Arkeolojik bulgular Masada tarihine dair bilinenlere meydan okuyor

Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)
Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)
TT

Arkeolojik bulgular Masada tarihine dair bilinenlere meydan okuyor

Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)
Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)

MS 1. yüzyılda Roma'yla Yahudiler arasındaki savaşta inşa edilen kuşatma duvarına dair yeni çalışma, duvarın sanıldığından çok daha hızlı yapıldığına işaret ediyor.

Yahudilerin, Roma İmparatorluğu'na karşı ayaklandığı Birinci Yahudi-Roma Savaşı'nın sonunda, MS 73-74 civarında Masada Kalesi kuşatılmıştı. 

Bugünkü İsrail'de yer alan ve Lut Gölü'ne bakan kale, Yahudi savunmasının ayakta kalan son kısmıydı. 

Kalenin etrafına kuşatma duvarı ve rampası yapan Romalılar, Masada'ya girmeyi başarmış ve isyan sona erdirilmişti. 

Bazı kaynaklarda Roma zaferinin ardından, kaleyi savunan Yahudi Zealotlar'ın düşmana esir düşmek veya ellerinde ölmek yerine intihar ettiği öne sürülüyor. 

Öte yandan bazı tarihçiler Masada'yı savunan yaklaşık bin kişinin toplu intihar ettiğine dair arkeolojik kanıt olmadığını söylüyor. 

Journal of Roman Archaeology adlı hakemli dergide geçen hafta yayımlanan bir araştırmada, kuşatma ve duvarın yapım süresine dair yeni bulgular ortaya çıktı. 

3D fotogrametrik modelleme ve coğrafi bilgi sistemleri gibi tekniklerden yararlanan ekip, Masada Kalesi'ne kıyasla yeterince incelenmemiş olan kuşatma duvarı ve diğer yapıları analiz etti. 

Duvarın doğu kısmında yer alan ve son derece iyi korunmuş 1100 metre uzunluğunda bir bölümünü inceleyen ekip, yapının büyüklüğü ve inşası için gereken iş yükü hakkında isabetli tahminlerde bulundu. 

Araştırmacılar duvarın uzunluğunun yaklaşık 4 bin 300, boyunun da 2 ila 2,5 metreye ulaştığı sonucuna vardı. 

Ekip, 6 bin ila 8 bin askerin çalışmasıyla duvarın iki hafta gibi kısa bir sürede inşa edildiğini düşünüyor. Bu sayede kale duvarlarının aşılmasını sağlayan rampanın yapımına daha fazla zaman kaldığı tahmin ediliyor. 

Bulgular Roma İmparatorluğu'nun etkili ve disiplinli bir kuşatma yürüttüğüne işaret ediyor. 

Araştırmacılar rampanın muhtemelen bir ayda yapıldığını ve kuşatmanın, bazı tarihçilerin sandığı gibi aylar veya iki yıl yerine 4 ila 9 hafta sürdüğünü tahmin ediyor. 

Tel Aviv Üniversitesi'nden Dr. Guy Stiebel, başyazarı olduğu çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Roma perspektifinden bakıldığında bu o kadar da büyük bir olay değildi. Kudüs kuşatması gibi bir şey değildi. Geldiler, hassas bir saldırı düzenlediler ve birkaç hafta sonra gittiler.

Independent Türkçe, Guardian, La Brújula Verde, Heritage Daily, Journal of Roman Archaeology



Irkçılık karşıtı hareket ters tepti: Radikal sağcı gruplar güç kazanıyor

Heykelin kaldırılmasına ilişkin tartışmalar 2020’den beri devam ediyor (@destroystatue/@Move_Silent_Sam/Twitter)
Heykelin kaldırılmasına ilişkin tartışmalar 2020’den beri devam ediyor (@destroystatue/@Move_Silent_Sam/Twitter)
TT

Irkçılık karşıtı hareket ters tepti: Radikal sağcı gruplar güç kazanıyor

Heykelin kaldırılmasına ilişkin tartışmalar 2020’den beri devam ediyor (@destroystatue/@Move_Silent_Sam/Twitter)
Heykelin kaldırılmasına ilişkin tartışmalar 2020’den beri devam ediyor (@destroystatue/@Move_Silent_Sam/Twitter)

ABD'nin Edenton kentinde başlatılan ırkçılık karşıtı program, ırkçıları güçlendirdi.

Kuzey Carolina’daki tarihi Edenton kentinde bir Konfederasyon askerine ait anıtın kaldırılması için başlatılan süreç tam tersi bir etki yarattı.

Washington Post’un (WP) haberine göre nüfusunun yaklaşık yüzde 60’ının siyah vatandaşlardan oluştuğu kentte anıtın kaldırılması için başlatılan ırkçılık karşıtı hareket, Konfederasyon destekçilerinin yeniden örgütlenmesine yol açtı.

ABD’de kuzeydeki Washington yönetiminden ayrıldığını ilan eden 11 güney eyaleti, 1861'den 1865'e kadar ayakta kalan Amerika Konfedere Devletleri’ni kurmuştu. Kuzey Carolina da Konfederasyon’a katılan eyaletlerdendi. Amerikan İç Savaşı bu iki taraf arasında yaşanmış, Konfederasyon’un yıkılması ve köleliğin kaldırılmasıyla sonuçlanmıştı.

Edenton’daki Konfederasyon anıtı, 1909’da yapılmış ve eskiden köle pazarının kurulduğu sahil kenarındaki bir meydana 1961’de taşınmıştı.

Irkçılık karşıtı gruplar, “Bu anıtı kaldırın” yazılı pankartlarla her cumartesi meydanda protesto düzenliyor. Ancak haberde, gösterilerin artmasıyla Konfederasyon Gazileri Derneği (Sons of Confederate Veterans) gibi uzun süredir faaliyet göstermeyen grupların tekrar faaliyete geçtiği de ifade ediliyor.

Beyaz üstünlükçü grubun üyelerinden Mike Dean, anıtın Amerikan tarihinin bir parçası olduğunu belirterek protestoları şu sözlerle eleştiriyor: 

Bunların Marksist olduğunu anlamalısınız. Marksistler tarihi yok etmek ister.

Eylemcilerden Debra Miller ise anıtı kaldırmanın “tarihi değiştirmek değil düzeltmek” anlamına geleceğini savunuyor:

Bu heykel, yıllar boyunca tanık olduğum önyargıların simgesi, yok olduğunu görmeyi tercih ederim.

Diğer yandan Konfederasyon devletlerinin Amerikan İç Savaşı’ndaki asıl meselesinin ırkçılıktan ziyade adalet ve refah arayışı üzerine kurulu olduğunu savunan “Kayıp Dava” (Lost Cause) ideolojisi de yeniden canlanıyor.

WP’nin analizinde, ABD Başkanı Donald Trump’ın askeri üslere eski Konfederasyon askerlerinin adını vermeyi önerdiği anımsatılıyor. Trump ayrıca Konfederasyon anıtlarının federal mülk olarak yeniden restore edilmesinin önünü açan bir kararname de imzalamıştı.

Konfederasyon yanlılarından Ron Toppin, büyük bir Trump destekçisi olduğunu belirterek “Onun seçilmesi tüm ülkeyi daha iyi hale getirdi. Amerika’yı geri aldık” ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, Washington Post, The Assembly