Üniversiteye başlamaya hazırlanan gençlerin "yuvayı pisletme" davranışı ne anlama geliyor?

Uzmanlar, ailesiyle arası kötüyken evden ayrılmak daha kolay olacağı için bazı ergenlerin ilişkileri gerebildiğini söylüyor (Pexels)
Uzmanlar, ailesiyle arası kötüyken evden ayrılmak daha kolay olacağı için bazı ergenlerin ilişkileri gerebildiğini söylüyor (Pexels)
TT

Üniversiteye başlamaya hazırlanan gençlerin "yuvayı pisletme" davranışı ne anlama geliyor?

Uzmanlar, ailesiyle arası kötüyken evden ayrılmak daha kolay olacağı için bazı ergenlerin ilişkileri gerebildiğini söylüyor (Pexels)
Uzmanlar, ailesiyle arası kötüyken evden ayrılmak daha kolay olacağı için bazı ergenlerin ilişkileri gerebildiğini söylüyor (Pexels)

Yetişkinliğe adım atarak yuvadan uçmaya hazırlanan bazı ergenler, bu süreçte ebeveynlerine zor zamanlar yaşatabiliyor. 

Özellikle üniversite için farklı bir şehre taşınmak üzere olan gençlerin, normalden daha agresif davrandığı veya yalnız zaman geçirmeyi daha çok tercih ettiği görülebiliyor.

Bazı ebeveynler bu süreçte çocuklarını tanıyamaz hale geldiklerini söylüyor. 

Uzmanlar üniversiteye gitmeye hazırlanan ergenlerin bu zorlu davranışlarını  "yuvayı pisletme" diye adlandırıyor. 

Anxiety Relief for Teens (Ergenler için Anksiyeteyi Azaltma) adlı kitabın yazarı psikolog Regine Galanti, "Bu tavır ebeveynlerle kavga etmek, ters konuşmak, ortalığı dağınık bırakmak ve genellikle ebeveynleriyle ilişkilerini stresli hale getirmek gibi şekillerde kendini gösterebilir" diyor.

Psikologlar, bağımsızlığını kazanmaya hazırlanan gençler için bunun çok normal bir süreç olduğunu ifade ediyor. 

Ebeveynlerin, bu tavırların kendileriyle alakalı olmadığını anlaması gerektiğini söyleyen Galanti "Bu, çocuğunuzun hayatının bir sonraki aşamasını nasıl yöneteceğini bulmakta zorlanmasıyla ilgili" diyerek ekliyor:

Sizi kendisinden uzaklaştırması, bağımsızlığını kazanmasını kolaylaştırabilir.

Uzmanlar ayrıca yuvadan uçmaya hazırlanan gençlerin yaşadığı anksiyetenin de bu davranışlara yol açabileceğini söylüyor.

Çocuk ve ergenlerle çalışan psikolog Yamalis Diaz "'Yuvayı pisletme' davranışı, üniversiteye gitme kaygısının farklı bir yere yönlendirilmesi" diye açıklıyor:

Bu kaygı; öfke, saygısızlık veya kavgacı hareketlerle kendini gösterebilir çünkü evden uzakta olmaktan hem heyecan duyuyorlar hem de korkuyorlar.

The Emotional Lives of Teenagers'ın (Ergenlerin Duygusal Yaşamı) yazarı psikolog Lisa Damour ise gençlerin her zaman bilinçli bir şekilde böyle davranmadığın söylüyor.

Psikolog ayrıca ebeveynlerin, bunun geçici bir süreç olduğunu bilmesi gerektiğini ifade ediyor. 

Bazen böyle bir süreçten geçen ergenler, aileleriyle vakit geçirmekten kaçındığı için taşınma süreciyle ilgili detaylar gibi gerekli şeyleri konuşmak bile zor olabiliyor. 

Damour bu tip durumlarda ebeveynlerin "Bavulunu hazırlamanla ilgili 10 dakika konuşmamız lazım. Yarın ne zaman uygun olursun?" gibi sorularla çocuğun programına saygı duyduğunu gösterebileceğini söylüyor:

Takvimimizi onlarınkine göre ayarlamaya açık olursanız etkileşimleri yumuşatabiliriz.

