1870'lerde Finlandiya'dan alınarak İsveç'e götürülen kafatasları sonunda eski yerlerine geri dönüyor.
İnsanlara ait 42 kafatası, ülkenin güneyindeki Pälkäne bölgesinde pazar günü gömüldü.
İsveç'teki Karolinska Enstitüsü'ne bağlı bilim insanlarının 150 yılı aşkın süre önce mezardan çıkardığı kemikler, böylece yeniden toprağa kavuştu.
Dozens of skulls exhumed in Finland in the 19th century and taken to Sweden by scientists who wanted to study their racial characteristics were reburied in Finnish soil on Sunday. https://t.co/xrPjp2TXuC
— New York Times World (@nytimesworld) September 8, 2024
Pälkäne Belediyesi törenden önce halka katılım çağrısı yaptı.
Yerel yetkililerden Pauliina Pikka, ABD'nin New York Times gazetesine şöyle konuştu:
Yüzlerce yıl önce yaşamış olsalar da onlar bizim insanımız. Buraya geri dönmeyi ve istirahate çekilmeyi hak ediyorlar.
Bölgenin kültür koordinatörü Marketta Pyysalo, "İnsanlar anlamlı bir şeye dahil olduklarını hissediyor. Bu, geçmişle el sıkışmak anlamına geliyor" ifadesini kullandı.
Eski tarzda kıyafetler giymiş kişiler, askeri bando çalarken atların çektiği bir arabayla kafataslarını getirdi.
Kemikler tabutlarla birlikte toprağa verildi.
İade edilen kafataslarından diğerleriyse başka yerlerden çıkarıldığı için Pälkäne'de gömülmedi. Onların da Finlandiya'nın diğer bölgelerinde toprağa verileceği açıklandı.
İsveç'in önde gelen tıp fakültesinde çalışan üç bilim insanının bu kemikleri alması, uzun yıllardır tepki çekiyor.
Araştırmacıların Finlandiya'nın ırksal özelliklerini bulup "İsveçlilerden ne farkları var?" sorusunu yanıtlandırmak için 1873'te kafataslarını götürdüğü biliniyor.
Fince'nin kendi dillerinden çok Estonca ve Macarca'ya benzediğini fark eden bilim insanları, kafataslarını inceleyerek meraklarını sonlandırabileceğini düşünmüş.
Karolinska Enstitüsü, 2019'da konuyla ilgili özür dilerken Stockholm yönetimi nisanda iade kararı almıştı.
Turku Üniversitesi'nden arkeolog Ulla Moilanen, Pälkäne'de gömülenlerin muhtemelen 1500 ila 1800'lerde öldüğünü ve onlardan aldığı DNA örnekleriyle daha fazla bilgi edinmek istediğini söylüyor:
Bu kişiler ve hayatları hakkında daha fazlasını öğrendiğimizde kafatasından ibaret görülmekle kalmayıp bireyler olarak da tarihe mal olacaklar.
Independent Türkçe, New York Times, Daily Finland
