Dünya Sağlık Örgütü: Cep telefonuyla beyin kanseri arasında ilişki yok

Yetişkinleri ve çocukları içeren bir araştırma yapıldı.

İklim aktivistleri COP27 zirvesi sırasında bir protestoya katılırken kızlar telefonlarını kullanıyor Şarm El-Şeyh, Mısır, 17 Kasım 2022 (Arşiv- Reuters)
İklim aktivistleri COP27 zirvesi sırasında bir protestoya katılırken kızlar telefonlarını kullanıyor Şarm El-Şeyh, Mısır, 17 Kasım 2022 (Arşiv- Reuters)
TT

Dünya Sağlık Örgütü: Cep telefonuyla beyin kanseri arasında ilişki yok

İklim aktivistleri COP27 zirvesi sırasında bir protestoya katılırken kızlar telefonlarını kullanıyor Şarm El-Şeyh, Mısır, 17 Kasım 2022 (Arşiv- Reuters)
İklim aktivistleri COP27 zirvesi sırasında bir protestoya katılırken kızlar telefonlarını kullanıyor Şarm El-Şeyh, Mısır, 17 Kasım 2022 (Arşiv- Reuters)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yaptırılan ve dünya çapında yayınlanmış mevcut kanıtları içeren yeni bir inceleme, cep telefonu kullanımı ile beyin kanseri riskinin arasında bir bağlantı olmadığı sonucuna vardı.

Araştırma, kablosuz iletişim teknolojisinin kullanımındaki büyük artışa rağmen, beyin kanseri insidansında buna karşılık gelen bir artış olmadığını ortaya koydu. Salı günü yayınlanan incelemeye göre bu durum, uzun mesafeli telefon görüşmeleri yapan ya da on yıldan uzun süredir cep telefonu kullanan kişiler için bile geçerli.

Nihai analiz, Avustralya hükümetinin Radyasyondan Korunma Kurumu da dahil olmak üzere 10 ülkeden 11 araştırma kuruluşu tarafından değerlendirilen ve 1994 ile 2022 yılları arasında yürütülen 63 çalışmayı içermektedir.

Yeni Zelanda'daki Auckland Üniversitesi'nden kanser epidemiyolojisi profesörü Mark Elwood, incelemenin cep telefonları, televizyon, bebek monitörleri ve radarlarda kullanılan radyofrekans frekanslarının etkisini değerlendirdiğini belirtti. Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre Elwood, “İncelenen temel konulardan hiçbiri risk artışı göstermedi” dedi.

Araştırma, yetişkinlerde ve çocuklarda beyin kanserlerinin yanı sıra hipofiz ve tükürük bezi kanserleri ile lösemiyi, cep telefonları, vericiler ve yayın istasyonlarının kullanımıyla ilişkili riskleri ve mesleki maruziyeti de inceledi.

WHO ve diğer uluslararası sağlık kuruluşları daha önce cep telefonu radyasyonunun sağlık üzerinde olumsuz etkileri olduğuna dair kesin bir kanıt bulunmadığını söylemiş, ancak daha fazla araştırma yapılması çağrısında bulunmuşlardı.

Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) şu anda bu tür radyasyonu “muhtemelen kanserojen” veya B2 olarak sınıflandırmaktadır; bu, ajansın olası bağlantıyı göz ardı edemediğinde kullandığı bir sınıflandırma.

UAEA Danışma Grubu, 2011'deki son değerlendirmeden bu yana açıklanan yeni veriler doğrultusunda sınıflandırmanın mümkün olan en kısa sürede yeniden değerlendirilmesi çağrısında bulundu.

WHO değerlendirmesinin önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde açıklanması bekleniyor.



Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
TT

Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)

Bilim insanları bugüne kadar görülen en büyük kara delik jeti çiftini buldu.

İkili, evrende 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor. Bu da üst üste yığılmış yaklaşık 140 tane Samanyolu Galaksisi'nin uzunluğuna denk geliyor.

Bu tür jetler, süper kütleli kara deliklerden püsküren muazzam miktarda radyasyon ve parçacık patlamalarını ifade ediyor. Milyonlarca yıl sürebilen bu jetler, maddenin uzaydaki akışını değiştirirken kozmosu yeniden şekillendiriyor ve toplam çıktısı trilyonlarca Güneş'e eş değer patlamalar yaşıyor.

Samanyolu jetleri, evrende bir galaksi tarafından üretilen en büyük oluşumlardır. Ancak yeni bulunan ikili, daha önce gördüklerimizden bile daha büyük; önceki gözlemler sadece 16 milyon ışık yılı kadar bir boyuta ulaşabileceklerini gösteriyordu.

Önceki rekor sahibi Alcyoneus adlı bir jet sistemiydi. Aynı ekip tarafından 2022'de bulunmuştu fakat uzunluğu sadece 100 Samanyolu kadardı.

Gökbilimciler jetlere Yunan mitolojisindeki bir deve ithafen Porphyrion (Porfirion) adını verdi. Evrenin sadece 6,3 milyar yaşında, yani bugünkü yaşının yarısından daha genç olduğu bir mesafede tespit edildiler.

Aynı araştırma, bu türden keşfedilmeyi bekleyen daha birçok mega yapının olabileceğini de öne sürüyor. Bilim insanları halihazırda toplam 10 binden fazlasını buldu.

Yeni makalenin başyazarı Martijn Oei, "Dev jetleri ilk bulduğumuzda epey şaşırdık" diyor. 

Bu kadar çok oldukları hakkında hiçbir fikrimiz yoktu.

Ayrıca jet sistemleri, galaksilerin oluşumuna fark etmediğimiz şekillerde katkı sunuyor gibi görünüyor. Evrenin daha erken bir döneminde, galaksiler arasındaki bağlantıların bugünkünden daha yakın olduğu bir zamanda var olan Porphyrion, "kozmik ağın" daha da geniş bir alanına ulaşıyordu.

Caltech'te astronomi ve veri bilimi profesörü olan, çalışmanın ortak yazarı George Djorgovski, "Gökbilimciler, galaksilerle onların merkezindeki kara deliklerin birlikte evrimleştiğini düşünüyor ve bunun kilit önemdeki bir yönü, jetlerin yaydığı muazzam miktarda enerjinin, ev sahibi galaksilerin ve yakınlardaki diğer galaksilerin büyümesini etkileyebilmesi" ifadelerini kullanıyor.

Bu keşif, etkilerinin düşündüğümüzden çok daha öteye uzanabileceğini gösteriyor.

Bulgular, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "Black hole jets on the scale of the cosmic web" (Kozmik ağ ölçeğinde kara delik jetleri) başlıklı yeni bir makalede aktarılıyor.

Independent Türkçe