NASA, birbirine çok yakın süper kütleli kara delikler tespit etti

"Böyle bir şey görmeyi beklemiyorduk"

Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)
Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)
TT

NASA, birbirine çok yakın süper kütleli kara delikler tespit etti

Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)
Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)

NASA, bugüne dek görülmemiş derecede birbirine yakın iki süper kütleli kara delik tespit etti. 

Kara delikler normalde karanlık uzayda görünmez halde olsa da çevrelerindeki cisimleri içine çekip parçalarken ortaya çıkan ışık sayesinde onları yakalamak mümkün. 

Aktif galaksi çekirdeği denen kara deliklerse, çevrelerindeki gaz ve tozu yutarak muazzam seviyede ışık açığa çıkarıyor. 

Galaksilerin merkezindeki bu yapılar, bazen galaksinin tamamındaki yıldızların ışığını gölgede bırakabiliyor.

Hubble Uzay Teleskobu, 800 milyon ışık yılı uzakta yer alan, MCG-03-34-64 adlı birleşen galaksilerin merkezinde bu türden iki kara delik saptadı. 

Birbirine 300 ışık yılı gibi çok yakın bir mesafede olan kara delikler de birleşme aşamasındaydı.

Gökbilimciler, Hubble'ın galaksi merkezinden fırlayan üç ışık çizgisi gözlemlemesi sonucu bu tespiti yaptı.

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden Anna Trindade Falcão "Böyle bir şey görmeyi beklemiyorduk" diyerek ekliyor: 

Bu yakın evrende sık rastlanan bir manzara değil ve bize galaksinin içinde başka bir şeyler döndüğünü gösterdi.

Falcão ve ekip arkadaşları, Hubble'ın optik dalga boyundaki gözleminin ardından NASA'nın Chandra Gözlemevi'ni kullanarak galaksiyi X ışını altında da inceledi. 

Bulgularını hakemli dergi The Astrophysical Journal'da 9 Eylül'de yayımlayan ekip, iki ışık kaynağının birbirine çok yakın süper kütleli kara delikler olduğu sonucuna vardı. 

Araştırmacılar, tespitlerini doğrulamak adına ABD'nin New Mexico eyaletindeki Very Large Array isimli radyo teleskobunun arşivine de başvurdu. Bu sayede bulgular üç ayrı dalga boyunda desteklendi.

fd bd
Hubble Uzay Teleskobu, MCG-03-34-064 galaksisinin merkezindeki beyaz bir elips içine gömülü üç farklı parlak nokta ortaya çıkardı (NASA/ESA)

Daha önce radyo teleskopları kullanan gökbilimciler, birbirine daha yakın süper kütleli kara delikler gözlemlese de bunlar farklı dalga boylarında doğrulanmamıştı. 

Falcão "Optik, X-ışını ve radyo dalga boylarında parlak ışık görününce pek çok şey elenerek bunların yalnızca yakın kara delikler olarak açıklanabileceği sonucuna varılabilir" diye açıklıyor: 

Tüm parçaları bir araya getirdiğimizde, aktif galaksi çekirdeği ikilisinin bir resmini elde ediyoruz.

Galaksinin merkezindeki üçüncü ışık kaynağının nereden geldiğini henüz bilmeyen ekip, daha fazla veriye ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor. 

NASA'nın açıklamasında iki kara deliğin bir zamanlar kendi galaksilerinin merkezinde yer aldığı ve ev sahiplerinin birleşmesi sonucu birbirine yaklaştığı ifade ediliyor.

Bu tür olayların, galaksi birleşmelerinin daha sık yaşandığı evrenin ilk dönemlerinde çok daha yaygın olduğu tahmin ediliyor.

Bilim insanları, ikili birbirinin etrafında döndükçe uzay-zaman dokusunda kütleçekimsel dalga denen dalgalanmalar yaratacağını söylüyor. Kütleçekimsel dalgalar da kara deliklerin birbirine gittikçe daha hızlı yaklaşmasına yol açacak.

Araştırmacılar muhtemelen 100 milyon yıl boyunca yakınlaşmaya devam edecek kara deliklerin nihayetinde birleşeceğini söylüyor. 

