NASA, birbirine çok yakın süper kütleli kara delikler tespit etti

"Böyle bir şey görmeyi beklemiyorduk"

Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)
Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)
TT

NASA, birbirine çok yakın süper kütleli kara delikler tespit etti

Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)
Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)

NASA, bugüne dek görülmemiş derecede birbirine yakın iki süper kütleli kara delik tespit etti. 

Kara delikler normalde karanlık uzayda görünmez halde olsa da çevrelerindeki cisimleri içine çekip parçalarken ortaya çıkan ışık sayesinde onları yakalamak mümkün. 

Aktif galaksi çekirdeği denen kara deliklerse, çevrelerindeki gaz ve tozu yutarak muazzam seviyede ışık açığa çıkarıyor. 

Galaksilerin merkezindeki bu yapılar, bazen galaksinin tamamındaki yıldızların ışığını gölgede bırakabiliyor.

Hubble Uzay Teleskobu, 800 milyon ışık yılı uzakta yer alan, MCG-03-34-64 adlı birleşen galaksilerin merkezinde bu türden iki kara delik saptadı. 

Birbirine 300 ışık yılı gibi çok yakın bir mesafede olan kara delikler de birleşme aşamasındaydı.

Gökbilimciler, Hubble'ın galaksi merkezinden fırlayan üç ışık çizgisi gözlemlemesi sonucu bu tespiti yaptı.

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden Anna Trindade Falcão "Böyle bir şey görmeyi beklemiyorduk" diyerek ekliyor: 

Bu yakın evrende sık rastlanan bir manzara değil ve bize galaksinin içinde başka bir şeyler döndüğünü gösterdi.

Falcão ve ekip arkadaşları, Hubble'ın optik dalga boyundaki gözleminin ardından NASA'nın Chandra Gözlemevi'ni kullanarak galaksiyi X ışını altında da inceledi. 

Bulgularını hakemli dergi The Astrophysical Journal'da 9 Eylül'de yayımlayan ekip, iki ışık kaynağının birbirine çok yakın süper kütleli kara delikler olduğu sonucuna vardı. 

Araştırmacılar, tespitlerini doğrulamak adına ABD'nin New Mexico eyaletindeki Very Large Array isimli radyo teleskobunun arşivine de başvurdu. Bu sayede bulgular üç ayrı dalga boyunda desteklendi.

fd bd
Hubble Uzay Teleskobu, MCG-03-34-064 galaksisinin merkezindeki beyaz bir elips içine gömülü üç farklı parlak nokta ortaya çıkardı (NASA/ESA)

Daha önce radyo teleskopları kullanan gökbilimciler, birbirine daha yakın süper kütleli kara delikler gözlemlese de bunlar farklı dalga boylarında doğrulanmamıştı. 

Falcão "Optik, X-ışını ve radyo dalga boylarında parlak ışık görününce pek çok şey elenerek bunların yalnızca yakın kara delikler olarak açıklanabileceği sonucuna varılabilir" diye açıklıyor: 

Tüm parçaları bir araya getirdiğimizde, aktif galaksi çekirdeği ikilisinin bir resmini elde ediyoruz.

Galaksinin merkezindeki üçüncü ışık kaynağının nereden geldiğini henüz bilmeyen ekip, daha fazla veriye ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor. 

NASA'nın açıklamasında iki kara deliğin bir zamanlar kendi galaksilerinin merkezinde yer aldığı ve ev sahiplerinin birleşmesi sonucu birbirine yaklaştığı ifade ediliyor.

Bu tür olayların, galaksi birleşmelerinin daha sık yaşandığı evrenin ilk dönemlerinde çok daha yaygın olduğu tahmin ediliyor.

Bilim insanları, ikili birbirinin etrafında döndükçe uzay-zaman dokusunda kütleçekimsel dalga denen dalgalanmalar yaratacağını söylüyor. Kütleçekimsel dalgalar da kara deliklerin birbirine gittikçe daha hızlı yaklaşmasına yol açacak.

Araştırmacılar muhtemelen 100 milyon yıl boyunca yakınlaşmaya devam edecek kara deliklerin nihayetinde birleşeceğini söylüyor. 

