerin ve yakınlardaki diğer galaksilerin büyümesini etkileyebilmesi" ifadelerini kullanıyor.

Bu keşif, etkilerinin düşündüğümüzden çok daha öteye uzanabileceğini gösteriyor.

Bulgular, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "Black hole jets on the scale of the cosmic web" (Kozmik ağ ölçeğinde kara delik jetleri) başlıklı yeni bir makalede aktarılıyor.

Independent Türkçe