Avrupa'nın öncü uydusu Salsa, Dünya'nın atmosferine ateşli bir iniş yaptı

Uydunun başarıyla sonuçlanan atmosfere hedefli dönüşü, onu küresel uzay çöpü problemiyle başa çıkmakta bir "öncü" haline getiriyor.

Bir sanatçının yorumuyla, uzaydaki 24 yılının ardından Dünya'ya ateşli bir dönüş gerçekleştiren Avrupalı uydu (ESA)
Bir sanatçının yorumuyla, uzaydaki 24 yılının ardından Dünya'ya ateşli bir dönüş gerçekleştiren Avrupalı uydu (ESA)
TT

Avrupa'nın öncü uydusu Salsa, Dünya'nın atmosferine ateşli bir iniş yaptı

Bir sanatçının yorumuyla, uzaydaki 24 yılının ardından Dünya'ya ateşli bir dönüş gerçekleştiren Avrupalı uydu (ESA)
Bir sanatçının yorumuyla, uzaydaki 24 yılının ardından Dünya'ya ateşli bir dönüş gerçekleştiren Avrupalı uydu (ESA)

Avrupa Uzay Ajansı'nın öncü Salsa uydusu, 20 yıldan daha fazla süre uzaydaki hava koşullarını araştırdıktan sonra pazar günü Dünya'nın atmosferine ateşli bir iniş yaptı.

ESA, X'teki (Twitter) bir paylaşımında Salsa'nın Türkiye saatiyle 21.45 sularında atmosfere girdiğini bildirdi.

Uydunun başarıyla sonuçlanan atmosfere hedefli dönüşü, onu küresel uzay çöpü problemiyle başa çıkmakta bir "öncü" haline getirerek, bu tür hamlelerin uzay araçlarının Dünya'nın yörüngesinde çöp yaratmasını engellemeye yardımcı olabileceğini kanıtlıyor.

Uzay ajansı "Birkaç dakika önce, Cluster operasyon ekibi Kourou'daki Estrack yer istasyonunda son bir kez başarılı bir şekilde Salsa'yı dinledi. Uyduyla iletişim artık sona erdi" dedi.

Öncü uydu; Rumba, Samba ve Tango'yla birlikte güneş fırtınaları gibi uzay havası olaylarını incelemek üzere fırlatılan Cluster isimli dörtlünün bir parçasıydı.

Uydu dörtlüsünden alınan veriler bilim insanlarının, Dünya'yı eşsiz bir şekilde yaşanabilir kılan güçlü manyetik kalkanı manyetosferi daha iyi anlamasını sağladı.

Cluster'ın görev yöneticisi Philippe Escoubet "20 yıldan daha fazla süredir Cluster bize manyetosferin bizi güneş rüzgarından korumakta ne kadar önem taşıdığını defalarca gösterdi" dedi.

Uydu, uzay havasını daha iyi anlamamızı ve tahmin edebilmemizi sağlamak için güneş fırtınalarının etkilerini gözlemledi.

"2000'de fırlatılan uydulara ilk aşamada sadece iki yıl sürecek bir misyon planlanmıştı ama ESA "etkileyici ve çığır açan bilime" katkıları nedeniyle Cluster'ı devam ettirdi.  

ESA "Cluster'ın, aslen planlanan iki yıllık misyon süresinden çok daha uzun süre dayanarak son 24 yıl boyunca devam etmesini sağlamak amacıyla çalışan ekipler için duygusal bir gün" diye belirtti.

Görsel kaldırıldı.
Yeniden giriş bilim ekibi, Salsa'nın atmosfere dönüşüne tanıklık etmek için seyahat ederken Güney Pasifik Okyanusu'nun üzerindeki bulutlar (ESA

Uydunun dönüşüyle, bir uydunun atmosfere "hedefli" yeniden girişi ilk kez gerçekleşti. 

Uzay ajansı, uydunun gezegenin atmosferine girerek Güney Pasifik'teki Paskalya Adası' yakınlarında, az nüfuslu bir bölgenin üzerinde "bir dakikadan kısa bir sürede" yanıp tamamen yok olduğunu bildirdi.