Independent Türkçe, Space.com, CNN, NASA, The Astrophysical Journal



7 milyar dolarlık seriden haber var: Vin Diesel açıkladı

Dünyanın en çok kazanan oyuncularından 57 yaşındaki Vin Diesel, Hızlı ve Öfkeli serisinde, senarist Gary Scott Thompson'ın 1998'de okuduğu bir makaleden esinlenerek yarattığı Dominic "Dom" Toretto karakterini canlandırıyor (Universal)
Dünyanın en çok kazanan oyuncularından 57 yaşındaki Vin Diesel, Hızlı ve Öfkeli serisinde, senarist Gary Scott Thompson'ın 1998'de okuduğu bir makaleden esinlenerek yarattığı Dominic "Dom" Toretto karakterini canlandırıyor (Universal)
TT

7 milyar dolarlık seriden haber var: Vin Diesel açıkladı

Dünyanın en çok kazanan oyuncularından 57 yaşındaki Vin Diesel, Hızlı ve Öfkeli serisinde, senarist Gary Scott Thompson'ın 1998'de okuduğu bir makaleden esinlenerek yarattığı Dominic "Dom" Toretto karakterini canlandırıyor (Universal)
Dünyanın en çok kazanan oyuncularından 57 yaşındaki Vin Diesel, Hızlı ve Öfkeli serisinde, senarist Gary Scott Thompson'ın 1998'de okuduğu bir makaleden esinlenerek yarattığı Dominic "Dom" Toretto karakterini canlandırıyor (Universal)

Dominic Toretto ve Brian O'Conner yeniden bir araya gelecek...

Hızlı ve Öfkeli (Fast & Furious) serisinin yıldızı Vin Diesel, 2013'te hayatını kaybeden oyuncu Paul Walker'ın kardeşi Cody Walker'ın düzenlediği otomobil festivali Fuel Fest'e katıldı ve serinin 11. filmi hakkında hayranlara bazı ipuçları verdi.

"Hayranlarımı dinliyorum"

Diesel, konuşmasına filmin vizyon tarihiyle ilgili beklentiyi paylaşarak başladı:

Daha dün Universal Stüdyoları'ndaydım. Stüdyo bana, 'Vin, Hızlı ve Öfkeli finalini Nisan 2027'de çıkarabilir miyiz?' diye sordu. Ben de 'Üç şartla' dedim. Çünkü hayranlarımı dinliyorum.

Ardından bu üç şartı sıraladı: 

İlk şart seriyi tekrar Los Angeles'a döndürmekti. İkinci olarak otomobil kültürüne ve sokak yarışlarına geri dönmek istedim.

Diesel, son isteğini de şu sözlerle dile getirdi: 

Üçüncüsü, Dom'la Brian O'Conner'ı yeniden bir araya getirmekti. Finalde göreceğiniz şey tam olarak bu olacak.

Paul Walker, 30 Kasım 2013'te Kaliforniya'nın Valencia kentinde geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybetmişti. 40 yaşındaki oyuncu, o sırada Hızlı ve Öfkeli 7 filminde Brian karakterini canlandırıyordu. Ancak ekip, filmin finalinde Walker'ın hayat verdiği karaktere veda etmenin bir yolunu buldu; Dom ve Brian'ın otomobillerini iki ayrı yöne sürdüğü sahneyle karakter uğurlandı. Bu sahne için CGI ve görsel efekt (VFX) sanatçıları, Paul Walker'ın kardeşleri Cody ve Caleb Walker'la birlikte çalıştı. Filmde toplamda 350 özel efektli sahne yer aldı.

Görsel efekt süpervizörü Joe Letteri, 2015'te Hollywood Reporter'a verdiği röportajda, Paul Walker'ın oynadığı karakterin final sahnesinde onurlandırılmasını şöyle anlatmıştı:

CGI sahnelerin çoğunda diyalog gerekiyordu. Ses editörleri, Paul'ün daha önce kaydedilmiş repliklerinden yeni bir performans oluşturdular ve biz de o sese göre animasyonları hazırladık.

2023'teki Hollywood grevleri nedeniyle pek çok gecikme yaşayan Hızlı ve Öfkeli 11'in (Fast and Furious 11) 4 Nisan 2025'te vizyona girmesi planlanıyordu. 

Serinin son filmi Hızlı ve Öfkeli 10 (Fast X) Mayıs 2023'te gösterime girmişti. Film 340 milyon dolarlık devasa prodüksiyon bütçesine karşılık dünya çapında 700 milyon dolardan fazla hasılat elde etmişti. Diesel'a Alan Ritchson, Jason Momoa, Michelle Rodriguez, Rita Moreno ve Brie Larson gibi isimler eşlik etmişti. Hızlı ve Öfkeli 10 gösterime girdiğinde iki bölümlük bir destanın ilk bölümü olarak tanıtılmıştı.

Hızlı ve Öfkeli serisi gişede dünya çapında 7,2 milyar dolar hasılat elde etti.

Independent Türkçe, Hollywood Reporter, Variety, The Numbers