NASA, birbirine çok yakın süper kütleli kara delikler tespit etti

"Böyle bir şey görmeyi beklemiyorduk"

Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)
Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)
TT

NASA, birbirine çok yakın süper kütleli kara delikler tespit etti

Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)
Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)

NASA, bugüne dek görülmemiş derecede birbirine yakın iki süper kütleli kara delik tespit etti. 

Kara delikler normalde karanlık uzayda görünmez halde olsa da çevrelerindeki cisimleri içine çekip parçalarken ortaya çıkan ışık sayesinde onları yakalamak mümkün. 

Aktif galaksi çekirdeği denen kara deliklerse, çevrelerindeki gaz ve tozu yutarak muazzam seviyede ışık açığa çıkarıyor. 

Galaksilerin merkezindeki bu yapılar, bazen galaksinin tamamındaki yıldızların ışığını gölgede bırakabiliyor.

Hubble Uzay Teleskobu, 800 milyon ışık yılı uzakta yer alan, MCG-03-34-64 adlı birleşen galaksilerin merkezinde bu türden iki kara delik saptadı. 

Birbirine 300 ışık yılı gibi çok yakın bir mesafede olan kara delikler de birleşme aşamasındaydı.

Gökbilimciler, Hubble'ın galaksi merkezinden fırlayan üç ışık çizgisi gözlemlemesi sonucu bu tespiti yaptı.

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden Anna Trindade Falcão "Böyle bir şey görmeyi beklemiyorduk" diyerek ekliyor: 

Bu yakın evrende sık rastlanan bir manzara değil ve bize galaksinin içinde başka bir şeyler döndüğünü gösterdi.

Falcão ve ekip arkadaşları, Hubble'ın optik dalga boyundaki gözleminin ardından NASA'nın Chandra Gözlemevi'ni kullanarak galaksiyi X ışını altında da inceledi. 

Bulgularını hakemli dergi The Astrophysical Journal'da 9 Eylül'de yayımlayan ekip, iki ışık kaynağının birbirine çok yakın süper kütleli kara delikler olduğu sonucuna vardı. 

Araştırmacılar, tespitlerini doğrulamak adına ABD'nin New Mexico eyaletindeki Very Large Array isimli radyo teleskobunun arşivine de başvurdu. Bu sayede bulgular üç ayrı dalga boyunda desteklendi.

fd bd
Hubble Uzay Teleskobu, MCG-03-34-064 galaksisinin merkezindeki beyaz bir elips içine gömülü üç farklı parlak nokta ortaya çıkardı (NASA/ESA)

Daha önce radyo teleskopları kullanan gökbilimciler, birbirine daha yakın süper kütleli kara delikler gözlemlese de bunlar farklı dalga boylarında doğrulanmamıştı. 

Falcão "Optik, X-ışını ve radyo dalga boylarında parlak ışık görününce pek çok şey elenerek bunların yalnızca yakın kara delikler olarak açıklanabileceği sonucuna varılabilir" diye açıklıyor: 

Tüm parçaları bir araya getirdiğimizde, aktif galaksi çekirdeği ikilisinin bir resmini elde ediyoruz.

Galaksinin merkezindeki üçüncü ışık kaynağının nereden geldiğini henüz bilmeyen ekip, daha fazla veriye ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor. 

NASA'nın açıklamasında iki kara deliğin bir zamanlar kendi galaksilerinin merkezinde yer aldığı ve ev sahiplerinin birleşmesi sonucu birbirine yaklaştığı ifade ediliyor.

Bu tür olayların, galaksi birleşmelerinin daha sık yaşandığı evrenin ilk dönemlerinde çok daha yaygın olduğu tahmin ediliyor.

Bilim insanları, ikili birbirinin etrafında döndükçe uzay-zaman dokusunda kütleçekimsel dalga denen dalgalanmalar yaratacağını söylüyor. Kütleçekimsel dalgalar da kara deliklerin birbirine gittikçe daha hızlı yaklaşmasına yol açacak.

Araştırmacılar muhtemelen 100 milyon yıl boyunca yakınlaşmaya devam edecek kara deliklerin nihayetinde birleşeceğini söylüyor. 

Independent Türkçe, Space.com, CNN, NASA, The Astrophysical Journal



Hintli sinemacıdan Netflix'e dava: Squid Game filmimi kopyaladı

Fotoğraf: Netflix
Fotoğraf: Netflix
TT

Hintli sinemacıdan Netflix'e dava: Squid Game filmimi kopyaladı

Fotoğraf: Netflix
Fotoğraf: Netflix

Hindistanlı bir sinemacı, popüler dizi Squid Game'i yapmak için Luck isimli filminin taklit edildiğini söyleyerek Netflix'e dava açtı. Yayın platformu, dayanaksız olduğunu söyleyerek bu iddiayı reddetti.

