Arkeolojik bulgular Masada tarihine dair bilinenlere meydan okuyor

Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)
Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)
TT

Arkeolojik bulgular Masada tarihine dair bilinenlere meydan okuyor

Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)
Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)

MS 1. yüzyılda Roma'yla Yahudiler arasındaki savaşta inşa edilen kuşatma duvarına dair yeni çalışma, duvarın sanıldığından çok daha hızlı yapıldığına işaret ediyor.

Yahudilerin, Roma İmparatorluğu'na karşı ayaklandığı Birinci Yahudi-Roma Savaşı'nın sonunda, MS 73-74 civarında Masada Kalesi kuşatılmıştı. 

Bugünkü İsrail'de yer alan ve Lut Gölü'ne bakan kale, Yahudi savunmasının ayakta kalan son kısmıydı. 

Kalenin etrafına kuşatma duvarı ve rampası yapan Romalılar, Masada'ya girmeyi başarmış ve isyan sona erdirilmişti. 

Bazı kaynaklarda Roma zaferinin ardından, kaleyi savunan Yahudi Zealotlar'ın düşmana esir düşmek veya ellerinde ölmek yerine intihar ettiği öne sürülüyor. 

Öte yandan bazı tarihçiler Masada'yı savunan yaklaşık bin kişinin toplu intihar ettiğine dair arkeolojik kanıt olmadığını söylüyor. 

Journal of Roman Archaeology adlı hakemli dergide geçen hafta yayımlanan bir araştırmada, kuşatma ve duvarın yapım süresine dair yeni bulgular ortaya çıktı. 

3D fotogrametrik modelleme ve coğrafi bilgi sistemleri gibi tekniklerden yararlanan ekip, Masada Kalesi'ne kıyasla yeterince incelenmemiş olan kuşatma duvarı ve diğer yapıları analiz etti. 

Duvarın doğu kısmında yer alan ve son derece iyi korunmuş 1100 metre uzunluğunda bir bölümünü inceleyen ekip, yapının büyüklüğü ve inşası için gereken iş yükü hakkında isabetli tahminlerde bulundu. 

Araştırmacılar duvarın uzunluğunun yaklaşık 4 bin 300, boyunun da 2 ila 2,5 metreye ulaştığı sonucuna vardı. 

Ekip, 6 bin ila 8 bin askerin çalışmasıyla duvarın iki hafta gibi kısa bir sürede inşa edildiğini düşünüyor. Bu sayede kale duvarlarının aşılmasını sağlayan rampanın yapımına daha fazla zaman kaldığı tahmin ediliyor. 

Bulgular Roma İmparatorluğu'nun etkili ve disiplinli bir kuşatma yürüttüğüne işaret ediyor. 

Araştırmacılar rampanın muhtemelen bir ayda yapıldığını ve kuşatmanın, bazı tarihçilerin sandığı gibi aylar veya iki yıl yerine 4 ila 9 hafta sürdüğünü tahmin ediyor. 

Tel Aviv Üniversitesi'nden Dr. Guy Stiebel, başyazarı olduğu çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Roma perspektifinden bakıldığında bu o kadar da büyük bir olay değildi. Kudüs kuşatması gibi bir şey değildi. Geldiler, hassas bir saldırı düzenlediler ve birkaç hafta sonra gittiler.

Independent Türkçe, Guardian, La Brújula Verde, Heritage Daily, Journal of Roman Archaeology



Dinozorlar gişeyi ele geçirdi: Serinin son halkası rekora koşuyor

40 yaşındaki Scarlett Johansson, Jurassic World: Yeniden Doğuş'ta üç dinozordan genetik materyal elde etmek için görevlendirilen keşif ekibinin lideri Zora Bennett'ı canlandırıyor (Universal)
40 yaşındaki Scarlett Johansson, Jurassic World: Yeniden Doğuş'ta üç dinozordan genetik materyal elde etmek için görevlendirilen keşif ekibinin lideri Zora Bennett'ı canlandırıyor (Universal)
TT

Dinozorlar gişeyi ele geçirdi: Serinin son halkası rekora koşuyor

40 yaşındaki Scarlett Johansson, Jurassic World: Yeniden Doğuş'ta üç dinozordan genetik materyal elde etmek için görevlendirilen keşif ekibinin lideri Zora Bennett'ı canlandırıyor (Universal)
40 yaşındaki Scarlett Johansson, Jurassic World: Yeniden Doğuş'ta üç dinozordan genetik materyal elde etmek için görevlendirilen keşif ekibinin lideri Zora Bennett'ı canlandırıyor (Universal)

Universal'ın efsanevi serisinin yedinci halkası Jurassic World: Yeniden Doğuş (Jurassic World Rebirth), 4 Temmuz'da yalnızca ABD'de 6 bini aşkın salonda 26 milyon dolarlık hasılatla gişeye adeta bir T-Rex gibi daldı. Film, 2 Temmuz'daki ön gösterimlerinden bu yana hafta sonu başlamadan önce 55,8 milyon dolara ulaşmıştı.

Hafta sonu bitene kadar Yeniden Doğuş'un ABD'de 140 milyon dolar barajını aşması bekleniyor. Böylece 2025'in 7. en yüksek açılışına imza atmış olacak.

Yeniden doğan dinozor efsanesi, dünya çapında ise beklentilerin üzerine çıkarak 312,5 milyon dolarlık açılışla yılın en büyük ikinci küresel açılışını yapmak üzere. Bu başarı, sadece Bir Minecraft Filmi'nin (A Minecraft Movie) arkasında ve Lilo ve Stiç'in (Lilo & Stitch) önünde yer alıyor. Serinin geçmişiyle karşılaştırıldığında ise Jurassic World'ün 525 milyon doları aşan küresel açılışından sonra en iyi ikinci başlangıç oldu.

Yeniden Doğuş, 2025'te Çin yapımı animasyon Ne Zha 2'nin ardından yılın en iyi ikinci uluslararası açılışına imza attı. Aynı zamanda serinin uluslararası arenadaki en büyük ikinci çıkışı oldu.

Çin'de yalnızca açılış gününde 11,4 milyon dolar kazanan film, ülkede 33,7 milyon dolarlık hasılata ulaştı ve yüzde 50'lik pazar payıyla zirvede.

Yapım bütçesinin yaklaşık 180 milyon dolar olduğu tahmin edilen film için Universal’ın bu ivmeyi sürdürmesi büyük önem taşıyor.

Scarlett Johansson, Jonathan Bailey ve Mahershala Ali'nin başrollerinde yer aldığı Jurassic World: Yeniden Doğuş'un yönetmenliğini Rogue One: Bir Star Wars Hikayesi'yle (Rogue One: A Star Wars Story) tanınan Gareth Edwards üstleniyor. Senaryo ise ilk 1993 yapımı Jurassic Park'ın da yazarı olan David Koepp'e ait. 

Hikaye, kalp hastalıklarını tedavi edebilecek devrim niteliğinde bir ilacın anahtarını taşıyan dinozor DNA'sını bulmak için yürütülen gizli bir görevi konu alıyor.

Independent Türkçe, Variety, Deadline