Arkeolojik bulgular Masada tarihine dair bilinenlere meydan okuyor

Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)
Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)
TT

Arkeolojik bulgular Masada tarihine dair bilinenlere meydan okuyor

Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)
Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)

MS 1. yüzyılda Roma'yla Yahudiler arasındaki savaşta inşa edilen kuşatma duvarına dair yeni çalışma, duvarın sanıldığından çok daha hızlı yapıldığına işaret ediyor.

Yahudilerin, Roma İmparatorluğu'na karşı ayaklandığı Birinci Yahudi-Roma Savaşı'nın sonunda, MS 73-74 civarında Masada Kalesi kuşatılmıştı. 

Bugünkü İsrail'de yer alan ve Lut Gölü'ne bakan kale, Yahudi savunmasının ayakta kalan son kısmıydı. 

Kalenin etrafına kuşatma duvarı ve rampası yapan Romalılar, Masada'ya girmeyi başarmış ve isyan sona erdirilmişti. 

Bazı kaynaklarda Roma zaferinin ardından, kaleyi savunan Yahudi Zealotlar'ın düşmana esir düşmek veya ellerinde ölmek yerine intihar ettiği öne sürülüyor. 

Öte yandan bazı tarihçiler Masada'yı savunan yaklaşık bin kişinin toplu intihar ettiğine dair arkeolojik kanıt olmadığını söylüyor. 

Journal of Roman Archaeology adlı hakemli dergide geçen hafta yayımlanan bir araştırmada, kuşatma ve duvarın yapım süresine dair yeni bulgular ortaya çıktı. 

3D fotogrametrik modelleme ve coğrafi bilgi sistemleri gibi tekniklerden yararlanan ekip, Masada Kalesi'ne kıyasla yeterince incelenmemiş olan kuşatma duvarı ve diğer yapıları analiz etti. 

Duvarın doğu kısmında yer alan ve son derece iyi korunmuş 1100 metre uzunluğunda bir bölümünü inceleyen ekip, yapının büyüklüğü ve inşası için gereken iş yükü hakkında isabetli tahminlerde bulundu. 

Araştırmacılar duvarın uzunluğunun yaklaşık 4 bin 300, boyunun da 2 ila 2,5 metreye ulaştığı sonucuna vardı. 

Ekip, 6 bin ila 8 bin askerin çalışmasıyla duvarın iki hafta gibi kısa bir sürede inşa edildiğini düşünüyor. Bu sayede kale duvarlarının aşılmasını sağlayan rampanın yapımına daha fazla zaman kaldığı tahmin ediliyor. 

Bulgular Roma İmparatorluğu'nun etkili ve disiplinli bir kuşatma yürüttüğüne işaret ediyor. 

Araştırmacılar rampanın muhtemelen bir ayda yapıldığını ve kuşatmanın, bazı tarihçilerin sandığı gibi aylar veya iki yıl yerine 4 ila 9 hafta sürdüğünü tahmin ediyor. 

Tel Aviv Üniversitesi'nden Dr. Guy Stiebel, başyazarı olduğu çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Roma perspektifinden bakıldığında bu o kadar da büyük bir olay değildi. Kudüs kuşatması gibi bir şey değildi. Geldiler, hassas bir saldırı düzenlediler ve birkaç hafta sonra gittiler.

Independent Türkçe, Guardian, La Brújula Verde, Heritage Daily, Journal of Roman Archaeology



30 yıllık kült filmin devamı geliyor: Denzel Washington dönebilir

Üç dalda Oscar'a aday gösterilen Denizde İsyan, Rusya'da aşırı milliyetçilerin ABD ve Japonya'ya nükleer füze fırlatma tehdidinde bulunduğu bir siyasi kargaşa döneminde geçiyor (Buena Vista Pictures Distribution)
Üç dalda Oscar'a aday gösterilen Denizde İsyan, Rusya'da aşırı milliyetçilerin ABD ve Japonya'ya nükleer füze fırlatma tehdidinde bulunduğu bir siyasi kargaşa döneminde geçiyor (Buena Vista Pictures Distribution)
TT

30 yıllık kült filmin devamı geliyor: Denzel Washington dönebilir

Üç dalda Oscar'a aday gösterilen Denizde İsyan, Rusya'da aşırı milliyetçilerin ABD ve Japonya'ya nükleer füze fırlatma tehdidinde bulunduğu bir siyasi kargaşa döneminde geçiyor (Buena Vista Pictures Distribution)
Üç dalda Oscar'a aday gösterilen Denizde İsyan, Rusya'da aşırı milliyetçilerin ABD ve Japonya'ya nükleer füze fırlatma tehdidinde bulunduğu bir siyasi kargaşa döneminde geçiyor (Buena Vista Pictures Distribution)

Denizde İsyan (Crimson Tide) gösterime gireli tam 30 yıl oldu. 1995 yapımı film, eleştirmenlerden olumlu yorumlar almış ve gişede büyük başarı elde etmişti. 

Filmin yapımcısı Jerry Bruckheimer'a göre, izleyicileri yeniden nükleer gerilimle dolu denizaltıların derinliklerine götürecek bir devam filmi yolda olabilir.

Bu hafta The Rich Eisen Show adlı sohbet programına konuk olan Bruckheimer, Denizde İsyan'ın devam filmi üzerinde çalıştığını açıkladı.

"Gerçekten iyi bir yönetmen ve senarist, şu anda deniz kuvvetleriyle denizin altındaki güncel gelişmeler hakkında görüşmeler yürütüyor" diyen Bruckheimer, bu isimlerle ilgili detay vermedi.

Bruckheimer ayrıca, filmde idealist ikinci kaptanı canlandıran Denzel Washington'ın da projeye geri dönmeye ikna edilebileceğini ima etti. Washington, filmde Gene Hackman'ın oynadığı otoriter komutanla çatışma yaşayan baş karaktere hayat veriyordu.

Bruckheimer, "Eğer ona iyi bir senaryo sunarsak, yapacağını düşünüyorum" diye konuştu.

Washington'a yakın bir kaynak ise oyuncunun projeye katılımının tamamen senaryoya bağlı olduğunu ve henüz tamamlanmış bir senaryonun bulunmadığını belirtti.

Eğer Washington projeye dahil olursa, karşısında rakibini canlandıracak yeni bir oyuncu yer alacak. Zira Gene Hackman, bu yıl şubatta 95 yaşında hayatını kaybetmişti. İlk filmin yönetmeni Tony Scott ve senaristlerinden Robert Towne da artık hayatta değil.

"Tony Scott gibi olağanüstü bir yönetmenimiz vardı" diyen Bruckheimer, sözlerine şöyle devam etti:

Quentin Tarantino ve Robert Towne gibi sinemanın iki büyük ismi o filmde senaryo yazımına katkı sağlamıştı. Böyle bir senaryoyu bir daha yakalayabilir miyim bilmiyorum.

Denizde İsyan'ın resmi senaristi Michael Schiffer olarak görünse de filmin hikayesi uzun geliştirme sürecinde birçok yazarın elinden geçmişti. 

Washington ve Hackman, başroller için ilk düşünülen isimler değildi. Projeye farklı zamanlarda dahil olması gündeme gelen diğer oyuncular arasında Warren Beatty, Al Pacino, Tommy Lee Jones ve Brad Pitt de vardı.

Independent Türkçe, Variety, Deadline, The Rich Eisen Show