Cluster operasyonu yöneticisi Bruno Sousa "Ocak ayında Samba'nın yörüngesini biraz değiştirerek 8 Eylül'de yaklaşık 110 kilometre yükseklikten son defa dik inişle 80 kilometreye kadar alçalabileceğine emin olduk" dedi.

ESA "Atmosfere dönüşün tamamlanmasıyla havadaki gözlem deneyinin sonuçları hakkında daha fazla bilgi edinmeyi umuyoruz" diye aktardı.

Görsel kaldırıldı.
Uzay havasının etkilerini gösteren ESA illüstrasyonu (ESA)

Bilim insanları Salsa'dan edinilen verileri kullanarak gelecekte uyduların atmosfere dönüş zaman ve konumunu daha da iyi öngörebilmeyi umuyor.

ESA "Atmosfere dönüş gerçekleştiği için yeniden giriş bilim ekibinden havadaki gözlem deneyinin sonuçları hakkında daha fazla bilgi edinmeyi umuyoruz" dedi.
Independent Türkçe



Nakit para ödülü sigarayı bırakmayı kolaylaştırıyor

Nakit para ödülü sigarayı bırakmayı kolaylaştırıyor
Nakit para ödülü sigarayı bırakmayı kolaylaştırıyor
TT

Nakit para ödülü sigarayı bırakmayı kolaylaştırıyor

Nakit para ödülü sigarayı bırakmayı kolaylaştırıyor
Nakit para ödülü sigarayı bırakmayı kolaylaştırıyor

Birleşik Krallık'taki Doğu Anglia Üniversitesi'ne bağlı bilim insanlarının başını çektiği araştırma, sigarayı bırakmayı teşvik etmek için verilen ödüllerin bu zararlı alışkanlığa yeniden başlamama ihtimalini artırdığını ortaya koydu.

Bilimsel çalışmada nakit para ödüllerinin hamile kadınların sigarayı bırakması üzerindeki etkisi de incelendi. 

Norwich Tıp Okulu'nda bağımlılık bilimleri dersleri veren Caitlin Notley şöyle diyor:

Hamilelerde ve diğer insanlarda sigarayı bırakma konusunda teşvik edici ödüller sunmanın, bunları hiç vermemekten daha faydalı olduğu konusunda artık epey eminiz. Kanıtlar ödülleri vermeyi bıraktıktan sonra da bu teşviklerin etkili olduğunu gösteriyor. 

Cochrane Review adlı bilimsel dergide sonuçları yayımlanan araştırma için Oxford, Edinburgh ve UMass Amherst üniversiteleriyle işbirliği yapıldı. 

48 farklı deneydeki 22 bine yakın kişiyle yapılan çalışmalar, maddi teşvik alan her 100 kişiden 10'unun sigarayı 6 ay ya da daha uzun süreyle bıraktığını ortaya koydu. Ödül verilmeyenlerdeyse 100 kişiden 7'si bu başarıyı gösterdi. 

Hamile kadınlarda da nakit para verilen her 100 kişiden 13'ü sigarayı 6 ay ya da daha uzun süreyle bıraktı. Teşviksiz kalanlardaysa oran 100'de 6 oldu. 

Araştırmanın baş yazarlarından Prof. Linda Bauld, Birleşik Krallık'ta hamile kadınlara sigarayı bırakmaları için maddi teşvik verme programının sürdürülmesinin önemini gösterdiklerini söylüyor. 

UMass Amherst'ten Jamie Hartmann-Boyce de nikotin bağımlılığıyla maddi teşviklerin beyindeki ödül mekanizmasıyla ilişkili olduğuna dikkat çekiyor.

28 binden fazla kişiyle yapılan bir araştırma, her gün sigara içmenin kullanıcının beynini küçülttüğünü ortaya koymuştu.

Daha ileri analizler, sigarayı daha uzun süre bırakan kişilerin beyinlerinin, daha yakın zamanda bırakanlara kıyasla biraz daha fazla gri madde içerdiğini ortaya çıkarmıştı.

Independent Türkçe, BBC, Livescience