Independent Türkçe, Space.com, CNN, NASA, The Astrophysical Journal



Harry Potter'ın Sirius Black'i, dizide Dumbledore'u oynamak istiyormuş

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Harry Potter'ın Sirius Black'i, dizide Dumbledore'u oynamak istiyormuş

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Sör Gary Oldman, Harry Potter'ın TV uyarlamasında Albus Dumbledore'u oynamak isteyebileceğini söyledi.

Yakın zamanda şövalye ilan edilen 67 yaşındaki aktör, Harry Potter filmlerinin 4'ünde Sirius Black'i oynamış, karakteri ilk kez 2004 yapımı Azkaban Tutsağı'nda (The Prisoner of Azkaban) canlandırmıştı.

Variety'ye konuşan Slow Horses'ın yıldızı filmlerde çalıştığı dönemden övgüyle söz etti:

[Yönetmen] Alfonso Cuarón'la çalışmak ilginçti. Bence üçüncü filmde muhteşem bir iş çıkardı, ben de o zaman katılmıştım. Daniel Radcliffe'le tanıştığımda 11 yaşlarındaydı. Hepsi çok hoştu, süper zeki, süper yetenekliydiler. Güzel, harika zamanlardı. İçinde bulunduğum için çok gururluyum.

HBO dizisi sorulduğunda Oldman, filmlerde zaten oynadığı için oyuncu kadrosunda yer almayı düşünmediğini söyledi.

Bence film serisiyle bağlantısı olan kişilerin yanına bile yaklaşmayacaklar. Aslında izlemeyi merakla bekliyorum çünkü kitapların büyük bir kısmı kesilmişti.

"Dumbledore'u canlandırmak isterdim" diye devam etti.

Artık yaşım ilerliyor, Dumbledore için doğru yaştayım.

Hogwarts müdürü ilk kez Robert Harris tarafından Harry Potter ve Felsefe Taşı'nda (Harry Potter and the Philosopher’s Stone, 2001) canlandırılmıştı. Harris'in 2002'de ölümünün ardından, kalan 6 filmde rolü Michael Gambon üstlenmişti. Jude Law, Fantastik Canavarlar (Fantastic Beasts) ön filmlerinde karakterin daha genç bir versiyonunu canlandırıyor.

En Karanlık Saat'te (Darkest Hour) Winston Churchill'i oynayışıyla 2018 Oscar Ödülleri'nde En İyi Erkek Oyuncu ödülünü kazanan Oldman, daha önce IndieWire'a verdiği bir röportajda rolü oynama arzusunu dile getirmiş ancak o sırada "kimse bana ulaşmadı" demişti.

HBO dizisinde Dumbledore rolünü John Lithgow üstlendi. Lithgow, Smartless podcast'inde ikonik rolü oynamaktan bahsetti:

Bu kolay bir karar değildi çünkü korkarım hayatımın son bölümünde beni tanımlayacak. Ama çok heyecanlıyım. Bazı harika insanlar dikkatlerini tekrar Harry Potter'a çeviriyor. Bu yüzden çok zor bir karar oldu. Çekimleri bitirme partisinde 87 yaşında olacağım ama evet dedim.

HBO Max tarafından 2023'te onaylanan TV uyarlaması, "yazar ve yürütücü yapımcı J.K. Rowling'in sevilen Harry Potter kitap serisinin sadık bir uyarlaması" olmayı hedefliyor. Her sezonunun 7 Rowling kitabından birine dayanacağı bildiriliyor.

Kadroda ayrıca Severus Snape rolünde Paapa Essiedu, Hagrid rolünde Nick Frost, Minerva McGonagall rolünde Janet McTeer ve Argus Filch rolünde Paul Whitehouse yer alıyor.

dvfghy
John Lithgow, dizide Dumbledore karakterini canlandıracak (Reuters)

Mayısta HBO, üç ana karakter için 30 binden fazla oyuncuyla yapılan seçmelerin ardından Dominic McLaughlin'in Harry'yi, Arabella Stanton'ın Hermione'yi ve Alastair Stout'un Ron'u canlandıracağını duyurmuştu.

Yeni gelen üç oyuncunun karakterleri sırasıyla Radcliffe, Emma Watson ve Rupert Grint tarafından canlandırılmıştı.

Independent Türkçe