Japonya'da keşfedilen otçul dinozor, ismini cücelerden aldı

Bir sanatçının Sasayamagnomus saegusai çizimi (Carleton Üniversitesi)
Bir sanatçının Sasayamagnomus saegusai çizimi (Carleton Üniversitesi)
TT

Japonya'da keşfedilen otçul dinozor, ismini cücelerden aldı

Bir sanatçının Sasayamagnomus saegusai çizimi (Carleton Üniversitesi)
Bir sanatçının Sasayamagnomus saegusai çizimi (Carleton Üniversitesi)

Japonya'da keşfedilen yeni bir otobur dinozor türüne küçük boyutları nedeniyle cücelerin adı verildi.

Bilim insanları, yaklaşık 1 m uzunluğunda ve 10 kg ağırlığındaki hayvanın Jurassic Park filmlerinde yer alan triceratops'un atası olduğunu söyledi.

Ancak fosil örneğinin genç ve büyüme sürecindeki bir bireye ait olması, yetişkin dinozorun daha büyük olabileceğine işaret ediyor.

Bu türe Sasayamagnomus saegusai adı verildi. Cins adı, Japonya'nın doğusunda "Sasayama'nın toprağı altındaki gizli hazineleri koruyan küçük insansı ruh" anlamına geliyor.

S. saegusai, büyük boynuzları ve başlarındaki kalkansı yapılarla bilinen, ceratopsian adı verilen otçul dinozor grubuna ait. Asya'da bulunan türünün en doğudaki dinozoru.

Bu küçük dinozorun, büyük boynuzlar ve başlarındaki kalkansı yapılar gibi torunlarının tanınabilir özelliklerinden yoksun olduğu görülüyor.

Daha önceki bazı çalışmalar bu dinozor grubunun ilk olarak Asya'da çeşitlendiğini ve daha sonra Kuzey Amerika'ya yayıldığını öne sürmüştü.

Kıtalar arasındaki dağılımlarının belirli zamanı ve şekli belirsizdi.

Papers in Palaeontology akademik dergisinde ayrıntılı olarak açıklanan son keşif, Ceratopsian'ın bugün Asya ve Kuzey Amerika'yı oluşturan kara parçalarına yayılma zaman çizelgesini iyileştiriyor.

Bilim insanları artık bu dinozorların, kıtaları yaklaşık 110 milyon yıl önce, Aptiyen döneminin sonlarında veya Albiyen döneminin başlarında geçtiğine inanıyor. "Burada, Japonya'nın güneybatısındaki Albiyen Ohyamashimo Formasyonu'ndan yeni, erken dallanan bir neoceratopsian olan Sasayamagnomus saegusai'yi tanımlıyoruz ve Asya'daki ceratopsianların en doğudaki fosil kaydını temsil ediyoruz" diye yazdılar.

Dinozor muhtemelen 110 milyon yıl önce Avrasya'nın doğu kısmıyla Kuzey Amerika'nın Bering kara köprüsüyle birbirine bağlandığı dönemde bu bölgede yaşadı.

xs
Triceratops sürüsü bataklıktan geçiyor (Bart Bus)

Bu dönemde gezegen aşırı bir küresel ısınma geçiriyor ve Kuzey Kutbu'nda bile çok büyük ormanlar oluşuyordu.

Bilim insanları, "Arktik bölgesinde geniş ormanların gelişmesini sağlayan küresel ısınmanın eş zamanlı olarak meydana gelmesi ve Bering kara köprüsünün ortaya çıkması, muhtemelen neoceratopsianların Asya'dan Kuzey Amerika'ya göçünü kolaylaştırmada önemli bir rol oynadı" diye yazdı.