Diaz da "yuvayı pisletme" davranışı sergileyen gençlerin, isyankar hareketlerinden ziyade bunun arkasındaki duyguya odaklanılmasını tavsiye ediyor. 

"Çocuğunuzun yaşadığını düşündüğünüz duygulara saygı duyun, sergiledikleri belirli yanlış davranışlar hakkında konuşun" diyen psikolog ekliyor: 

Hangi davranışların kabul edilebileceği ve hangilerinin edilemeyeceğiyle ilgili sınırlar koyun.

Uzmanlar ayrıca evdeki daha küçük çocukların da ihmal edilmemesini söylüyor. 

Damour "Kendinize çok iyi bakın ve duygusal ihtiyaçlarınızı başka bir yerde karşılayın" ifadelerini kullanıyor:

Daha küçük çocuklarınız varsa, kardeşlerinin taşınmasıyla ilgili duygularıyla da ilgilenebilirsiniz.

Psikolog, bu sıkıntılı sürecin ardından bağımsızlığını elde eden gencin, bir süre sonra ailesiyle daha sıcak ilişkiler kuracağını belirtiyor.

Independent Türkçe, CNN, New York Post



Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
TT

Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)

Bilim insanları bugüne kadar görülen en büyük kara delik jeti çiftini buldu.

İkili, evrende 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor. Bu da üst üste yığılmış yaklaşık 140 tane Samanyolu Galaksisi'nin uzunluğuna denk geliyor.

Bu tür jetler, süper kütleli kara deliklerden püsküren muazzam miktarda radyasyon ve parçacık patlamalarını ifade ediyor. Milyonlarca yıl sürebilen bu jetler, maddenin uzaydaki akışını değiştirirken kozmosu yeniden şekillendiriyor ve toplam çıktısı trilyonlarca Güneş'e eş değer patlamalar yaşıyor.

Samanyolu jetleri, evrende bir galaksi tarafından üretilen en büyük oluşumlardır. Ancak yeni bulunan ikili, daha önce gördüklerimizden bile daha büyük; önceki gözlemler sadece 16 milyon ışık yılı kadar bir boyuta ulaşabileceklerini gösteriyordu.

Önceki rekor sahibi Alcyoneus adlı bir jet sistemiydi. Aynı ekip tarafından 2022'de bulunmuştu fakat uzunluğu sadece 100 Samanyolu kadardı.

Gökbilimciler jetlere Yunan mitolojisindeki bir deve ithafen Porphyrion (Porfirion) adını verdi. Evrenin sadece 6,3 milyar yaşında, yani bugünkü yaşının yarısından daha genç olduğu bir mesafede tespit edildiler.

Aynı araştırma, bu türden keşfedilmeyi bekleyen daha birçok mega yapının olabileceğini de öne sürüyor. Bilim insanları halihazırda toplam 10 binden fazlasını buldu.

Yeni makalenin başyazarı Martijn Oei, "Dev jetleri ilk bulduğumuzda epey şaşırdık" diyor. 

Bu kadar çok oldukları hakkında hiçbir fikrimiz yoktu.

Ayrıca jet sistemleri, galaksilerin oluşumuna fark etmediğimiz şekillerde katkı sunuyor gibi görünüyor. Evrenin daha erken bir döneminde, galaksiler arasındaki bağlantıların bugünkünden daha yakın olduğu bir zamanda var olan Porphyrion, "kozmik ağın" daha da geniş bir alanına ulaşıyordu.

Caltech'te astronomi ve veri bilimi profesörü olan, çalışmanın ortak yazarı George Djorgovski, "Gökbilimciler, galaksilerle onların merkezindeki kara deliklerin birlikte evrimleştiğini düşünüyor ve bunun kilit önemdeki bir yönü, jetlerin yaydığı muazzam miktarda enerjinin, ev sahibi galaksilerin ve yakınlardaki diğer galaksilerin büyümesini etkileyebilmesi" ifadelerini kullanıyor.

Bu keşif, etkilerinin düşündüğümüzden çok daha öteye uzanabileceğini gösteriyor.

Bulgular, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "Black hole jets on the scale of the cosmic web" (Kozmik ağ ölçeğinde kara delik jetleri) başlıklı yeni bir makalede aktarılıyor.

Independent Türkçe