Soham Shah, Squid Game'in 2009 yapımı Hintçe film Luck'tan çalıntı olduğunu öne sürerek 13 Eylül'de New York'ta dava açtı.

2021'de Netflix'te gösterime giren ve Hwang Dong-hyuk'un yarattığı Squid Game, para sıkıntısı çeken bir grup yarışmacının hayat değiştirecek miktarda para için ölümüne savaşmasını anlatan, distopik bir Güney Kore dizisi. Squid Game, gösterime girdikten sonra, ilk 4 haftada 142 milyondan fazla hesap tarafından izlenerek, romantik dönem dizisi Bridgerton'ı geçmiş ve hızlıca yayın platformunun gelmiş geçmiş en çok izlenen dizisi olmuştu.

Shah'ın filmi Luck, IMDB'deki resmi özetine göre, "'şansla' donatılmış bir grup insanın ne kadar şanslı olduğunu görmek için bir dizi yarışmaya girmek üzere 'gizli bir örgütün elebaşı' tarafından bir araya getirilmesini" konu alıyor. Dünyanın farklı yerlerinden kumarbazlar da grup üzerine bahse giriyor.

sad
Luck'ı yazan ve yöneten Shah, Squid Game'in filminin vizyona girdiği tarihte yazıldığını iddia ediyor (Viacom18 Studios)

Bloomberg, Shah'ın dava başvurusunda "Ana hikaye, karakterler, temalar, mod, atmosfer ve olay örgüsünün, Luck'a benzerliğin tesadüf olma ihtimalini ortadan kaldıracak kadar benzediğini belirttiğini aktardı.

TMZ, Luck'ın yönetmenliğini de üstlenen Shah'ın davada, hikayesini "2006'da veya o yıllarda" yazdığını ve Hwang'ın Squid Game'i, Luck'ın sinemalarda gösterime girdiği yıl olan 2009'da yazdığını iddia ettiğini bildirdi.

Shah davasında Hwang'ın ismini de verdi.

Haberde Shah'ın, Luck Temmuz 2009'da Hindistan, Birleşik Krallık, ABD'yle Birleşik Arap Emirlikleri'nde vizyona girdiği ve "kayda değer miktarda reklam ve pazarlama çalışması" yapıldığı için Netflix'in filme erişim imkanı olduğu yönündeki iddialarına da yer verildi.

Shah davada, Netflix'in 2023'te gösterime giren yarışma programı ve kasımda New York'ta hayata geçirilmesi beklenen sanal gerçeklik deneyimi gibi Squid Game'den uyarlanan içerikler üretmeye devam ederek telif haklarını ihlal etmeyi sürdürdüğünü de ileri sürüyor.

Shah, dizinin Netflix'in piyasa değerini 900 milyon dolardan daha fazla artırdığını da iddia ediyor.

xscdfbg
Squid Game, 2021'de gösterime girdikten sonra Netflix'in gelmiş geçmiş en çok izlenen dizisi olmuştu (Netflix)

Shah, tutarı belirtilmemiş tazminatın yanı sıra Netflix'in Squid Game'i pazarlayarak ve yayımlayarak telif haklarını ihlal etmesini, ürün satışından kar elde etmesini ve gelecekte telif haklarını ihlal edebilecek başka şov ve içerikler geliştirmesini engelleyen bir ihtiyati tedbir kararı talep ediyor.

Netflix yaptığı açıklamada şöyle yanıt verdi:

Bu iddianın bir dayanağı yok. Squid Game, Hwang Dong-hyuk tarafından yaratılmış ve yazılmıştır, bu konuyu güçlü bir şekilde savunmaya kararlıyız.

2021'de bir dizi Hintli, gerçekten de X (Twitter) üzerinden Squid Game ve Luck arasındaki benzerlikler hakkında paylaşımlar yapmıştı.

Squid Game'in gerçekten eşsiz bir dizi olduğunu söyleyenler Luck'ı izlememiş

 

Sanırım yanlış Squid Game'i indirdim.

Peki #SquidGame kimseye Sanjat Dutt'la Shruti Haasan'ın filmi LUCK'ı hatırlatıyor mu? O filmin dizi formatı gibi!

Squid Game'in ikinci sezonu 26 Aralık'ta gösterime girecek, üçüncü ve son sezonunsa 2025'te çıkması planlanıyor.

Squid Game, 2022'de Emmy'lerde önemli ödüller kazanan yabancı dildeki ilk dizi olarak tarih yazmıştı.

Independent Türkçe