Independent Türkçe



2 bin yıl önce beraber gömülen ikiz bebeklerin gizemi aydınlandı

Sanatçının çifte defin çizimi (M. Daniel Watkins)
Sanatçının çifte defin çizimi (M. Daniel Watkins)
TT

2 bin yıl önce beraber gömülen ikiz bebeklerin gizemi aydınlandı

Sanatçının çifte defin çizimi (M. Daniel Watkins)
Sanatçının çifte defin çizimi (M. Daniel Watkins)

Yeni bir araştırmaya göre Hırvatistan'da bulunan ve 2 bin yıl önce birbirine dönük halde gömülen çift yumurta ikizi bebeklerin ölümünde kurşun zehirlenmesi rol oynamış olabilir.

Bebeklerin nasıl öldüğü tam olarak bilinmese de Mississippi Eyalet Üniversitesi'nden Anna Osterholtz'un da aralarında bulunduğu araştırmacılar, kurşun zehirlenmesinin rol oynadığından şüpheleniyor.

Nadir görülen çifte defin, MÖ 47 civarında Roma'nın İlirya eyaletinin parçası olan, Hırvatistan'ın Trogir kentindeki Dragulin mezarlığında keşfedildi.

Arkeologlar mezarlıktaki ilk kazıyı, yeni bir otopark inşaatında antik taş vazoların ortaya çıkarması üzerine 2016'da yapmıştı.

DNA analizi, bebeklerin MS 1. ya da 2. yüzyılda birlikte gömülen ve biri kız, diğeri erkek olan çift yumurta ikizleri olduğunu ortaya çıkardı.

Journal of Archaeological Science'ta yayımlanan çalışmada, "Tek seferde gömülmüş olmaları, aynı anda öldüklerine ve muhtemelen ölü doğduklarına işaret ediyor" sonucuna varıldı.

İskeletlerin analizi, ikiz bebeklerde "ciddi bir metabolik hastalık" ve "deniz ürünleri içeren tipik bir Roma beslenme düzeni"ne işaret ediyor. İkizler muhtemelen iskorbüt veya raşitizm gibi beslenme yetersizliklerinden muzdaripti ve vücutları bazı besinleri kullanamıyordu.

Araştırmacılar annelerinin yetersiz beslendiğinden veya metabolik bir hastalıktan muzdarip olduğundan, bunun da bebeklerin sağlık durumunun kötüleşmesine katkıda bulunduğundan şüpheleniyor. Çalışmada buna alternatif olarak bebeklerin kurşun zehirlenmesinin yol açtığı metabolik komplikasyonlar nedeniyle hayatını kaybetmiş olabileceği öne sürülüyor.

Çalışmada, "Kurşun zehirlenmesi düşük, ölü doğum ve bebek ölüm oranlarının artmasıyla bağlantılı" ifadeleri yer alıyor. 

Bunun nedeni, annenin maruz kaldığı kurşunun plasenta yoluyla fetüse ve daha sonra anne sütü yoluyla bebeğe geçmesi sonucu çocuğun patolojik değişiklikler göstermeye başlaması.

Daha önceki çalışmalar, Roma İmparatorluğu'nun çöküşünde kurşun zehirlenmesinin oynadığı kilit rolü belgelemişti.

Roma dünyası bu zehirli metali boru ve mutfak gereçlerininde geniş çapta kullanmanın yanı sıra gıdaları korumak ve şarabı tatlandırmak için de tercih ediyordu.

Araştırmacılar ikizlerin iskeletinde, kemiklerdeki gözeneklerin artması gibi kurşun zehirlenmesinin etkileriyle tutarlı rahatsızlıklar saptadı.

Hırvatistan'daki antik kazı alanlarından 150 kişi üzerinde yakın zamanda yapılan bir çalışma da "Roma döneminde kurşun seviyelerinde muazzam bir artış" yaşandığını göstermişti. 

Benzer bir eğilimin Tragurium'un yakın çevresindeki birkaç Roma dönemi yerleşiminde de görülmesi, bu hipoteze ek bir doğrulama sunabilir.

Independent Türkçe